Читать книгу Cukrzyca. Personalizacja terapii i opieki nad pacjentem - Группа авторов - Страница 34

Grupą wymagającą indywidualizacji podejścia dietetycznego są także młodzi dorośli – osoby, przed którymi z chwilą ukończenia 18. roku życia stawia się często bardzo wiele wymagań. Przejście lub tzw. tranzycja to okres w życiu młodej osoby znajdującej się pomiędzy 18. a 35. rokiem życia. Wiąże się on z licznymi zmianami w zakresie rozwoju funkcji społecznych, a także wpisuje się w moment przejścia od dojrzewania do odpowiedzialności. Jest też czasem uzyskiwania stabilizacji emocjonalnej uwarunkowanej fizjologicznym rozwojem struktur ośrodkowego układu nerwowego (układu limbicznego). Na okres ten przypada szczyt rozwoju możliwości intelektualnych młodej osoby. Jest to także czas pogłębionej edukacji, twórczej ekspansji, które prowadzić mają do osiągnięcia samorealizacji w pracy i rodzinie. Symboliczny podział tego okresu według Levinsona zakłada dwa etapy w rozwoju młodych dorosłych, charakteryzujące się innymi zadaniami rozwojowymi, przyjmowanymi przez jednostkę. Czas pomiędzy 18. a 22. rokiem życia jest okresem tzw. wczesnej dorosłości, będącej rodzajem pomostu między erą dzieciństwa, dojrzewania i dorastania. Charakterystycznym zadaniem dla tego etapu w rozwoju jest separacja od dotychczasowych rodzinnych uwarunkowań. Okres pomiędzy 22. a 28. rokiem życia to drugi etap okresu w rozwoju młodych dorosłych, związany z debiutem w „dorosłym” świecie. Wiąże się to z budowaniem nowej struktury i balansowaniem na granicy między zależnością a niezależnością od otoczenia. W przypadku młodych chorujących na cukrzycę wyraźnie widać w tym okresie silny wpływ zwyczajów żywieniowych wyniesionych z domu rodzinnego i znaczną trudność w obszarze dokonywania jakichkolwiek zmian. Młodym osobom bardzo ciężko jest na tym etapie zbudować swój pomysł na realizację różnych zadań, które są przed nimi stawiane. Jednym z nich jest codzienna dieta, która wobec wyzwań codzienności staje się elementem drugoplanowym. Wśród pacjentów znajdujących się na tym etapie można zauważyć znacznie ograniczoną liczbę posiłków, często do dwóch na dobę, a także mocno zubożony pod kątem jakościowym jadłospis. W przypadku osób z tej grupy wiekowej chorujących na cukrzycę często mamy do czynienia ze zmianą miejsca leczenia (z poradni dla dzieci na poradnię diabetologiczną dla osób dorosłych). Wiąże się to zazwyczaj ze zmianą całościowego podejścia terapeutycznego, na którą młoda osoba nie jest gotowa. Z tym okresem rozwoju nierzadko związane jest obniżenie tzw. adherence, czyli zdolności pacjenta do wypełniania zaleceń związanych z procesem leczenia. Czynnikami mającymi wpływ na umiejętność radzenia sobie z zadaniami wynikającymi z choroby są nowe role podejmowane przez młodego człowieka (ze względu na studia, zmianę miejsca zamieszkania, pierwszą pracę, bycie partnerem/ką), które w kontekście często pierwszorazowego wzięcia odpowiedzialności za własną chorobę wywierają wpływ na ogólny stan chorego. Praca z pacjentem będącym na tym etapie swojego życia wymaga często rewizji przyzwyczajeń i ich ewentualnej korekty, a także reedukacji i zmiany nawyków, które są niekorzystne dla prawidłowej kontroli metabolicznej. Praca z młodym pacjentem wymaga w sposób szczególny jego akceptacji i zrozumienia, jak również poszanowania dla poczucia zagubienia, które często mu towarzyszy. Nakłada ona na zespół diabetologiczny, w tym na dietetyka wchodzącego w jego skład, konieczność budowania empatycznego podejścia do chorego, z wykorzystaniem technik dialogu motywacyjnego i wzmacniania u pacjenta poczucia kompetencji.