Читать книгу Nowa Historia Meksyku - Erik Velasquez Garcia - Страница 50

O ile w okresie klasycznym hegemonię w regionie Oaxaki sprawowali Zapotekowie, o tyle w okresie postklasycznym niewątpliwie największą siłą demograficzną, militarną i polityczną mieli Mixtekowie i to oni byli awangardą ważnych przeobrażeń kulturowych w Oaxace. Przez całe wieki Mixtekowie ograniczali się do gór i sąsiednich dolin rejonu zwanego Mixteca Baja, lecz z czasem zaczęli emigrować i poszerzać obszar wpływów. W pierwszej kolejności – już w okresie epiklasycznym – zajęli Cholulę i powędrowali dalej w kierunku Doliny Puebli i Tlaxcali. W tej ostatniej krainie w okresie postklasycznym osadników mixteckich wzmocniły strategiczne sojusze oparte na małżeństwach władców i łączące mixteckie ośrodki polityczne z gór, takie jak Coixtlahuaca, z ośrodkami zdominowanymi przez ludy Nahua, jak Cholollan (Cholula) i Teohuacan (Tehuacan).

W XII w. Mixtekowie zaczęli także migrować do Doliny Oaxaki i zacieśniać związki polityczne z jej mieszkańcami. Proces ten obejmował pokojowo zawierane alianse (np. sojusz w Zaachila, gdzie panowie mixteccy weszli w związki małżeńskie z zapotecką dynastią panującą), powstawanie osad rolników i rzemieślników mixteckich na ziemiach zapoteckich (np. w Cuilapan) i wreszcie część wojen, które spowodowały przemieszczanie się grup zapoteckich ku przesmykowi Tehuantepec, a więc na tereny, gdzie weszły w konflikt z zastanymi grupami Mixe.

Do zapoteckich wzorów kulturowych, które podzielali Mixtekowie, doszły cechy z tradycji Mixteca-Puebla, zwłaszcza złotnictwo i sztuka pisania/malowania kodeksów, co Mixtekowie przyswoili i rozpowszechnili na drodze podbojów. Bogactwo regionu Oaxaki i splendor jego dworów, zawsze zasobnych w złoto, bawełnę, drogocenne pióra i kakao, zachęcały Mexików do podejmowania wypraw wojennych. Motecuhzoma I podbił bogatą Coixtlahuakę, Tizoc podporządkował Yanhuitlan, inną górską sporą stolicę regionalną, Ahuitzotl zaś rozszerzył panowanie Trójprzymierza na całą Dolinę Oaxaki.

W późnym okresie postklasycznym obszar majowski cieszył się przez pewien czas autonomią w przeciwieństwie do sytuacji w epoce tolteckiej, kiedy poddany był silnym wpływom ze środkowego Meksyku. Na Jukatanie hegemonię Chichén Itzá zastąpiła dominacja Mayapan (słynne rządy dynastii Cocom uchodzące za tyrańskie), a później nastąpiło rozbicie na liczne mniejsze ośrodki polityczne. Taki stan rzeczy utrzymał się w przeważającej mierze aż do czasów hiszpańskiej konkwisty. Na obszarze selwy w okresie postklasycznym nie było nowo rozwijających się miast, nie powstał też żaden ośrodek po wielkim kryzysie IX w. z wyjątkiem Topoxté i Tayasal założonych przez Itzów (którzy uszli z Chichén Itzá po ataku Cocom). Na wyżynach Gwatemali, gdzie za pośrednictwem K’iche’ także dotarły cechy tolteckie, istniało wiele niezależnych organizmów państwowych. Majowie K’iche’, Kaqchikel, Rabinal i Tz’utujil tworzyli cztery główne jednostki polityczne wyżyn w epoce hiszpańskiej konkwisty.

Trójprzymierze nie dokonywało podbojów na obszarze Majów, tak jakby pozostawał on poza jego zasięgiem i poza możliwościami wojskowymi. Pod tym względem trzeba przyznać, że Teotihuacan i Tula miały znacznie większą zdolność wywierania wpływu niż Tenochtitlan. Region Soconusco na wybrzeżu Chiapas był najdalej wysuniętą na południe zdobyczą Mexików. Jednak opłacani przez Mexików kupcy przemierzali szlaki handlowe, które łączyły się ze szlakami wymiany obszaru majowskiego. Być może będzie to pomocne w wyjaśnieniu obecności cech artystycznych tradycji Mixteca-Puebla w wielkim porcie handlowym Tulum na wybrzeżu Quintana Roo i w samych kodeksach Majów.