Читать книгу Verkaro de V. N. Devjatnin, Libro Unua - Devjatnin Vasilij N. - Страница 10

En senviva arbaro vivas brava anaro

Da rabistoj kun sia hetmano.

Li, ankoraŭ junulo, estas glora bravulo

Kaj jam tenas potencon en mano.

Ĉiuj multe lin timas, lian saĝon estimas,

Lian vivon zorgeme prigardas,

Li-do estas severa, malkontenta, kolera,

Kaj rabistojn fiere rigardas.

En pasinta somero li kun muta kolero

Patran domon forlasis por ĉiam,

Kredi veron li ĉesis, sanktan Dion forgesis,

Kaj rabisto fariĝis de tiam.

Li el mondo forkuris kaj solene li ĵuris

Senkompate forvenĝi homaron,

Kaj kun tiu-ĉi ĵuro kruelega, terura,

Li foriris senvivan arbaron.

En arbaro sur fundo de kavego profunda

Lin okaze rabistoj renkontis:

Forkurinto mizera kun konfido sincera

Lian sorton al ili rakontis.

Lin rabistoj komprenis kaj tuj mem lin alprenis,

Kiel membron de bando ilia,

Sed tre baldaŭ bandano mem fariĝis hetmano,

Komandanto de aro malpia.

Li, kruela, kuraĝa, kvazaŭ besto sovaĝa,

Al pasantoj kuradis renkonte,

Kaj, kaptante oferon, ĝin ĵetadis sur teron

Senkompate, senkore, senhonte.

Eĉ rabistoj malvarmaj iafoje kun larmoj

Kruelecon hetmanan rigardis,

Sed, ĉe vido de brilo sur lakita tranĉilo,

Ion diri al estro sin gardis.

Foje unu bandano pri senkulpa infano

Senkompatan hetmanon ekpetis,

Sed per propra lin mano tuj mortigis hetmano

Kaj al hundoj por manĝo forĵetis…

Lin jam serĉis polico, kaj kun lerta malico,

Grandan monon promesis al tiu,

Kiu vivan lin trovos, aŭ mortigi nur povos,

Sed lin trovis, mortigis neniu.

Longe vagis sen baroj en senvivaj arbaroj

Nekaptebla hetmano kuraĝa,

Kaj mokeme nur ridis, kiam aŭdis aŭ vidis,

Ke lin serĉas polico sensaĝa.

Unu fojon lin trovis kaj mortigi eĉ provis

Du tro lertaj, kuraĝaj soldatoj,

Sed hetman’ ilin ligis kaj kun si veturigis

En tendaron de siaj kunfratoj.

Malfeliĉaj kaptitoj estis forte vergitaj

De hetmano en densa arbaro,

Kaj post tiam bandanoj kun katenoj sur manoj

Ilin sendis kun rid’ al estraro.

Kaj estraro kolora en indigno sincera

Nepre kapti krimulon intencis:

Kun decido tiela kontraŭ bando ribela

Ĝi regulan militon komencis.

Kaj subite arbaro, ĉirkaŭita per baro

El soldatoj tre bone armitaj,

Estis tute simila je grandega kaptilo

Kun bestegoj en ĝi enŝlositaj.

Al rabistoj kaptitaj venis spertaj senditoj

Kun propono de plena pardono,

Se nur ili sen vorto humiliĝos al sorto

Kaj hetmanon fordonos pro mono…

– Nu, amikoj-kunfratoj, nin ĉirkaŭis soldatoj,

Diris brava hetmano fiera:

– Humiliĝu al sorto, ĉar minacas vin morto, —

Mi ĝin diras el koro sincera!

– Mi konsilas vin cedi, ĉar ne povas mi kredi,

Ke vi estas kapablaj al grando…

Ekrigardu, kunfratoj: en arbaro soldatoj

Nin ĉirkaŭis de rando ĝis rando.

– Vin soldatoj mortigos, aŭ po unu kunligos

Kaj eltrenos el via arbaro,

Sed se vi nur deziros, vi liberaj eliros

Kaj kun mono el tiu-ĉi baro…

– Nu, malpiaj bandanoj, jen al vi miaj manoj

Senarmitaj kaj jam sendanĝeraj:

Ligu ilin sen timo, kaj kun gaja animo

Iru for el arbaro liberaj!..

Lin respondis neniu, – sed en brusto de ĉiu

Frapis koro per sento kolera…

– Vi obstine silentas? Ĉu kun mi vi konsentas? —

Diris ree hetmano fiera.

Kaj tuj mem sonis krio: «nin devigos nenio

De hetmano foriri perfide!

Ni hetmanon estimas, ni danĝeron ne timas!

Ni batalon deziras avide!..»

Kaj senditoj kaptitaj estis tuj disŝiritaj

De rabistoj kun krio sovaĝa…

Tiam juna hetmano kun tranĉilo en mano

Proksimiĝis al bando kuraĝa.

Jen li ĉapon formetis, ĝin sur teron li ĵetis

Kaj per brusto ondanta enspiris:

Kaj memfide, kun vido de kuraĝa decido,

Al rabistoj solene li diris:

– Venis tempo fatala de kruela batalo:

Ni atendas aŭ venkon, aŭ morton,

Nin danĝero minacas, kaj al vi mi donacas

Mian kapon, kaj koron, kaj forton!

– Sed mi kredas, kolegoj, ke eĉ grandaj nubegoj

Da soldatoj kun trafaj pafiloj

Nun disflugos por ĉiam kaj batalos neniam

Kontraŭ niaj brilantaj tranĉiloj!..

Kun konfido anima kaj kun ĝojo senlima

Lin salutis rabistoj – kunfratoj:

«Vivu estr’ estiminda! Vivu frato aminda!

Forpereu malnoblaj soldatoj!..»

Kaj en nokto senstela tuta bando ribela

Sian neston malluman forlasas…

Rampas ventre kunfratoj, kaj simile je katoj

Ili mute, senbrue trapasas…

Jen ekpafo trasonis… bando tuj ĝin ekkonis:

Por komenco ĝi estas signalo…

Kaj rabistoj atakas: pafas, tranĉas kaj hakas…

Komenciĝis kruela batalo!..

Kiel iaj demonoj saltas lertaj friponoj,

Eksvingante per akraj tranĉiloj…

Kaj batalon bruantan, homan sangon fluantan

Kaŝas nokto sub nigraj flugiloj…

En mateno-do frua estis ĉio senbrua,

Hele suno suriris brilanta…

Sed ĝi sangon ekvidis, kaj foriri rapidis

Sin kovrinte per nubo fluganta…

Kaj en tuta ĉielo tuj fariĝis ribelo:

Fulmotondro eksonis kolere,

Nigraj nuboj ekbruis kaj pluvego ekfluis,

Pri mortintoj plorante sincere…

Kaj per larmoj naturaj homaj agoj teruraj

Estas iom post iom lavataj…

Nur sur loko fatala, kie estis batalo,

Restos longe skeletoj soldataj…

Multaj jaroj forpasis. Jam hetmano forlasis

Sian bandon kaj sian metion.

Li senfine sopiris, en dezerton foriris,

Kaj en ĝi rememoris li Dion.

Lia vivo sencela, malprudenta, ribela

Elpentriĝis en lia memoro:

Ĉiam vivis li krima kun malpura animo,

Sen espero, sen kredo en koro.

Nun malpia krimulo jam ne estas junulo, —

Baldaŭ venos jam morto severa,

Poste – juĝo de Dio… Lin pravigos nenio,

Ĉar ne kredis li, vermo fiera!..

En senlima sopiro lin vizitis deziro

Formortigi sin mem, kiel hundon…

Kun decido tiela en animo ribela

Li eniris kavegon profundan.

Lia mano tremanta kun tranĉilo brilanta,

Jam sin levis al gorĝo sulkita…

Unu movo de mano – kaj por brava hetmano

Estus ĉio por ĉiam finita!..

Sed subite formetis li tranĉilon kaj ĵetis

Ĝin rapide kun forto sur teron:

Li eksentis kun ĝojo je unua nur fojo

En mizera animo esperon…

Li de ĝojo ekploris, ĉar li tuj rememoris,

Ke li povas formorti kun gloro:

Lia vivo rompita estas alte taksita

De estraro per multo da oro…

Li ekĝemis facile, al ĉielo humile

Siajn manojn li pie etendis,

Kaj kun kredo kreskanta al Potenca Juĝanto

Sian preĝon unuan li sendis.

Tiu preĝo sincera por hetmano fiera

Estis ĝusta saniga balzamo:

Nun, anstataŭ sopiro, lin vizitis deziro

De reveno al bono, al amo…

Kaj terura rabisto al malriĉa botisto

Venas nokte kun stranga propono:

«Vi fortike min ligu kaj en urbon venigu,

Kaj ricevos vi multe da mono.»

Malriĉulo ekmiris: «ĉu ne estas, li diris,

Vi freneza, amiko amata?!»

– Ne, mi estas en sano, –  sed mi estas hetmano

De rabistoj, krimulo sciata…

… Jen en mezo de placo, kiel morta minaco

Por senkoraj scivolaj vidantoj,

Staras alta Pendingo, ĉirkaŭita per ringo

De senmovaj policaj gardantoj.

Kaj subite murmuro de nevola teruro

Sonis brue en popolamaso:

Sur pendinga submeto kun feliĉa rideto

Maljunulo aperis malgrasa…

Jen per mano tremanta kun kateno sonanta

Sanktan signon de kruco li faris,

Kaj kun vido trankvila en vizaĝo humila

Sin al morto kruela preparis.

Oni donis signalon… Kaj en maŝon fatalan

Estas kapo grizhara metita…

Kelkaj movoj malfortaj, konvulsioj postmortaj,

Kaj spektaklo jam estas finita!..

El bluaĵo ĉiela lumas suno tre hela

Per radioj varmegaj brilantaj…

Ĉio estas silenta, ĉio estas kontenta,

Kaj senbrue disiras vidantoj…