Читать книгу Zamęt - Vincent V. Severski - Страница 5

W lipcu Józef skończył dziewięćdziesiąt cztery lata. Siedział na wózku i przysypiał. Kilka lat temu miał wylew, a rok później wszczepiono mu endoprotezę stawu biodrowego, więc nawet nie próbował chodzić.

Oglądał świat z wózka, którym nie był w stanie poruszać. A i ten ogląd miał ograniczony, bo wzrok popsuł mu się już do tego stopnia, że Józef nie był w stanie ani czytać, ani oglądać telewizji. Słuchanie radia też nie wchodziło w grę, bo bez aparatu słuchowego był całkowicie głuchy. Zresztą problemy z pamięcią utrudniały mu odnalezienie aparatu, a jeśli nawet przypadkiem na niego natrafił, nie był w stanie go włączyć ani odpowiednio ustawić, tym bardziej że gościec całkowicie zdeformował mu palce.

Dlatego najlepsze, co mógł robić, to spać. Ale nikt nie wiedział, czy cokolwiek mu się śniło, bo kiedy Józef się budził, już nic nie pamiętał albo nie chciał pamiętać. Albo nie chciał powiedzieć.

Bo pamięć semantyczną, epizodyczną i autobiograficzną miał wyśmienitą. Tak twierdził lekarz z ośrodka Dobre Wspomnienia w Zagórzu, w którym pod opieką ukraińskich pielęgniarek przebywał Józef Hofmann, zdobywca Berlina, od trzydziestu lat emerytowany pułkownik wywiadu wojskowego.

Dima zaparkował samochód i wyjął z bagażnika torbę z zakupami. Suszonymi morelami, bananami, piernikami i śliwkami w czekoladzie, sypaną herbatą gruzińską. To był stały zestaw, który co tydzień przywoził Józefowi.

Starzec siedział na tarasie przykryty pledem, z opuszczoną głową na piersi, ale nie spał. Dima odnalazł w jego kieszeni aparat słuchowy, włożył mu do ucha i postawił naprzeciwko krzesełko.

– Słyszysz? – zapytał, patrząc mu w twarz.

– Tak… dobrze… – odparł niepewnie Józef. – Dawno cię nie było.

– Byłem tydzień temu.

– Kłamiesz! Nie byłeś! – obruszył się Józef.

– Przywiozłem ci zakupy…

– Jak długo będziesz mnie tu trzymał? – Starzec spojrzał gniewnie na Dimę. – Chcę wracać do domu i zająć się swoimi sprawami. Tu wszystko za mnie robią i człowiek głupieje… i te Ukrainki… w ogóle ich nie rozumiem…

– Nie rozumiesz, bo nie zakładasz aparatu. Ile razy będę ci tłumaczył, że musisz mieć stałą opiekę? A nie mogę cię wziąć do siebie. – Dima spokojnie wypowiadał zdania, które powtarzał za każdym razem, kiedy odwiedzał Józefa.

Ale gdyby mógł, też pewnie by go nie wziął.

Józef Hofmann był biologicznym ojcem Dimitriosa i właściwie nikim więcej, był obcym starym człowiekiem. Człowiekiem, który porzucił matkę i jego, gdy miał sześć lat.

Byli wówczas na placówce we Włoszech, gdzie Józef pełnił oficjalnie funkcję attaché wojskowego, a w rzeczywistości był oficerem Oddziału II Zarządu II Sztabu Generalnego. O tym jednak Dima dowiedział się od matki wiele lat później. Utkwiło mu w pamięci jedynie to, że ojciec traktował go jak zabawkę i nieustannie musztrował, jakby chciał zrobić z niego wzorowego żołnierzyka. Nigdy nie okazał mu zwykłej czułości, opieki, zainteresowania, których Dima tak bardzo wtedy potrzebował. Za to ciągle czuć było od niego alkohol, co prowadziło do dzikich domowych awantur, które wszczynał z byle powodu. W końcu porzucił rodzinę, zrzekł się praw do syna, zatopił w wódce, kochankach i karierze wojskowego szpiega. Znikł z życia Dimy na prawie czterdzieści lat, ale nowej rodziny nigdy nie założył.

Byli jeszcze we Włoszech, kiedy matka, Rosa, rozpaczliwie poszukująca szczęścia, nawiązała romans z drobnym peruwiańskim biznesmenem i krętaczem Jorge Calderonem. Zaraz po rozwodzie wyjechała za nim do Ameryki Południowej, zabierając ze sobą swojego małego Dimitriosa. W gruncie rzeczy wcale nie kochała Calderóna, ale chciała być daleko od Polski. A Peru, jak jej się wydawało, było najdalej.

Poślubiła Jorge i przyjęła jego nazwisko, on zaś usynowił Dimitriosa. To było przyzwoite, spokojne małżeństwo i Dima dorastał w ciepłym grecko-polsko-peruwiańskim domu. Aż do pewnego sierpniowego popołudnia.

Miał niespełna szesnaście lat i właśnie kończył jezuickie Colegio de la Inmaculada, gdy Jorge został zastrzelony na ulicy w Limie przez nieznanych sprawców. Zaraz potem okazało się, że cały majątek rodziny Calderónów był zadłużony u wspólnika Jorge, i Rosa wraz z synem, pozbawieni środków do życia, musieli wracać do Polski.

Zamieszkali we Wrocławiu, u dziadka Jordanisa. Wkrótce Dima przeniósł się na studia do Warszawy. Nigdy nie próbował szukać ojca, choć wiedział, gdzie mieszka.

Dostał się na socjologię i wsiąkł towarzysko na całego.

Był przystojnym mężczyzną o silnych śródziemnomorskich rysach, nieco wydatnym, ale kształtnym nosie i głębokich ciemnych oczach. Nazywał się Dimitrios Calderón i nikt nie wiedział, czy jest bardziej Grekiem, czy Hiszpanem. Ale on czuł się Polakiem.

Józef odszedł z wojska jeszcze przed 1986 rokiem i bez powodzenia próbował się zaczepić w przemyśle zbrojeniowym. Dopiero kiedy skończył osiemdziesiąt pięć lat, przeszedł resekcję żołądka, przestał pić i zaczął szukać syna.

Dima oczywiście o tym wiedział, ale starał się go unikać. Nigdy, nawet w myślach, nie nazywał Józefa ojcem. Nie czuł do niego nic, nawet gdy się dowiedział, że schorowany i samotny dogorywa w mieszkanku na Ochocie. A gdyby nawet chciał się z nim wtedy spotkać, to i tak by nie mógł, bo mieszkał za granicą i był zupełnie kimś innym.

Jednak pewnego dnia, pięć lat temu, pod wpływem jakiegoś niezrozumiałego do dzisiaj impulsu, zdecydował się do niego zadzwonić. Spotkali się w parku obok jego domu. To nie był już ten sam Józef Hofmann, który żył w ciemnych zakamarkach wspomnień. Przed Dimą stał zaniedbany starzec o zaropiałych oczach, wsparty na kuli.

Kiedy miesiąc później dostał wylewu i trafił do szpitala, Dima zaczął się nim opiekować. Znalazł dla niego ośrodek w Zagórzu, do którego musiał dopłacać, bo emerytura Józefa nie wystarczała na pokrycie nawet połowy kosztów.

Od tej pory regularnie odwiedzał starca, lecz wciąż nie nazywał go ojcem, tak jak i on nie nazywał go synem. Rozmawiali, ale nie mieli wspólnych wspomnień.

– No i co się dzieje w polityce? – zapytał Józef, biorąc od Dimy obranego banana.

– Nic nowego…

– Burdel? Cały czas ten polski burdel?

– Polska polityka… nic nowego…

– Trzeba ich wszystkich zagonić do sypania wałów przeciwpowodziowych… lenie i nieuki… Josif Wissarionowicz potrzebny… chociaż może być też Piłsudski… Matoły rządzą ciemnym narodem! – Józef oddał skórkę z banana.

– Chcesz jeszcze? – zapytał Dima.

Ale Józef nie odpowiedział, bo zasnął.

I przyśnił mu się Stalin w białym galowym mundurze bez odznaczeń. Często mu się śnił, on jednak nigdy o tym nie pamiętał albo nie chciał pamiętać. Ale Dima wiedział.