Читать книгу Oudewater en omtrek, Geologisch, Mythologisch en Geschiedkundig Geschetst - Willem Cornelis van Zijll - Страница 11

Ieder weet, dat, wanneer men op een droogen grond in de open lucht eenige planten, die men door uit de aarde te rukken hare groeikracht benomen heeft, een zekeren tijd aldaar laat liggen, zij niet lang haar vriendelijk uiterlijk behouden: bladeren, bloemen en stengels worden weldra geelachtig bruin, verminderen aanmerkelijk in omvang, en bij voor verrotting gunstige omstandigheden, is er spoedig van die kunstgewrochten der natuur slechts een weinig zwarte aarde overig.

Zoo ook ging het met de verbazende vegetatie, die zich op de diluviale vormingen ontwikkelde. Ook die planten stierven af, en na jaren tijdsverloop was er reeds een laagje plantaardige grond of humus gevormd.

Het zal wel geen betoog behoeven, dat de formatie van veen en humus met langzame schreden voortging, daar de ontbonden plantenstof van een 50tal jaren slechts eene kleine verhooging van onzen bodem zal ten gevolge gehad hebben. Duizelt u dan het hoofd niet, lezer! bij de gedachte aan dat tal van eeuwen, dat in den nacht der tijden zal moeten zijn weggezonken, alvorens die dikke veenlagen gevormd waren, als waarvan bij onze putboringen sprake was? Men zij echter bedacht niet al te spoedig de oudheid van onzen veenbodem naar zijne trage wording af te meten, daar er vele voorbeelden bestaan, dat groote veenbrokken door de kracht van verbazende watervloeden elders losgerukt en voortgestuwd, zich op eene andere plaats vestigden.

Zij nu de aandacht eenige oogenblikken bepaald tot de Derrie. Moeten wij verklaren wat derrie is, vraag het den landbouwers onzer streek, en zij zullen u zeggen, dat het eene onvruchtbare grondsoort is, zonder bewerking en vermenging van mest bijna niet te bebouwen. De wetenschap stelde zich echter hiermede niet tevreden: al spoedig ontdekte men, dat het een mengsel is van veen, dat bij zijne vorming met veel aarde werd gemengd. Niettemin behoort het onder het veen. Neemt nu de minnaar van onderzoeken een weinig derrie op de hand, dan kan hij de bestanddeelen in bovenstaande oppervlakkige analyse aangeduid, alligt daaraan herkennen.

Zoo zal dus op Uiterwaarden in de lagere plaatsen derrie kunnen ontstaan, omdat de verrottende planten jaarlijks met veel slib bedekt en vermengd worden. (Over welke slib nog later). Steeds verhoogde zich intusschen de grond door leven en dood van planten en dieren, en met een legio waterpoelen en moerassen was onze bodem doorzaaid. Maar hierbij niet langer getoefd; en bepalen wij onze aandacht nu eene wijle bij het IJzeroer, zoo menigvuldig in ons alluvium aanwezig.