Читать книгу Ciemność. W obronie mroku - Sigri Sandberg - Страница 8

Dla mnie słowo ciemność łączy się ze swoistym wstrząsem. Ze straszliwym wstrząsem głęboko w środku. Kojarzy się z żalem i chorobą, z nocą i czernią – i z moim własnym lękiem przed ciemnością.

Ciemność to negatywne słowo, ciężkie i smutne, ciągnie za sobą w dół inne słowa: typ spod ciemnej gwiazdy. Ciemny okres życia, historii. Grobowe ciemności. Ciemna masa. Ciemna przyszłość i przeszłość. Wieki ciemne. Zwykle trzeba zapalić światło, by wszystko już było w porządku, w wierszach i piosenkach, w literaturze i życiu. Często zostawiałam uchylone drzwi, by światło z korytarza wpadało do sypialni.

Ludzie od zawsze walczyli z wewnętrzną i zewnętrzną ciemnością. Była wrogiem tak jak mróz, czymś niebezpiecznym – a światło z definicji było dobre. Według mitologii greckiej ogień ukradziono bogom. Po tym, jak stworzone zwierzęta otrzymały wszystkie dobre cechy, bóg Prometeusz ukradł ogień i dał go ludzkości na pocieszenie. Bóg nad bogami, Zeus, wściekł się i stworzył kobietę, aby ukarać człowieka.

Od tej pory ludzie starali się zdobyć więcej światła. W zachodnim myśleniu światło kojarzone było z prawdą, wiedzą i zdolnością widzenia. Światło oznaczało życie i dobro, ciemność zaś – śmierć i zło. W tekstach religijnych sprzed wielu tysięcy lat czytamy o bogach słońca i o ciemnych zimnych krainach śmierci. Podział na jasne niebo i mroczne piekło utrzymał się zarówno w subkulturach, jak i w kulturze popularnej. Światło jest bezpieczeństwem, w świetle ciemne moce tracą siłę, a trolle zamieniają się w kamień, który pęka.

Czy ten kulturowy podział utrudnił nam dostrzeżenie, że ciemność może być także ciepła, może być dobra? Dopiero teraz, w ostatniej sekundzie historii człowieka, ktoś odważył się powiedzieć, że… hm, może ciemność również jest ważna. Może trochę. Ważna. Dla wielu.

Urodziłam się w 1975 roku, więc zarówno moje pokolenie, jak i poprzednie dorastały w świetle elektrycznym. W moim życiu nie było właściwie mroku poza miejscami daleko za miastem i wsią. Może dlatego boję się ciemności? Może dlatego nie myślałam wcześniej o tym, co tracimy?

Teraz pozwólcie, że spróbuję zdefiniować ciemność bardziej naukowo i konkretnie.