Читать книгу Ⴅეფხისტყაოსანი. Ⴒექსტის გამართვა ასომთავრულით – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - იაკობ ცურტაველი - Страница 2

Ⴐომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა,

Ⴆეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა,

Ⴙვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა,

Ⴋისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მის მიერითა.

Ⴠე, Ⴖმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა,

Ⴘენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა,

Ⴋომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიდმდე გასატანისა,

Ⴚოდვათა შესუბუქება, მუნ თანა წასატანისა.

Ⴅის ჰშვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა,

Ⴋეფისა მზის Ⴇამარისა, ღაწვ-ბადახშ, თმა-გიშერისა, —

Ⴋას, არა ვიცი, შევჰკადრო შესხმა ხოტბისა, შე, რისა?

Ⴋისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს მართ, მი, შერისა.

Ⴇამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლ-დათხეული,

Ⴅთქვენი ქებანი ვისნი მე არ-ავად გამორჩეული.

Ⴋელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მე ნა რხეული,

Ⴅინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული.

Ⴋიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა,

Ⴕება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა,

Ⴁროლ-ბადახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა.

Ⴂასტეხს ქვასაცა მაგარსა გრდემლი ტყვიისა ლბილისა.

Ⴀწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, —

Ⴛალი მომეც და შეწევნა შენგნით მაქვს, მივსცე გონება;

Ⴋით შევეწივნეთ Ⴒარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება,

Ⴋათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება.

Ⴋო, დავსხდეთ, Ⴒარიელისთვის ცრემლი გვდის შეუშრობელი;

Ⴋისებრი მართ დაბადებით ვინმცა ყოფილა შობილი!

Ⴃავჯე, Ⴐუსთველმან გავლექსე, მისთვის გულს ლახვარ-სობილი,

Ⴀქამდის ამბად ნათქვამი, აწ მარგალიტი წყობილი.

Ⴋე, Ⴐუსთველი ხელობითა, ვიქმ საქმესა ამა დარი:

Ⴅის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი;

Ⴃავუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი,

Ⴀნუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი.

Ⴄსე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები,

Ⴅით მარგალიტი ობოლი, ხელის-ხელ საგოგმანები,

Ⴅპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები,

Ⴙემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმან ნები.

Ⴇვალთა, მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა;

Ⴀჰა, გული გამიჯნურდა, მიჰხვდომია ველთა რბენა!

Ⴋიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმა არს, მისცეს სულთა ლხენა.

Ⴑამთა ფერთა საქებელთა ლამის ლექსთა უნდა ვლენა.

Ⴐაცა ვის რა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს:

Ⴋუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს;

Ⴉვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს,

Ⴀრცა ვისგან დაიწუნოს, არცა სხვათა უწუნობდეს.

Ⴘაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი,

Ⴑაღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი,

Ⴉვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი;

Ⴂრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი.

Ⴅითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა,

Ⴋობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა,

Ⴋართ აგრევე მელექსესა – ლექსთა გრძელთა თქმა და ხევა,

Ⴐა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა.

Ⴋაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა,

Ⴐა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა,

Ⴀრ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვა-მცირობა,

Ⴞელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა.

Ⴋოშაირე არა ჰქვიან, თუ სადმე თქვას ერთი, ორი;

Ⴇავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი;

Ⴂანაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი,

Ⴋაგრა იტყვის: «Ⴙემი სჯობსო», უცილობლობს ვითა ჯორი.

Ⴋეორე ლექსი ცოტაი, ნაწილი მოშაირეთა,

Ⴀრ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა, —

Ⴅამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა:

Ⴃიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა.

Ⴋესამე ლექსი კარგია სანადიმოდ, სამღერელად,

Ⴑააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად;

Ⴙვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად.

Ⴋოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად.

Ⴞამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს,

Ⴄრთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს,

Ⴗოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს,

Ⴋისგან კიდე ნურა უნდა, მისთვის ენა მუსიკობდეს.

Ⴙემი აწ ცანით ყოველმან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია;

Ⴄსე მიჩნს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია!

Ⴈგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია;

Ⴋისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია.

Ⴅთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა,

Ⴛნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა;

Ⴈგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა;

Ⴅინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა.

Ⴋას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან,

Ⴄნა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან;

Ⴅთქვენ ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან;

Ⴋართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდეს არ სიძვენ, შორით ბნდებიან.

Ⴋიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა,

Ⴋით რომე შმაგობს მისისა ვერ-მიხვდომისა წყენითა;

Ⴆოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა,

Ⴉვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება კეკლუცთა ზედან ფრფენითა.

Ⴋიჯნურსა თვალად სიტურფე ჰმართებს, მართ ვითა მზეობა,

Ⴑიბრძნე, სიმდიდრე, სიუხვე, სიყმე და მოცალეობა,

Ⴄნა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა.

Ⴅისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა.

Ⴋიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი;

Ⴋიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი:

Ⴈგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი მზღვარი,

Ⴌუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა! Ⴂესმას ჩემი ნაუბარი!

Ⴞამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში,

Ⴐა მოჰშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში,

Ⴂული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში;

Ⴋძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა, კოცნა, მტლაშა-მტლუში.

Ⴀმა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა:

Ⴃღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა;

Ⴄსე მღერასა ბედითსა ჰგავს ვაჟთა, ყმაწვილობასა.

Ⴉარგი მიჯნური იგია, ვინ იქმს სოფლისა თმობასა.

Ⴀრს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა,

Ⴇავის-წინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა,

Ⴘორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა,

Ⴃათმოს წყრომა მოყვრისაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა.

Ⴞამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს,

Ⴀრ ბედითად «ჰაის» ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს,

Ⴀრსით უჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს,

Ⴋისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს.

Ⴋას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჟღავნოს?

Ⴀმის მეტი რამცა ირგო: მას ავნოს და თვითცა ივნოს.

Ⴐათამცაღა ასახელა, რა სიტყვითა მოაყივნოს?

Ⴐა ჰგავა, თუ მოყვარესა კაცმან გული არ ატკივნოს!

Ⴋიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა:

Ⴅინცა უყვარს, რად აყივნებს მისთვის მკვდარსა, მისთვის წყლულსა?!

Ⴇუ არ უყვარს, რად არა სძულს? Ⴐად აყივნებს, რაცა სძულსა?!

Ⴀვსა კაცსა ავი სიტყვა ურჩევნია სულსა, გულსა.

Ⴇუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების;

Ⴑიარული, მარტოობა ჰშვენის, გაჭრად დაეთვლების;

Ⴈგონებდეს, მისგან კიდე ნურაოდეს მოეცლების,

Ⴀრ დააჩნდეს მიჯნურობა, სჯობს, თუ კაცსა ეახლების.