Читать книгу Tekstologia - Jerzy Bartmiński - Страница 15

Jak na koniec zdefiniować tekst z punktu widzenia integralnej i autonomicznej tekstologii?

Przyjmujemy na użytek dalszych wywodów takie rozumienie tekstu, które nawiązuje zwłaszcza do opracowań szkoły warszawskiej (Wierzbicka 1965, 1968, 1969, 1971a, 1971b, 1973, 1983, Mayenowa 1974, Dobrzyńska 1993a, 1993b) i da się sformułować następująco:

Tekst jest ponadzdaniową (tzn. wyższą typologicznie, niekoniecznie większą rozmiarami) jednostką językową, makroznakiem samodzielnym komunikacyjnie, który:

 ma swój podmiot (nadawcę);

 ma rozpoznawalną intencję umożliwiającą interpretację przez odbiorcę;

 ma określone nacechowanie gatunkowe i stylowe (kwalifikator tekstu);

 poddaje się całościowej interpretacji;

 wykazuje integralność strukturalną oraz spójność semantyczną;

 podlega wewnętrznemu podziałowi semantycznemu, a w wypadku tekstów dłuższych – także logicznemu i kompozycyjnemu.

Wszystkie te cechy przysługują tekstowi typowemu (prototypowemu), niekoniecznie wszystkim wyrażeniom językowym zasługującym na miano tekstów. O czym zob. rozdz. następny.

Literatura: van Gennep 1909/2006; Bartmiński 1965, 1988; Wierzbicka 1965, 1968, 1969, 1971a, 1971b, 1973, 1983; Mayenowa 1974; Schmidt 1976; Pawłowski 1978; Lakoff, Johnson 1980/1988; Rosengren 1980, Moskal’skaja 1981; Tolstoj 1982/1995; Bogusławski 1983; Helbig 1986; de Beaugrande, Dressler 1990; Żmudzki 1990; Dobrzyńska 1993a, 1993b; Marcjanik 1993, 1995; Grabias 1994; Shiffrin 1994; Labocha 1996b; Sławiński 1996; Boniecka 1998, 1999; Duszak 1998; Grzegorczykowa 1998; Kalaga 1998, 2001; STL 1998: 574–575; EJO 1999: 595; EJP 1999: 396; Maćkiewicz 1999; van Dijk 2001; SPiTK 2002: 305–306; Wilkoń 2002; Godlewski 2003; MSTTT 2005: 175–176; Niebrzegowska-Bartmińska 2005, 2007; Żydek-Bednarczuk 2005; ­Pacławska 2006; Howarth 2008; Rasiński 2009.