Читать книгу Choroby zakaźne i pasożytnicze - Группа авторов - Страница 4

3TC – lamivudine, lamiwudyna

ABC – abacavir, abakawir

ABC-HSR – abacavir hypersensitivity reaction, reakcja nadwrażliwości na abakawir

ACA – acrodermatitis chronica atrophicans, przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

ACE – angiotensin-converting enzyme, konwertaza angiotensyny

ADEM – acute disseminated encephalomyelitis, ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego

ADP – adenosine-5'-diphosphate, adenozyno-5'-difosforan

ADV – adefovir, adefowir

AIDS – acquired immune deficiency syndrome, zespół nabytego niedoboru odporności

AIIR – airborne infection isolation room, izolatka dla pacjentów z chorobami przenoszonymi drogą powietrzną

ALT – alanine transaminase, aminotransferaza alaninowa

ALP – alcaline phosphatase, fosfataza alkaliczna

APV – amprenavir, amprenawir

ARDS – acute respiratory distress syndrome, zespół ostrej niewydolności oddechowej

ARV – anti-retroviral, przeciwretrowirusowy

ASA – acetylsalicylic acid, kwas acetylosalicylowy

ASO – anti-streptolysin O, antystreptolizyna O

AST – aspartate transaminase, aminotransferaza asparaginianowa

ASV – asunaprevir, asunaprewir

ATA – atmosphere absolute, atmosfera absolutna

ATV – atazanavire, atazanawir

AV – aerobic vaginitis, tlenowe zapalenie pochwy

BAL – bronchoalveolar lavage, płukanie oskrzelowo-płucne

BOC – boceprevir, boceprewir

BV – bacterial vaginosis, waginoza bakteryjna

cAMP – 3',5'-cyclic adenosine monophosphate, cykliczny adenozyno-3′,5′-monofosforan

CAP – community-acquired pneumonia, pozaszpitalne zapalenie płuc

cART – combination antiretroviral therapy, skojarzona terapia antyretrowirusowa

cccDNA – covalently closed circular DNA, kowalencyjnie zamknięte koliste DNA

CCR5 – C-C chemokine receptor type 5, receptor C-C chemokin typu 5

CDAD – Clostridium difficile-associated disease, choroba związana z zakażeniem Clostridium difficile

CDC – Centers for Disease Control and Prevention, Centrum Zwalczania Chorób i Zapobiegania Chorobom

CFU – colony forming unit, jednostka tworząca kolonię

CK – creatine kinase, kinaza kreatynowa

Cmax – stężenie maksymalne

CMV – cytomegalovirus, wirus cytomegalii

COBI – cobicistat, kobicystat

CoV – coronavirus, koronawirus

CP/CPPS – chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome, przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego/zespół bólowy miednicy

CRP – C-reactive protein, białko C-reaktywne

CT – computer tomography, tomografia komputerowa

CVP – central venous pressure, ośrodkowe ciśnienie żylne

CXCR – CXC chemokine receptor, receptor dla chemokiny CXC

D4T – stavudine, stawudyna

DAA – direct acting antivirals, leki działające bezpośrednio przeciwwirusowo

DBP – diastolic blood pressure, rozkurczowe ciśnienie krwi

DCM – dilated cardiomyopathy, kardiomiopatia rozstrzeniowa

DCV – daclatasvir, daklataswir

DDC – zalcitabine, zalcytabina

DDI – didanosine, dydanozyna

DEBONEL – Dermatocentor-borne necrosis, erythema and lymphadenopathy, odkleszczowy nekrotyczny rumień i limfadenopatia

DEET – N,N-diethyl-meta-toluamide, N,N-dietylo-m-toluamid

DEL – delavirdine, delawirdyna

DFA – direct fluorescent antibody, przeciwciało bezpośrednio fluorescencyjne

DIC – disseminated intravascular coagulation, zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego

DILI – drug-induced liver injury, polekowe uszkodzenie wątroby

DNA – deoxyribonucleic acid, kwas deoksyrybonukleinowy

DRV – darunavire, darunawir

DSV – dasabuvir, dazabuwir

DTG – dolutegravir, dolutegrawir

EA – early antigen, antygen wczesny

EAggEC – enteroaggregative Escherichia coli, enteroagregacyjne szczepy Escherichia coli

EBLV – european bat lyssavirus, europejski wirus wścieklizny nietoperzy (lyssavirus)

EBNA – Epstein-Barr nuclear antigen, antygen jądrowy wirusa Epsteina-Barr

EBR – elbasvir, elbaswir

EBV – Epstein-Barr virus, wirus Epsteina-Barr

ECDC – European Centre for Disease Prevention and Control, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób Zakaźnych

ECHO – echocardiography, echokardiografia

ECMO – extracorporeal membrane oxygenation, pozaustrojowe utlenowanie krwi

ECPW – endoscopic retrograde cholangiopancreatography, endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna

EFV – efavirenz, efawirenz

EHEC – enterohemorrhagic Escherichia coli, enterokrwotoczne szczepy Escherichia coli

EIA – enzyme immunoassay, test immunoenzymatyczny

ELIFA – enzyme-linked immunofiltration assay, test immunofiltracyjny

ELISA – enzyme-linked immunosorbent assay, test immunoenzymosorbcyjny

EMB – ethambutol, etambutol

ENF – enfuvirtide, enfuwirtyd

EPEC – enteropathogenic Escherichia coli, enteropatogenne szczepy Escherichia coli

ESBL – extended-spectrum beta-lactamases, β-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania

ESC – European Society of Cardiology, Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne

ETEC – enterotoxigenic Escherichia coli, enterotoksyczne szczepy Escherichia coli

ETV – entenavir, entenawir

ETV – etravirine, etrawiryna

EUCAST – European Committee for Antimicrobial Susceptibility Testing, Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości

EV – enterovirus, enterowirus

EVG – elviregravir, elwiregrawir

FI – fusion inhibitor, inhibitor fuzji

FiO2 – fraction of inspired oxygen, frakcja tlenu w powietrzu wdechowym (stężenie podawanego tlenu)

FTA-ABS – fluoroscent treponemal antibody absorbent test, test immunofluoroscencji krętków w modyfikacji absorpcyjnej

FTC – emtricitabine, emtrycytabina

FVP – fosamprenavir, fosamprenawir

GCS – Glasgow coma scale, skala (śpiączki) Glasgow

G-CSF – granulocyte colony-stimulating factor, czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów

GDF – growth/differentiation factor, czynnik wzrostu i różnicowania

GGTP – gamma-glutamyl transpeptidase, gamma-glutamylotranspeptydaza

GM-CSF – granulocyte-macrophage colony-stimulating factor, czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów

GPI-CWP – glycosylphosphatidylinositol-bound cell-wall protein, białko ściany komórki łączące się z glikozylofosfatydyloinozytolem

GRE – glycopeptide resistant Enterococcus, Enterococcus oporny na glikopeptydy

GSA – Giardia lamblia-specific antigen, antygen specyficzny dla Giardia lamblia

GTP – guanosine-5'-triphosphate, guanozyno-5′-trifosforan

GUS – Główny Urząd Statystyczny

GZR – grazoprevir, grazoprewir

HAART – highly active antiretroviral therapy, terapia antyretrowirusowa o wysokiej skuteczności

HACEK – Haemophilus aphrophilus, Haemophilus parainfluenzae, Haemophilus paraphrophilus, Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Cardiobacterium hominis, Eikenella corrodens, Kingella kingae, Kingella denitrificans, Sutonella indologenes

HAP – hospital-acquired pneumonia, szpitalne zapalenie płuc

HAV – hepatitis A virus, wirus zapalenia wątroby typu A

HBcAg – core antigen of the hepatitis B virus, antygen rdzeniowy wirusa zapalenia wątroby typu B

HBeAg – antigen e of the hepatitis B virus, antygen e wirusa zapalenia wątroby typu B

HBsAg – surface antigen of the hepatitis B virus, antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B

HBV – hepatitis B virus, wirus zapalenia wątroby typu B

HCAP – healthcare-associated pneumonia, zapalenie płuc związane z kontaktem ze służbą zdrowia

HCC – hepatocellular carcinoma, rak wątrobowokomórkowy

HCV – hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C

HDV – hepatitis D virus, wirus zapalenia wątroby typu D

HES – hydroxyethyl starch, skrobia hydroksyetylowa

HEV – hepatitis E virus, wirus zapalenia wątroby typu E

HF – heart failure, niewydolność serca

HGA – human granulocytic anaplasmosis, ludzka anaplazmoza granulocytarna

HGV – hepatitis G virus, wirus zapalenia wątroby typu G

HHV – human herpesvirus, ludzki herpeswirus

Hib – Haemophilus influenzae typu B

HIV – human immunodeficiency virus, ludzki wirus niedoboru odporności

HLA – human leukocyte antygen, ludzki antygen leukocytarny

HLAR – high-level aminoglycoside resistance, oporność na wysokie dawki aminoglikozydów

hMPV – human metapneumovirus, ludzki metapneumowirus

HPV – human papillomavirus, wirus brodawczaka ludzkiego

HSV – herpes simplex virus, wirus opryszczki pospolitej

HTA – host targeting antivirals, leki pośrednio przeciwwirusowe działające na komórki gospodarza

HTLV – human T-lymphotropic virus, ludzki wirus T-limfotropowy

HTS – high-throughput screening, wysokowydajne badania przesiewowe

HUS – haemolytic-uraemic syndrome, zespół hemolityczno-mocznicowy

HVR – hypervariable region, region nadzmienny

IABP – intra-aortic balloon pump, kontrapulsacja wewnątrzaortalna

ICAM – intracellular adhesion molecule, międzykomórkowa cząsteczka adhezyjna

IDV – indinavir, indynawir

IFA – immunofluorescence assay, test immunofluorescencyjny

IL – interleukin, interleukina

INH – isonicotinylhydrazide (isoniazid), hydrazyd kwasu izonikotynowego (izoniazyd)

InI – integrase inhibitor, inhibitor integrazy

INR – international normalized ratio, międzynarodowy współczynnik znormalizowany

IPP – inhibitor pompy protonowej

IRES – internal ribosome entry site, wewnętrzne miejsce wiązania rybosomu

IRIS – immune restoration inflammatory syndrome, zespół rekonstrukcji immunologicznej

ISG – interferon stimulated genes, geny stymulowane przez interferon

IVD – in vitro diagnostics, diagnostyka in vitro

IVIG – intravenous immunoglobulin, immunoglobuliny podawane dożylnie

IZW – infekcyjne zapalenie wsierdzia

KAT – lysine acetyltransferases, acetylotransferaza lizynowa

Kb – kilobase, tysiąc par zasad

KDAC – lysine deacetylase, deacylaza lizynowa

KORLD – Krajowy Ośrodek Referencyjny dla Lekowrażliwości Drobnoustrojów

KPC – Klebsiella pneumoniae carbapenemase, karbapenemaza Klebsiella pneumoniae

KSHV – Kaposi's sarcoma-associated herpesvirus, wirus mięsaka Kaposiego

KZM – kleszczowe zapalenie mózgu

LAM – lamivudine, lamiwudyna

LCMV – lymphocytic choriomeningitis virus, wirus limfocytarnego zapalenia splotów naczyniówkowych i opon mózgowo-rdzeniowych

LCR – ligase chain reaction, reakcja łańcuchowa ligazy

LDH – lactate dehydrogenase, dehydrogenaza mleczanowa

LdT – telbivudine, telbiwudyna

LDV – ledipasvir, ledypaswir

LIA – line immunoassay, test liniowej precypitacji

Lip – lipase, lipaza

LPS – lipopolysaccharide, lipopolisacharyd

LPV/r – lopinavir, lopinawir

LTT – lymphocyte transformation test, test transformacji limfocytów

LVAD – left ventricular assist device, urządzenie wspomagające pracę lewej komory serca

MALT – mucosa-associated lymphoid tissue, tkanka chłonna związana z błonami śluzowymi

MAP – mean arterial pressure, średnie ciśnienie tętnicze

MBL – metallo-β-lactamase, metalo-β-laktamaza

M-CSF – macrophage colony-stimulating factor, czynnik stymulujący tworzenie kolonii makrofagów

MCV – molluscum contagiosum virus, wirus mięczaka zakaźnego

MERS – Middle East respiratory syndrome, bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej

MIC – minimum inhibitory concentration, minimalne stężenie hamujące

MLSB – macrolide-lincosamide-streptogramin B, makrolidy, linkozamidy, streptogramina B

MMP – matrix metalloproteinase, metaloproteinaza macierzy pozakomórkowej

MMR – measles, mumps, rubella, odra, świnka, różyczka

MODS – multiple organ dysfunction syndrome, zespołu niewydolności wielonarządowej

MRCNS – methicillin resistant coagulase-negative Staphylococcus, gronkowiec koagulazo-ujemny oporny na metycylinę

MRI – magnetic resonance imaging, rezonans magnetyczny

MRSA – methicyllin-resistant Staphylococcus aureus, gronkowiec złocisty oporny na metycylinę

MRCNS – methicillin-resistant coagulase-negative Staphylococcus, gronkowiec koagulazo-ujemny oporny na metycylinę

MSCNS – methicillin-susceptible coagulase-negative Staphylococcus, gronkowiec koagulazo-ujemny wrażliwy na metycylinę

MSCT – multi-slice computed tomography, wielorzędowa tomografia komputerowa

MSSA – methicillin-sensitive Staphylococcus aureus, gronkowiec złocisty wrażliwy na metycylinę

MV – measles virus, wirus odry

MVC – maraviroc, marawirok

NAAT – nucleic acid amplification test, test amplifikacji kwasów nukleinowych

NADPH – nicotinamide adenine dinucleotide phosphate hydrogen, zredukowana forma dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego

NAMF – non-Aspergillus mycelial fungi, grzyby pleśniowe inne niż Aspergillus

NANC – non-adrenergic/non-cholinergic, nieadrenergiczne/niecholinergiczne

NASH – nonalcoholic steatohepatitis, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby

NDM – New Delhi metallo-β-lactamase, metalo-β-laktamaza New Delhi

NFV – nelfinavir, nelfinawir

NGS – next generation sequencing, sekwencjonowanie nowej generacji

NGU – nongonococcal urethritis, nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej

NHAP – nursing home-acquired pneumonia, zapalenie płuc związane z pobytem w domu opieki

NIH – National Institute of Health, Narodowy Instytut Zdrowia (w USA)

NIZP-PZH – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny

NK – natural killers, naturalni zabójcy (typ limfocytów)

NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne

NNRTI – non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor, nienukleozydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy

NO – nitiric oxide, tlenek azotu

NOD – nucleotide-oligomerization domain, domena oligomeryzacyjna wiążąca nukleotyd

NOP – niepożądany odczyn poszczepienny

NRTI – nucleoside reverse transcriptase inhibitor, nukleoz(t)ydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy

NTCP – sodium taurocholate cotransporting polypeptide, kotransporter taurocholanu sodu

NT-proBNP – N-terminal prohormone of brain natriuretic peptide, N-końcowy propeptyd natriuretyczny typu B

NVE – native valve endocarditis, zapalenie wsierdzia rozwijające się na zastawce własnej

NVP – nevirapine, newirapina

OB – odczyn Biernackiego

OBV – ombitasvir, ombitaswir

OHT – orthotopic heart transplantation, ortotopowe przeszczepienie serca

OOZN – ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

OUN – ośrodkowy układ nerwowy

OXA – oxacillinase, oksacylinaza

PABA – p-aminobenzoic acid, kwas p-aminobenzoesowy

PAMP – pathogen-associated molecular pattern, wzorzec molekularny związany z patogenem

PaO2 – partial pressure of oxygen in the arterial blood, ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej

PAS – periodic acid-Schiff stain, barwienie kwasem nadjodowym wg Schiffa

PBP – penicillin-binding protein, białko wiążące penicylinę

PBS – painfull bladder syndrome, zespół bolesnego pęcherza

PCR – polymerase chain reaction, reakcja łańcuchowej polimerazy

PCT – procalcitonin, prokalcytonina

PD-1 – programmed cell death protein 1, białko programowanej śmierci komórki 1

PEP – post-exposure prophylaxis, profilaktyka poekspozycyjna

PET – positron emission tomography, pozytronowa tomografia emisyjna

PGL – persistent generalized lymphadenopathy, przewlekła uogólniona limfadenopatia

PHI – primary HIV infection, pierwotne zakażenie HIV

PI – protease inhibitor, inhibitor proteazy

PID – pelvic inflammatory diseases, zapalenie narządów miednicy mniejszej

PK/PD – pharmacokinetic/pharmacodynamic, właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne

PL – phospholipase, fosfolipaza

pO2 – partial pressure of O2, ciśnienie parcjalne tlenu

POChP – przewlekła obturacyjna choroba płuc

POCT – point of care test, szybki test diagnostyczny

PrEP – pre-exposure prophylaxis, profilaktyka przedekspozycyjna

PSA – prostate-specific antigen, swoisty antygen sterczowy

PTN – Polskie Towarzystwo Naukowe

PTV – paritaprevir, parytaprewir

PTX – pentraxin, pentraksyna

PVB19 – parvovirus B19, parwowirus B19

PVE – prosthetic valve endocarditis, zapalenie wsierdzia rozwijające się na zastawce sztucznej

PVL – Panton-Valentine leukocidin, leukocydyna Pantona-Valentine’a

PZA – pyrazinamide, pyrazynamid

R0 – basic reproductive number, podstawowa liczba odtwarzania

RAL – raltegravir, raltegrawir

RAV – resistance-associated variants, warianty oporne na leczenie

RIBA – recombinant immunoblotting assay, technika rekombinowanego immunoblottingu

RIG – retinoid acid-inducible gene, gen indukowalny kwasem retinowym

RMP – rifampicin, ryfampicyna

RNA – ribonucleic acid, kwas rybonukleinowy

RPR – rapid plasma reagin, szybki osoczowy test reaginowy

RPV – rilpivirine, rylpiwiryna

RSV – respiratory syncytial virus, wirus RS

RT-PCR – reverse transcriptase polymerase chain reaction, reakcja łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkryptazą

RTV – ritonavir, rytonawir

RUV – rubella virus, wirus różyczki

RZS – reumatoidalne zapalenie stawów

SaO2 – oxygen saturation of hemoglobin in arterial blood, saturacja krwi tętniczej

SAP – aspartic protease, proteaza aspartylowa

SARA – sexually acquired reactive arthritis, reaktywne zapalenie stawów nabyte drogą płciową

SARS – severe acute respiratory syndrome, zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej

SBP – systolic blood pressure, skurczowe ciśnienie krwi

SCID – severe combined immunodeficiency, ciężki złożony niedobór odporności

ScvO2 – central venous oxygen saturation, saturacja centralnej krwi żylnej

SFG – spotted fever group, gorączki plamiste

siRNA – small interfering RNA, krótki interferujący RNA

SIRS – systemic inflammatory response syndrome, zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej

SMV – simeprevir, symeprewir

SNP – single nucleotide polymorphism, polimorfizm pojedynczego nukleotydu

SOF – sofosbuvir, sofosbuwir

SOFA – sequential organ failure assessment, skala oceny niewydolności narządowej

SPECT – single-photon emission computed tomography, tomografia emisyjna pojedynczych fotonów

SQV – saquinavir, sakwinawir

STD – sexually transmitted disease, choroba przenoszona drogą płciową

SVR – sustained virologic response, trwała odpowiedź wirusologiczna

TAF – tenofovir alafenamide, alafenamid tenofowiru

TDF – tenofovir, tenofowir

TEE – transesophageal echocardiography, echokardiografia przezprzełykowa

TIBOLA

– tick-borne lymphadenopathy, limfadenopatia odkleszczowa

TLR – toll-like receptor, receptor toll-like

TMP/SMX – trimethoprim/sulfamethoxazole, trimetoprim/sulfametoksazol

TNF – tumor necrosis factor, czynnik martwicy nowotworów

TnI – troponin I, troponina I

TnT – troponin T, troponina T

TORCH – toxoplasmosis, other (HIV, HPV etc.), rubella, CMV, HSV – toksoplazmoza, inne (HIV, HPV itp.), różyczka, CMV, HSV

TPHA – Treponema pallidum hemagglutination assay, test hemaglutynacji krętka bladego

TPV – tipranavir, typranawir

TSA – trichostatin A, trichostatyna A

TSS – toxic shock syndrome, zespół wstrząsu toksycznego

TTE – transthoracic echocardiography, echokardiografia przezklatkowa

TTV – transfusion transmitted virus, wirus przenoszony drogą transfuzji

TVR – telaprevir, telaprewir

UDCA – ursodeoxycholic acid, kwas ursodeoksycholowy

UE – Unia Europejska

UNAIDS – The Joint United Nations Programme on HIV and AIDS, Wspólny Program Narodów Zjednoczonych Zwalczania HIV i AIDS

VCA – viral capsid antigen, antygen kapsydowy wirusa

VCAM – vascular cell adhesion molecule, cząsteczka adhezyjna komórek naczyń

VDRL – veneral diseases research laboratory, mikroskopowy test kłaczkowy

VEL – velpatasvir, welpataswir

VISA – vankomycin-intermediate Staphylococcus aureus, Staphylococcus aureus średniooporny na wankomycynę

VL – viral load, poziom wiremii

VRE – vancomycin-resistant Enterococcus, Enterococcus oporny na wankomycynę

VRSA – vancomycin-resistant Staphylococcus aureus, Staphylococcus aureus oporny na wankomycynę

VSV – vesicular stomatitis virus, wirus pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej

VZV – varicella-zoster virus, wirus ospy wietrznej i półpaśca

WHO – World Health Organization, Światowa Organizacja Zdrowia

WZW – wirusowe zapalenie wątroby

ZDV – zidovudine, zydowudyna

ZUM – zakażenie układu moczowego