Читать книгу Nowa Historia Meksyku - Erik Velasquez Garcia - Страница 23

Wszystko to sugeruje, że należy dokonać ponownej oceny okresu klasycznego, zwłaszcza kwestii stosowania tego terminu. W oczywisty sposób nie można charakteryzować tego okresu jako czasu odkryć lub innowacji. Trzeba raczej zwrócić uwagę na to, że w dawnym Meksyku od zakończenia okresu preklasycznego pojawiło się niewiele zdobyczy technologicznych. Jest to jedna z fundamentalnych cech w dziejach tego regionu: rozwój bez znaczących zmian wytwórczych, jeśli chodzi o procesy zapewniające podstawowe potrzeby jego społeczeństwom. Chinampa (i jego majowski odpowiednik, „podniesione pole”) mogłaby być wyjątkiem, za inny może uchodzić metalurgia, ale ta pierwsza była stosowana na stosunkowo niewielkich obszarach, a tej drugiej nie używano w produkcji.

Nie można też twierdzić, że w tym okresie nastąpiła bezprecedensowa eksplozja demograficzna. O ile bowiem taką charakterystykę można przypisać Dolinie Meksyku, o tyle na ziemiach Majów wzrost populacji datował się od wczesnych epok, a dynamika tego wzrostu bynajmniej nie była większa w okresie klasycznym. Co więcej, pierwsze lata tego ostatniego okresu najprawdopodobniej odznaczały się spadkiem liczby ludności. Trudno jednak o niezbite dowody na to w sytuacji, gdy liczba odkopanych stanowisk z okresu preklasycznego generalnie, a w szczególności na obszarach Majów, jest bardzo mała – nie dlatego, że takowych brakuje, lecz z tego powodu, że w większości przypadków są one przykryte pozostałościami późniejszych etapów.

Podobnie nie można uznać, że w tym właśnie okresie utrwaliły się mity o stworzeniu świata lub pojawiły najważniejsze motywy ikonograficzne, używane w dawnym Meksyku jako punkty odniesienia dla owych mitów. System wierzeń miał się zmienić w okresie klasycznym, ale przede wszystkim były to pewne modyfikacje, które odpowiadały warunkom społecznym i politycznym danej chwili. Upierzony wąż, element często kojarzony z Teotihuacan, miał zatem być starym wyobrażeniem ikonograficznym używanym przez Teotihuacan oraz przez inne ludy w celu prezentowania pewnych przekazów, których niekwestionowany wpływ na społeczeństwo wynikał ze związku z obowiązującym systemem wierzeń.