Читать книгу Ⴅეფხისტყაოსანი. Ⴒექსტის გამართვა ასომთავრულით – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - იაკობ ცურტაველი - Страница 10

Ⴕალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად;

«Ⴀრ ეწყინაო», უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად,

Ⴞელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად;

Ⴈგი რა ნახა Ⴒარიელ, თქვა მზისა დასაგვანებლად.

Ⴂამოეგება Ⴒარიელ, ჰმართებს ორთავე მზე დარად,

Ⴀნუ ცით მთვარე უღრუბლო შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად,

Ⴐომე მათთანა ალვისა ხეცა ვარგიყოს ხედ არად,

Ⴠგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვთქვა მე და რად!

Ⴋათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დაჰრიდეს,

Ⴅარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს,

Ⴗელი ყელსა გადააჭვდეს, ერთმანერთსა აუტირდეს,

Ⴕარვად შექმნნეს იაგუნდნი მათნი, თუმცა ლალად ღირდეს

Ⴋობრუნდეს. Ⴗმამან Ⴀვთანდილს ხელი შეუპყრა ხელითა,

Ⴄრთგან დასხდეს და იტირეს დიდხან ცრემლითა ცხელითა.

Ⴀსმათი სულსა უღებდა სიტყვითა საკვირველითა:

«Ⴇავთა ნუ დაჰხოცთ, ნუ ბნელ-იქმთ მზესა თქვენითა ბნელითა»

Ⴒარიელის ვარდი იყო დათრთვილული, არ დაზრული;

Ⴗმასა უთხრა: «Ⴋესწრაფების, მითხარ შენი დაფარული,

Ⴅინ ხარ, ანუ სით მოსრულხარ, სადაური, სით მოსრული?

Ⴋე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, ვარ მისგანცა განწირული».

Ⴀვთანდილ გასცა პასუხი, სიტყვები ლამაზებია:

«Ⴊომო და გმირო Ⴒარიელ, ვის თავი გინაზებია,

Ⴋე ვარ არაბი, Ⴀრაბეთს არს ჩემი დარბაზებია,

Ⴋიჯნურობითა დამწვარვარ, ცეცხლი უშრეტი მგზებია.

«Ⴋე პატრონისა ჩემისა ასული შემყვარებია;

Ⴇვით მეფედ მათად მას ხედვენ მონები მკლავ-მაგრებია.

Ⴇუცა არ მიცნობ, გინახავ, თავი ვით გიაზრებია,

Ⴂახსოვსცა, ოდეს დაჰხოცე მონები არ-საპყრებია?

«Ⴘენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით,

Ⴎატრონი ჩემი გაგიწყრა, ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით,

Ⴂიხმეთ, არ მოხველ, ლაშქარნი უკანა გამოგკიდენით,

Ⴘენ ველნი წითლად შეჰღებენ სრულად სისხლისა მიდენით.

«Ⴗველაკასა მათრახითა თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ.

Ⴋეფე შეჯდა, დაგვეკარგე, კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ,

Ⴅითა ქაჯი დაგვემალე, მონებიცა დავაფეთეთ,

Ⴀმან უფრო დაგვაშმაგნა, თავი სრულად გავაშეთეთ.

«Ⴝმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, ხელმწიფე ნებიერია.

Ⴋოგნახეს, გძებნეს ყოველგან, მათ რუკა დაუწერია,

Ⴅერ ნახეს შენი მნახავი ვერცა ყმა, ვერცა ბერია;

Ⴀწ გამომგზავნა, რომელსა ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია

«Ⴋიბრძანა: «Ⴋიცან ამბავი მის ყმისა წარხდომილისა,

Ⴋაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, მის შენგან მონდომილისა».

Ⴑამ წლამდის მითხრა დადენა უმისოდ ცრემლთა მილისა.

Ⴀრ გიკვირს, გავძელ ვერ-ჭვრეტა მისისა მე ღიმილისა?!

«Ⴀქანამდის მნახავიცა კაცი შენი არ მენახა;

Ⴕურდნი ვნახენ, რომე თქვენთვის სიტყვა რამე გაემკვახა;

Ⴋათრახითა ჩამოგეგდო ერთი, მკვდართა დაგესახა;

Ⴋათ მასწავლეს, ძმა რომელთა სულ-მობრძავი სამე, გლახ, ა».

Ⴒარიელსცა აეხსენა ომი მათი მაშინდელი,

Ⴈტყვის: «Ⴋახსოვს ეგე საქმე, თუმცა არის ადრინდელი;

Ⴄრთგან გნახენ ნადირობას შენ და შენი მე გამზრდელი;

Ⴋით ვტიროდი, მომეგონა მე, გლახ, ჩემი წარმწყმედელი.

«Ⴐას მაქმნევდით, რა გინდოდა, ერთმანერთსა რითა ვჰგვანდით?

Ⴇქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვბანდით.

Ⴐა მონანი შესაპყრობლად მომწიენით, გაჰგულვანდით,

Ⴀწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად თანა მკვდართა მიიტანდით.

«Ⴋოვიხედე, მომეწია, რა პატრონი შენი, ვნახე,

Ⴞელმწიფობით შემებრალნეს, ამად ხელი არ შევახე,

Ⴇვალთა წინა გამოვექეც, მეტი არა შევუზრახე.

Ⴙემი ცხენი უჩინოს ჰგავს, სხვასამცა რას დავასახე!

«Ⴉაცმან ვერ ასწრას თვალისა დაფახვა, დაწამწამება,

Ⴋას გავექცევი ვისგანცა ჩემი არა ვცნა ამება;

Ⴋათ ქურდთა მიღმა გამეგო მე არას არ შეწამება,

Ⴀვად ჰშვენოდა მორევნა და ჩემი დათამამება.»

«Ⴀწ ვაშად მოხვე, მეამა ნახვა შენისა პირისა!

Ⴒანად სარო და პირად მზე, მამაცად მსგავსი გმირისა,

Ⴂარჯილხარ, მაგრა არა ხარ გარდაუხდელი ჭირისა:

Ⴛნელია პოვნა კაცისა Ⴖმრთივ ზეცით განაწირისა!»

Ⴀვთანდილ უთხრა: «Ⴅით მაქებ საქები ბრძენთა ენისა?

Ⴋაგისად ნაცვლად რამც ვიყავ ღირსი ქებისა თქვენისა!

Ⴑახე ხარ მზისა ერთისა, ზეცით მნათისა ზენისა,

Ⴐათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი ეგზომთა ცრემლთა დენისა.

«Ⴀმა დღემან დამავიწყა, გული ჩემი ვინ დაბინდა;

Ⴃამიგდია სამსახური, იგი იქმნას, რაცა გინდა;

Ⴈაგუნდი ეგრეცა სჯობს, ათასჯერმცა მინა მინდა,

Ⴘენ გეახლო სიკვდილამდის, ამის მეტი არა მინდა!»

Ⴒარიელ უთხრა: «Ⴋე შენი გული აწ მემხურვალების;

Ⴋიკვირს, თუ: ნაცვლად მაგისად შენ ჩემი რა გევალების!

Ⴋაგრა წესია, მიჯნური მიჯნურსა შეებრალების,

Ⴘენ საყვარელსა გაგყარო, ესე რად გენაცვალების!

«Ⴜამოსრულხარ ჩემად ძებნად, პატრონისა სამსახურად;

Ⴖმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ, შენცა ცდილხარ მამაცურად.

Ⴋაგრა ჩემსა რა გიამბობს, გამოჭრილვარ ასრე თუ რად!

Ⴋე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი ცხელი, შემიქმს ალად, მურად».

Ⴀსმათ უთხრა: «Ⴚრემლით, ლომო, მაგა ცეცხლსა რა ერგების!

Ⴋე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა, რათგან ეგრე არ ეგების!

Ⴅხედავ, ესე ხელი ვინმე მოყმე შენთვის წაეგების,

Ⴚნას მიზეზი შენთა წყლულთა, ქმნას, რა ღონე დაედების

«Ⴋეხვეწებოდა, ლამოდა ჩემგან რასამე სმენასა;

Ⴌუთუ ყოს Ⴖმერთმან გაძლება, მემცა ვით მივეც ენასა!

Ⴇუ რას სცნობს, ვეჭობ ამისგან თქვენსა რასამე ლხენასა.

Ⴀრს უკეთესი, რაცაღა სწადს განგებასა ზენასა».

Ⴀმას დაყმუნდა Ⴒარიელ დამწვარი, დაალებული;

Ⴀსმათს უბრძანა: «Ⴋას აქათ შენ ხარ ჩემთანა ხლებული;

Ⴐად არა იცი, უწამლო არს ლები ესე ლებული!

Ⴉვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი, ცრემლითა დავალებული.

«Ⴉაცმან ვით პოვოს, Ⴖმრთისაგან რაც არა დანაბადია!

Ⴋით გული ჩემი სახმილმან აწ ასრე დანაბა დია,

Ⴉვლა გზასა მიკრავს, მიჭირავს, მითქს ბადე დანაბადია;

Ⴀწ ლხინთა ნაცვლად სოფლისა ჩალა მაქვს და ნაბადია.

«Ⴋაგრა Ⴖმერთმან მოწყალემან მით სახითა ერთით მზითა

Ⴍრი მისი მოწყალება დღესცა მომცა ამა გზითა:

Ⴎირველ, შეჰყრის მოყვარულთა ჩემით რათმე მიზეზითა,

Ⴉვლა, ნუთუმცა სრულად დამწვა ცეცხლთა ცხელთა ანაგზითა».

Ⴗმასა უთხრა: «Ⴅინცა კაცმან ძმა იძმოს, თუ დაცა იდოს,

Ⴞამს, თუ მისთვის სიკვდილსა და ჭირსა თავი არ დაჰრიდოს;

Ⴖმერთმან ერთი ვით აცხოვნოს, თუ მეორე არ წაწყმიდოს!

Ⴘენ ისმენდი, მე გიამბობ, რაცა გინდა წამეკიდოს».

Ⴀსმათს უთხრა: «Ⴋოდი, მოჯე, თანა წყალი მომიტანე,

Ⴃაბნედილსა მაპკურებდი, გული მითა გარდამბანე;

Ⴋკვდარი მნახო, დამიტირე, სულთქმა გაათანისთანე,

Ⴋე სამარე გამითხარე, აქა მიწა მიაკვანე»

Ⴖილ-ჩახსნილი საამბობლად დაჯდა, მხარნი ამოყარნა;

Ⴅითა მზე ჯდა მოღრუბლებით, დიდხან შუქნი არ ადარნა;

Ⴅერ გაახვნა სასაუბროდ მან ბაგენი, გაამყარნა,

Ⴋერმე სულთქნა, დაიზახნა, ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა.

Ⴋოთქვამს: «Ⴠაი, საყვარელო, ჩემო, ჩემთვის დაკარგულო,

Ⴈმედო და სოცოცხლეო, გონებაო, სულო, გულო,

Ⴅინ მოგკვეთა, არა ვიცი, ხეო, Ⴄდემს დანერგულო!

Ⴚეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, გულო, ასჯერ დადაგულო?!»