Читать книгу Nowa Historia Meksyku - Erik Velasquez Garcia - Страница 44

XIV stulecie w Dolinie Meksyku charakteryzowało się bardzo niestabilną sytuacją polityczną. W 1318 r. założono miasto Texcoco, a wraz z nim Texcocanie zyskali nowy ośrodek rozwoju handlu, polityki i kultury, który stulecie później miał się stać jednym z najważniejszych miast Mezoameryki. W tym samym czasie Mexikowie nadal nie mogli znaleźć miejsca sprzyjającego założeniu swojego miasta, nie wyrobili sobie nawet uznania ze strony innych państewek, które wciąż ich prześladowały. Np. w 1320 r. Tepanekowie z Azcapotzalco symulowali atak na Culhuacan i posłali do boju mexickich wojowników, których wykorzystywali jako najemników. W rzeczywistości chodziło o pułapkę; mieszkańcy Culhuacan zostali uprzedzeni przez samych Tepaneków o rzekomym ataku i zaskoczyli Mexików na jeziorze. Jednocześnie Tepanekowie napadli na Chapultepec, gdzie wówczas mieszkali Mexikowie, i wykorzystali nieobecność wojowników, aby zaatakować bezbronną ludność cywilną.

Po tej wojnie zdziesiątkowani Mexikowie zostali wyparci na niegościnne i pełne jadowitych węży tereny kontrolowane przez Culhuakanów. Żyli w ogromnym niedostatku, aż zostali zaproszeni do walki u boku Culhuacan jako sojusznicy w wojnie przeciw Xochimilco. Po jej zakończeniu uzyskali wolność, po czym zatrzymali się na jeziorze Texcoco i wybrali mniejszą wyspę, aby założyć na niej swoje miasto. Był to 1345 r.65, a owa wyspa wraz z kilkoma znajdującymi się na niej mokradłami, o brzegach porośniętych sitowiem, nie wydawała się w żadnym razie przyszłą siedzibą imperium. Jedyne, co się na niej znajdowało, to parę wioseczek zamieszkanych przez Otomí.

Tepanekowie z Azcapotzalco rzucili wyzwanie bezpośrednio Culhuacan ok. 1367 r. i udało im się pokonać najbardziej prestiżowy i stabilny po upadku Tuli ośrodek władzy. Później Tepanekowie zaatakowali ośrodki Chalków, które nie mogły już liczyć na ochronę z Culhuacan. W 1371 r. Azcapotzalco pod rządami słynnego Tezozomoca zaatakowało i podbiło Tenayukę, a w 1375 r. uczyniło to samo z Coatlinchan, wówczas najzamożniejszym miastem.

W kontekście wzrostu znaczenia Tepaneków Mexikowie mogli wreszcie ustanowić formalne rządy, które w języku nahuatl nazywają się tlatocayotl. Wyspa była podzielona na dwie części: Tlatelolco na północy i Tenochtitlan na południu, a każde z tych miast-dzielnic ustanowiło własny ród panujący. Mexica-Tlatelolkowie opowiadali się za zbliżeniem z jakimś potężniejszym państwem i w 1375 r. wzięli za władcę Cuacuahpitzahuaka, syna Tezozomoca z Azcapotzalco. W 1376 r. Mexica-Tenochkowie wybrali Acamapichtlego z dynastii rządzącej Culhuacan, który w tamtym czasie schronił się w Coatlinchan.

W ostatnim dwudziestoleciu XIV w. dwoma najpotężniejszymi ośrodkami państwowymi w Dolinie Meksyku były Azcapotzalco, które panowało na zachodzie, i Texcoco władające na wschodzie. Jednakże ta krucha równowaga miała się wkrótce załamać, ponieważ Azcapotzalco nie zaprzestało podbojów i budowało kleszcze, które coraz wyraźniej zaciskały się wokół Texcoco. W 1400 r. Tepanekowie wyruszyli na podbój dużego ośrodka politycznego Xaltocan zamieszkiwanego w większości przez Otomích. Podbój był bezlitosny, a ludność Xaltocan opuściła miasto: niektórzy schronili się w Otompan (czyli w Otumbie), licząc na bliskość Texcoco, inni uciekli do państewka Metztitlan w Sierra Alta de Hidalgo.

Tepanekowie nadal prowadzili swoje kampanie: zaatakowali Acolman rządzony przez dynastię z Texcoco, a później zmusili Ixtlilxochitla, pana Texcoco, do płacenia im trybutu. Ixtlilxochitl przystał na to, aby zyskać czas na przygotowanie wojska. W 1418 r. oba ośrodki zmierzyły się na ziemiach Texcoco. Ixtlilxochitl zginął w obronie swojego terytorium. Jak podają tradycyjne relacje, poniósł śmierć w obecności swojego syna, Nezahualcoyotla, któremu udało się uciec z pomocą paziów i schronić się w regionie Huexotzinco (Huejotzingo)66. (Nieszczęścia, które spadły na młodego księcia po ucieczce z miasta, były właśnie powodem nadania mu przez współczesnych imienia Nezahualcoyotl, czyli „kojot, który pości” lub „głodny kojot”67). Wśród bytów politycznych sprzymierzonych z Azcapotzalco uczestniczyły w tej kampanii dwa niedawno powstałe miasta: Tlatelolco, które w ramach rekompensaty otrzymało prawo do danin z Huexotli, oraz Tenochtitlan, które Tepanekowie wynagrodzili trybutem ze strony samego Texcoco. Sytuacja ta jednak miała bardzo szybko się zmienić.