Читать книгу Баай барыылаах Байанайдан - Андрей Яковлев - Страница 4
I. Булчут үөрэҕэ
Сыымах кус 11 кэлиитэ
ОглавлениеҮгүс кусчут сүрүннээн сыымах кус айанныыр кэмигэр кустуур. Бу кэмҥэ кустар кыра үөрүнэн, биирдии-иккилии буолан күнүстэри-түүннэри суккуйан айанныыллар. Баччаларга тыаҕа хаар ууллан, сис үрэхтэр муустарыттан босхолоноллор, кыра күөллэр муустара ырааһырар, оттон улахан күөллэр ырбыылаабыт12 кэмнэрэ буолар. Сир-дойду үрдүнэн уу дэлэйэр, үрэхтэринэн өрүс балыктара өксөйөллөр, оттон кусчуттар санаалара, тулуурдара кыайарынан уһуннук олорон куһу кэтиир-маныыр күннэрэ үүнэллэр. Маннык уһун түүннэргэ кус түспэккэ эрэйдээтэҕинэ, сөбүлээн ааҕар биир хоһооммун13 өрүү ботугуруубун:
Ийэ сирим нухарыйар
Түүҥҥү биһик чуумпуга.
Арай кусчут утуйбат
Айан куһун кэтэһэн.
Тымныы салгын халыйар
Эти-сиини хам ылан.
Арай кусчут олорор
Күүтэр куһун кэтэһэн.
Илин саҕах сырдыыта
Кынат тыаһа куһуурар.
Арай кусчут сэрэйэр
Куһа түһэн эрэрин.
Атахтарын саратан
Чыркый түстэ сэргэхтик.
Арай кусчут долгуйар
Кыҥаан ытар чыркыйын.
Ууну хайа суруйан
Сатараата саа тыаһа.
Арай, кусчут манньыйар
Күүппүт куһун бултуйан.
Оччоҕо өр-өтөр буолбат, уум үрдүнэн кынат тыаһа сирилиирин кытта кус түһэн эрэр буолар.
12
Ырбыы – күөл мууһун быһыта сиэн ууну кытыытынан эргийэ тахсыбыт дьуххарбыт уу.
13
«Арай кусчут манньыйар» – ааптар.
