Читать книгу 444 - Maciej Siembieda - Страница 9

Rozdział 5

Tablica umieszczona na skraju zagajnika ostrzegała, że nielegalny wywóz śmieci będzie karany grzywną w wysokości pięciuset złotych, ale dochodzący z zarośli charakterystyczny fetor wysypiska dowodził, że dla mieszkańców pobliskiego osiedla domków jednorodzinnych nie była to dostateczna przestroga. Jakub Kania, poszukujący w podwarszawskim lesie spokoju i porządku myśli, nagle uruchomił swój detektywistyczny umysł, doszedłszy do przekonania, że w ciągu kilku godzin mógłby zidentyfikować sprawców niszczenia środowiska. Czubkiem buta trącił puszkę po świeżej seledynowej farbie do elewacji. Wokół leżało kilka identycznych. Wystarczyłoby sprawdzić, kto w okolicy tak jaskrawo wyróżnił swój dom. Konkretnym tropem były również puste słoiki z odręcznie wypisanymi nalepkami: „maliny babci Zosi”, a także plastikowe koperty przesyłek kurierskich z danymi adresatów. Banalnie proste. Tylko że IPN nie zajmuje się śmieciami. Przynajmniej nie takimi.

Prokurator uciekł z biura do lasu, aby przełknąć gorycz porażki. Niespełna pół roku wcześniej pewien bardzo znany polityk, którego ugrupowanie trzęsło instytutem, wezwał go przed swoje oblicze i przesuwając w stronę Jakuba Kani tekturową teczkę, rzekł tonem wykluczającym pytania:

– Proszę się zająć przywróceniem czci tym bohaterom. – I nie podnosząc wzroku znad podpisywanych właśnie papierów, dodał: – Mówiono mi, że jest pan nieustępliwy, kolego. Liczę na pana.

Dochodzenie specjalne, zlecone osobiście przez człowieka, któremu nie należało się sprzeciwiać, dotyczyło likwidacji latem 1945 roku oddziału Armii Krajowej, który nie złożył broni i zaszył się w konspiracji, zadając poważne straty nowej władzy. Liczne obławy nie dawały rezultatów. Wreszcie bezpieka umieściła w oddziale wyjątkowo przebiegłego agenta. Ten zorganizował zasadzkę na partyzantów, w wyniku której większość z nich zginęła.

Na podstawie relacji świadków oraz wspomnień dowódcy oddziału majora „Żbika”, któremu udało się cudem ujść z życiem, Jakub Kania wszczął śledztwo. Towarzyszyły mu kamery telewizyjne, liczni reporterzy i kompania wojsk inżynieryjnych, przez tydzień przekopująca teren ostatniego obozowiska oddziału, na którym miano pogrzebać ciała ofiar zasadzki. Saperzy uzbrojeni w wykrywacze metalu, detektory termiczne, szpadle i oskardy sprawdzili każdy centymetr lasu wskazanego przez świadków. Znaleźli jedną kość, która później okazała się „pochodzenia zwierzęcego”, oraz zardzewiały hełm, który od razu okazał się nocnikiem. Wiadomego pochodzenia. Jakub Kania się zdenerwował.

Ignorując odgórne dyrektywy gwarantujące wiarygodność dostarczonych mu zeznań, w dwa dni osobiście przesłuchał osoby, które je złożyły, uprzedziwszy o konsekwencjach prawnych grożących za poświadczenie nieprawdy. Po kilku rozmowach i wizytach w archiwum miał wrażenie, że śni. Nie tylko nie znalazł żadnego, najmniejszego potwierdzenia likwidacji oddziału, ale nawet... dowodów jego istnienia. Owszem formacja majora „Żbika” figurowała w kartotekach AK, ale tylko jako planowane uzupełnienie, tak zwany rzut alarmowy. To znaczy, że gdyby po drugiej wojnie światowej wybuchła trzecia – ze Związkiem Radzieckim – to oddział mógłby zostać sformowany i uzbrojony. Mógł, ale nie został. Co z kolei prowadziło do logicznego wywodu, że skoro nigdy go nie było, to raczej nie mógł paść ofiarą ubeckiej zasadzki.

Dzień przed spacerem w lesie prokurator IPN-u usłyszał to wszystko od wybitnego historyka, którego poprosił o konsultację.

– Ten oddział zmyślono, aby wyłudzić prawa kombatanckie dla kilku osób – oświadczył profesor – co zresztą skończyło się przegraną w sądzie. Byłby z tego nie lada skandal, gdyby nie śmierć „Żbika” parę miesięcy temu. Jeśli potrzebuje pan twardego dowodu, proszę udać się na jego grób na Powązkach.

Kania odwiedził wojskowe kwatery cmentarza tego samego popołudnia. Bohaterski major AK (na nagrobku zapomniano podać jego stopień wojskowy) w chwili zakończenia wojny był kilkunastoletnim chłopcem.

Kiedy prokurator przemierzał leśną ścieżkę, głowiąc się, jak zjeść tę żabę, w kieszeni marynarki zadrżało służbowe blackberry, anonsując kilkoma taktami Mozarta nadejście nowego mejla. Niech to szlag – zaklął w duchu, widząc, że poczta przyszła z redakcji popularnej gazety. – Już się dowiedzieli?! Jakim cudem?

Po chwili odetchnął z ulgą. Mejl wysłany został przez Pawła Włodarczyka, nawiedzonego poszukiwacza obrazu Matejki. List miał ponad trzy tysiące znaków i prokurator ani myślał go czytać. Chociaż... Przeszło mu przez głowę, że paradoksalnie mógł to być prezent od losu. Niezły pretekst, by odwrócić uwagę mediów od oddziału widma i śledztwa zakończonego nocnikiem. Zagłębił się w lekturze. Po kilku minutach dziwnie spoważniał, schował telefon do kieszeni i ruszył w stronę samochodu z takim pośpiechem, że z roztargnienia omal nie przewrócił się o puszkę po seledynowej farbie elewacyjnej.