Читать книгу Choroby zakaźne i pasożytnicze - Группа авторов - Страница 56

Koniecznym elementem użyteczności klinicznej testu diagnostycznego jest jego wartość predykcyjna dla potwierdzenia i wykluczenia danej jednostki chorobowej. Testy diagnostyczne podlegają ścisłej walidacji klinicznej i laboratoryjnej, wymagają starannych kontroli jakości oraz potwierdzenia zgodności z zasadami prowadzenia diagnostyki laboratoryjnej (certyfikaty diagnostyki in vitro – IVD). Niestety komercyjnie dostępne są również testy bez takiej walidacji, z niską wartością predykcyjną, co w ostatnich latach szczególnie obserwowano w diagnostyce zakażeń Borrelia. Jednym z takich testów jest test transformacji limfocytów (LTT) mierzący odpowiedź proliferacyjną limfocytów krwi obwodowej po stymulacji antygenami Borrelia. Test ten nie ma walidacji w zastosowaniach klinicznych, a wyniki fałszywie dodatnie obserwowano nawet w kilkudziesięciu procentach przypadków. LTT generalnie charakteryzują się niską czułością, na poziomie 20–30% (choć w jednym badaniu obserwowano czułość i specyficzność na poziomie 80%) i często nie pozwalają na otrzymanie powtarzalnych wyników.

Kolejnym niepolecanym testem w diagnostyce boreliozy jest oznaczanie liczby i odsetka limfocytów CD57 (komórek NK), których aktywność rośnie w wielu zakażeniach, zarówno ostrych, jak i przewlekłych.

Ograniczone zastosowanie badania tzw. „żywej kropli krwi” opisano powyżej.

Interpretacja kliniczna niewalidowanych testów jest niemożliwa, dlatego nie powinna być praktycznie stosowana.

Podsumowując:

• w celu wykrycia patogenu metodami bezpośrednimi należy odpowiednio dobrać sposób barwienia, jednakże techniki mikroskopowe charakteryzują się generalnie niską czułością;

• techniki molekularne mają wysoką czułość i pozwalają na szybkie wykrycie materiału genetycznego, a ich koszt systematycznie spada; ze względu na wysoką specyficzność wymagają precyzyjnego określenia gatunku poszukiwanego patogenu, ale wynik ujemny jako test wykluczenia zakażenia powinien być interpretowany z ostrożnością;

• testy serologiczne pozwalają na wykrycie trwającego lub przeszłego zakażenia, ale są ograniczone poprzez okno diagnostyczne (czas od zakażenia do serokonwersji), a interpretacja aktywności zakażenia na ich postawie jest trudna i często niejednoznaczna;

• przyszłość diagnostyki w chorobach zakaźnych opiera się na ulepszaniu testów multipleksowych umożliwiających wykrycie materiału genetycznego wielu patogenów jednocześnie;

• prawidłowa walidacja testu stanowi podstawę zastosowania go w praktyce klinicznej.

Piśmiennictwo

1. Wytyczne dotyczące oznaczania oporności na antybiotyki. http://www.antybiotyki.edu.pl.

2. Aktualne wskazania do stosowania szybkich testów diagnostycznych zakażeń w POZ i ocena dostępnych na rynku szybkich testów diagnostycznych. http://www.antybiotyki.edu.pl/pdf/SZYBKIETESTY-25.pdf.

3. Speers D.J.: Clinical applications of molecular biology for infectious diseases. Clin. Bioch. Rev., 2006, 27: 39–51.

4. Balmer C.: The past, present and future of western blotting in the clinical laboratory. https://www.aacc.org/publications/cln/articles/2015/october/the-past-present-and-future-of-western-blotting-in-the-clinical-laboratory.

5. Hofman P., Lucas S., Jouvion G. i wsp.: Pathology of infectious diseases: what does the future hold? Virchows Arch., 2017, doi: 10.1007/s00428-017-2082-6.

6. Álvarez-Barrientos A., Arroyo J., Cantón R., Nombela C., Sánchez-Pérez M.: Applications of flow cytometry to clinical microbiology. Clin. Microb. Rev., 2000, 13: 167–195.

7. Luber A.D.: Genetic barriers to resistance and impact on clinical response. MedGenMed., 2005, 7: 69.

8. Poveda E., Wyles D.L., Mena A. i wsp.: Update on hepatitis C virus resistance to direct-acting antiviral agents. Antiviral Res., 2014, 108: 181–191.

9. Vidal L.L., Soares M.A., Santos A.F.: NS3 protease polymorphisms and genetic barrier to drug resistance of distinct hepatitis C virus genotypes from worldwide treatment-naive subjects. J. viral hepat., 2016, 23: 840–849.

10. Parczewski M., Leszczyszyn-Pynka M., Wnuk A. i wsp.: Introduction of pharmacogenetic screening for the human leucocyte antigen (HLA) B*5701 variant in Polish HIV-infected patients. HIV Med., 2010, 11: 345–348.

11. Parczewski M.: Farmakogenetyka w praktyce klinicznej zakażenia HIV. HIV & AIDS Review, 2013, 12: 128–130.

12. Auwaerter P.G., Bakken J.S., Dattwyler R.J. i wsp.: Antiscience and ethical concerns associated with advocacy of Lyme disease. Lancet Infect. Dis., 2011, 11: 713–719.