Читать книгу Kosmetologia t. 1 - Группа авторов - Страница 47

Najbardziej typowymi komórkami tkanek łącznych są fibroblasty oraz fibrocyty. Są to wydłużone komórki o pojedynczym jądrze komórkowym, posiadające wypustki położone w jednej płaszczyźnie. Komórki te mają zdolność zarówno tworzenia włókien, białek i glikozaminoglikanów, jak i ich degradowania, dzięki obecności enzymów z grupy metaloproteinaz. Fibroblasty i fibrocyty to te same komórki. Końcówka „-blasty” sugeruje formę młodocianą, macierzystą, o aktywniejszym metabolizmie, charakterystyczną dla tkanek wzrastających i zabliźniających się. Fibrocytami określa się te same komórki w fazie nieco mniej aktywnego metabolizmu; mogą one w miarę potrzeb ponownie intensyfikować syntezę składników substancji międzykomórkowej.

Histiocyty to makrofagi tkanek łącznych. Mają zdolność do ruchu pełzakowego oraz do fagocytozy. Powstają z monocytów w szpiku kostnym, trafiają do krwi, stamtąd do otaczających naczynia krwionośne tkanek łącznych. Ulegają tam różnicowaniu, tzn. w zależności od charakteru konkretnej tkanki przekształcają swój metabolizm pod kątem środowiska. Ich funkcją jest rozpoznawanie i niszczenie mikroorganizmów. Ze względu na to muszą syntetyzować receptory umożliwiające rozpoznanie patogenów (TLR – Toll-like receptors, receptory Toll-podobne), czynniki cytotoksyczne służące do ich zabijania, cytokiny, dzięki którym kontaktują się z innymi komórkami, oraz enzymy umożliwiające swobodne przemieszczanie się w tkankach łącznych (kolagenazy, glikozaminoglikanazy itd.).

Dlatego właśnie każde zapalenie (w tym reakcja alergiczna, infekcja itd.), szczególnie przewlekłe, niszczy tkanki łączne.

Mastocyty (inaczej: komórki tuczne lub labrocyty) również są komórkami biorącymi udział w reakcjach zapalnych, syntetyzującymi mediatory zapalenia, takie jak histamina, heparyna, prostaglandyny, leukotrieny, czynnik aktywujący płytki itd. Czynniki te powodują m.in. rozszerzanie i rozszczelnienie naczyń krwionośnych (aby mogły z nich migrować leukocyty). Ponadto wydzielają czynniki chemotaktyczne dla eozynofilów i neutrofilów (czyli czynniki powodujące gromadzenie się tych komórek) oraz reaktywne formy tlenu mające za zadanie niszczyć drobnoustroje. Uwalnianie tych substancji przez mastocyty uzależnione jest m.in. od aktywowania receptorów dla immunoglobulin IgE oraz TLR.

Komórki plazmatyczne powstają z limfocytów B. Ich podstawową funkcją jest produkcja przeciwciał (immunoglobulin), również one są więc częścią układu odpornościowego tkanek łącznych. W tych ostatnich można znaleźć także inne komórki krwi, leukocyty. Przechodzą one do tkanek łącznych z naczyń krwionośnych w miarę potrzeb, czyli w razie rozpoczynającego się zapalenia, ulegając aktywacji w drobnych żyłkach za naczyniami włosowatymi.

Więcej informacji o komórkach tkanek łącznych zamieszczono w rozdziale 7.