Читать книгу Nowa Historia Meksyku - Erik Velasquez Garcia - Страница 6

Pierwsze 28 tys. lat historii Meksyku określa się mianem okresu litycznego, gdyż jego ramy czasowe łączą się z okresem powstawania form narzędzi kamiennych, które stanowią najlepiej zachowany materiał. Z tego okresu zachowały się szczątki kostne jedynie 41 osobników, wchodzące w skład 24 znalezisk archeologicznych. Te pozostałości materialne są bardzo zróżnicowane, gdyż chodzi zarówno o pojedyncze zęby, jak i kompletny szkielet. Kilka palenisk wraz z kośćmi zjedzonych zwierząt to wszystkie dane archeologiczne, jakimi dysponujemy na temat tego długiego okresu. Większość specjalistów meksykańskich dzieli tak rozległą epokę na okres archeolityczny (33 000–12 000 p.n.e.), wczesny cenolityczny (12 000–7000 p.n.e.) i późny cenolityczny (7000–5000 p.n.e.). Wypada w tym miejscu dodać, że badacze z USA stosują inny podział chronologiczny, określają bowiem te przedziały czasowe mianem litycznego lub paleoindiańskiego (33 000–8000 p.n.e.) oraz archaicznego wczesnego (8000–5500 p.n.e.).

Mianem okresu litycznego określamy długi etap koczownictwa, zbieractwa, łowiectwa i rybołówstwa, obejmujący ostatnie tysiąclecia zlodowaceń plejstocenicznych, jak również okres globalnego wzrostu temperatury, który dał początek obecnemu klimatowi. Zaistniałym warunkom towarzyszyły konieczne zmiany w stosowanych technikach, wiemy jednak bardzo niewiele na temat przeobrażeń w zakresie organizacji społecznej i kosmologii. Naukowcy sądzą, że w tamtej epoce zagęszczenie demograficzne było niewielkie, a ludność bardzo rozproszona. Ludzie mieszkali w jaskiniach, komorach skalnych lub w obozowiskach pod gołym niebem, stworzonych z nietrwałych materiałów, dzięki czemu dobytek takiej grupy był bardzo lekki i ograniczony. Większość posiadanych przez nas informacji na temat tego okresu pochodzi z – nie zawsze niezawodnych – porównań etnograficznych z ludami zbieraczy-łowców, które do niedawna jeszcze istniały we współczesnym świecie. Na podstawie tego rodzaju porównań wywnioskowano, że w tamtej epoce grupy wędrujące sezonowo były złączone więzami pokrewieństwa, uznawały wspólnych przodków i wiosną tworzyły większe gromady (tzw. wielkie rodziny), żeby wymienić się partnerami. Mimo iż były to społeczności egalitarne, szanowano w nich pewne hierarchie określane przez płeć i wiek. Przestrzegano też podstawowego podziału pracy, zgodnie z którym kobiety zajmowały się zbieractwem, podczas gdy mężczyźni oddawali się łowom. Grupy miały stałe terytoria i cyklicznie przemierzane trasy wędrówek – pozwalało to wykorzystać naturalne zasoby każdej pory roku, dzięki czemu ich pożywienie było bogatsze, obfitsze i bardziej zróżnicowane niż u ludów osiadłych. Starały się również respektować terytoria ludów sąsiednich.

Należy wyjaśnić, że chronologia przypisywana temu długiemu etapowi jest ważna przede wszystkim dla terytorium określanego później jako Mezoameryka2, ponieważ w niektórych częściach północnego Meksyku koniec tego okresu przeciągnął się aż do połowy XVIII w. n.e.