Читать книгу Dzieje Mongolii - Baabar - Страница 11

Pochodzenie Mongołów jest niejasne. Jak wskazują dane archeologiczne, ludzie żyli na obszarze dzisiejszej Mongolii już około 30 tysięcy lat temu, w okresie górnego paleolitu [177, 22]. Istotne dowody archeologiczne odnoszące się do tych czasów obejmują znaleziska z jaskini Gurwan Cencher w ajmaku kobdoskim.

W ten sposób znalazła potwierdzenie hipoteza wysunięta w XIX wieku, że właśnie z tego obszaru Azji Środkowej rozpoczęła się około 20–30 tysięcy lat temu wielka wędrówka ludów w różnych kierunkach. Teoria głosi, że ludy Azji Środkowej – jako pierwsze – przekroczyły wąską Cieśninę Beringa i stworzyły społeczność ludzką na kontynencie amerykańskim. Przeprowadzone ostatnio w Mongolii studia genetyczne potwierdziły, że w epoce kamiennej dokonała się masowa wędrówka ludów z obszaru dzisiejszej Mongolii na przyległe obszary Azji Środkowo-Wschodniej i Północnej. Badania wskazują, że te starożytne ludy powędrowały nie tylko do północnego obszaru kontynentu azjatyckiego, lecz znacznie dalej, do Ameryki [42]. To jednakże nie oznacza, że Indianie amerykańscy są rasy mongolskiej, a jedynie sugeruje, że obie grupy etniczne mają to samo pochodzenie. Środkowoazjatyckie korzenie etnicznych Amerykanów zostały potwierdzone znaleziskami archeologicznymi, antropologicznymi i innymi badaniami naukowymi.

Jedna z najstarszych cywilizacji świata zaświadcza o obecności koczowników na północy. Od samego początku swych relacji historycznych Chińczycy piszą o północnych Hu lub prymitywnych plemionach, odnotowując ich dziki charakter i wojowniczość. Źródła chińskie rozróżniają te barbarzyńskie plemiona, nazywając jednych Tunghu, ‘wschodnimi barbarzyńcami’, innych zaś Siungnu, czyli ‘północnymi niewolnikami’5. Chińczycy nazywali, w istocie, swe państwo Czungkuo, ‘Państwo Środka’, i mieli skłonność do nadawania innym pogardliwych przydomków. I tak na przykład, Japończyków nazywają wonu, ‘karłowatymi niewolnikami’ [21, 32], Europejczyków zaś ‘długonosymi’. Nazwa meng-ku, która znaczy ‘tacy sami barbarzyńcy’, zaczęła się pojawiać w chińskich zapiskach historycznych w pierwszych stuleciach naszej ery.

Najwcześniejsze relacje historyczne wskazują, że na wielkiej ziemi współczesnych Mongołów żyły i mieszały się między sobą trzy wielkie grupy etniczne: Tunguzi, Turcy i Mongołowie. Pokolenia wzajemnego ich przeplatania się doprowadziły do powstania dziesiątków grup etnicznych, które należą teraz do ałtajskiej rodziny językowej. Jakkolwiek dzisiaj większość znawców uważa, że te trzy grupy etniczne są tego samego pochodzenia i włącza je do tej samej ałtajskiej rodziny językowej, to niektórzy uczeni sądzą, że Tunguzi, Turcy i Mongołowie należą do plemion, które w starożytności przybyły z różnych miejsc i, chociaż przemieszały się z sobą na jednym terytorium i panowały jedno po drugim, to były to niezależne grupy etniczne, niespokrewnione ani co do pochodzenia, ani też językowo [30, 53].

Historycy i uczeni zgadzają się co do tego, że Mongołowie należą do jednej z najstarszych nacji świata. W czasach, gdy kroniki chińskie wzmiankują po raz pierwszy o meng-ku, ci meng-ku utrzymywali w stanie stałego zagrożenia chińską dynastię Han i oprócz tego, że okresowo dokonywali najazdów na ten kraj, oderwali od niego znaczny kawałek, na którym stworzyli własne państwo zwane Imperium Hiung-nu lub Siungnu. Hiung-nu, czyli Hunowie, nie poprzestali na plądrowaniu Chin, lecz najechali w III wieku n.e. Europę i zapisali się w historii jako współwinni – wraz z Wandalami i Gotami – zburzenia Imperium Rzymskiego.