Читать книгу Fizjologia człowieka w zarysie - Группа авторов - Страница 43

Elektromiografia (EMG) jest podstawowym badaniem elektroneurofizjologicznym służącym do rejestracji potencjałów elektrycznych mięśni. Badanie potencjałów elektrycznych nerwów obwodowych nosi nazwę elektroneurografii. Oba badania stanowią podstawę współczesnej diagnostyki chorób nerwowo-mięśniowych. EMG pozwala na obiektywną i ilościową ocenę parametrów potencjałów elektrycznych przewodzonych przez nerwy czuciowe do ośrodkowego układu nerwowego oraz nerwami ruchowymi do mięśni. Badanie umożliwia ocenę zmian w samym mięśniu (uszkodzeń miogennych) oraz diagnozowanie zaburzeń czynności nerwów obwodowych (uszkodzeń neurogennych).

Podstawowymi metodami rejestracji potencjałów elektrycznych mięśnia są rejestracje z miejsca wkłucia elektrody igłowej do mięśnia: w spoczynku, podczas niewielkiego skurczu i podczas maksymalnego skurczu (zapis wysiłkowy).

EMG i elektroneurografia polegają na badaniu zewnątrzkomórkowych potencjałów towarzyszących pobudzeniu błony komórkowej. Dokomórkowy prąd jonów dodatnich przez pobudzoną błonę komórkową (dokomórkowy prąd sodowy) jest związany z przesuwaniem się potencjału wewnątrz komórki w kierunku dodatnim, a prąd odkomórkowy – z przesuwaniem się potencjału na zewnątrz, w kierunku ujemnym. Miejsce pobudzone staje się elektrycznie ujemne w stosunku do miejsc leżących na powierzchni niepobudzonych odcinków błony komórkowej. W efekcie w środowisku przewodzącym prąd elektryczny, jakim jest tkanka, powstaje różnica potencjałów, czyli siła elektromotoryczna. Różnica potencjałów powoduje powstanie pola elektrycznego, a zmienny rozkład potencjałów jest rejestrowany przez elektrody połączone z aparaturą.

Wyróżnia się dwie podstawowe metody rejestracji potencjałów:

– za pomocą elektrody jednobiegunowej (tylko jedna elektroda ustawiona blisko źródła pola elektrycznego, np. wkłuta w mięsień, rejestruje potencjały komórek w najbliższym otoczeniu);

– za pomocą elektrody dwubiegunowej (elektrody są ustawione blisko źródła pola elektrycznego i blisko siebie; rejestrują względną różnicę potencjałów pomiędzy punktami, z którymi się stykają).

W celu badania organizacji i funkcji jednostki motorycznej posłużono się rejestracją potencjałów pojedynczych włókien mięśniowych z równoczesnym pobudzaniem różnymi metodami ich unerwienia oraz rejestracją potencjałów jednostek motorycznych w czasie wykonywania ruchów dowolnych przez człowieka.

Do badania potencjałów czynnościowych pojedynczych włókien służy elektroda igłowa wkłuwana w mięsień, z czynnym zakończeniem o średnicy 25 μm, tkwiącym w bocznym otworku obudowy. Unerwienie jednostki motorycznej może być pobudzane na różnych piętrach ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.

Diagnostyka z wykorzystaniem EMG pomaga w różnicowaniu chorób pierwotnie mięśniowych – miopatii, dystrofii i polymiositis – od uszkodzeń w układzie nerwowym, dotyczących zarówno nerwów czuciowych, jak i ruchowych.