Читать книгу Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży - Группа авторов - Страница 74

Psychologiczna diagnoza kliniczna jest profesjonalną aktywnością zawodową, która wymaga celowego stosowania metod, technik, narzędzi i testów psychologicznych. Metoda to pewien ogólny sposób postępowania, zakorzeniony w określonych założeniach co do natury zjawisk psychicznych, prowadzący do uzyskania określonego typu danych o pacjencie. Przykładem są grupy metod projekcyjnych, obserwacyjnych czy kwestionariuszowych (więcej zob. Soroko, 2016). Technika to praktyczne zastosowanie założeń danej metody, np. w obrębie metody projekcyjnej stosuje się różne techniki – rysunkowe, obrazkowe, słowne – wymagające odrębnych procedur postępowania, w tym wypadku w celu wywołania projekcji jako podstawowego procesu psychicznego. Narzędziami są natomiast konkretne przykłady (egzemplarze) należące do określonej grupy metod, najczęściej diagnostyczne testy psychologiczne. Test psychologiczny to narzędzie stosowane w sytuacji kooperacji diagnosty i osoby badanej, pozwalające na uzyskanie takiej reprezentatywnej próbki zachowań, o których można przyjąć (na bazie teorii lub związków empirycznych), że są one wskaźnikami określonej cechy psychologicznej; test charakteryzuje się określonymi kryteriami formalnymi oraz regułami obliczania wartości mierzonej cechy (Hornowska, 2001). Warto też wskazać, że do określenia pojedynczego narzędzia w literaturze przedmiotu bardzo często stosowane jest ogólniejsze określenie „metoda”. Dla wyróżnienia znaczenia szerszego (bardziej zgodnego ze słownikowym, choć coraz rzadszego) w rozdziale posłużono się terminem „grupa metod”.

Stosowanie narzędzi, technik i metod diagnostycznych w psychologii klinicznej jest osadzone w wiedzy naukowej. Rozwój diagnozowania jako profesjonalnej działalności pozostaje związany zarówno z doświadczeniami praktyków, rozwojem badań nad diagnozowaniem, jak i z coraz większym udziałem w tworzeniu zasad profesjonalnych usług psychologicznych podejścia opartego na dowodach (evidence-based assessment, EBA). Podejście to wykorzystuje wnioski płynące z teorii i badań na temat tego, jakie właściwości (cechy) pacjenta mają być szacowane, jakie narzędzia pomiarowe są najbardziej wiarygodne do ich oceny oraz jaka procedura diagnostyczna i ewaluacyjna przebiegu tego procesu powinna być wdrożona (Hunsley i Lee, 2010; Hunsley i Mash, 2008).