Читать книгу Dzieje Mongolii - Baabar - Страница 5

Dzieje Mongolii to historia tego kraju, jakiej wcześniej nie napisano. Po 1911 roku liczne archiwa historyczne w Mongolii zostały zniszczone; te, które się zachowały, szczelnie zamknęła kontrolowana przez Sowietów Mongolska Partia Ludowo-Rewolucyjna. W marcu 1990 roku, kiedy ruch demokratyczny doprowadził do zmiany rządu i zostały ujawnione te tajne dokumenty, otworzyły się usta licznych świadków historii, a prawdziwa historia Mongolii znalazła się na czołówkach wszystkich czasopism w naszym kraju.

To opracowanie będzie się składać z dwóch tomów, podzielonych na pięć ksiąg. Księga Pierwsza, Stepowi wojownicy, opisuje dzieje Mongolii od najdawniejszych czasów aż po początki dwudziestego stulecia. Starałem się przedstawić te dzieje bardzo krótko, jako że dawna historia Mongołów, w szczególności wieki średnie, została dobrze zbadana przez zachodnich i wschodnich historyków i dlatego nie chciałbym „odkrywać Ameryki”. Ale dzieje każdego narodu stanowią niekończący się proces i powinny być rozpatrywane w szerszym kontekście. Księga Pierwsza zarysowuje ogólne tło dziejów Mongołów.

Księga Druga, Inkarnacje i rewolucjoniści, opisuje historię Mongolii od 1911 do 1924 roku; dwudziesty wiek rozpoczął się dla Mongolii 29 grudnia 1911 roku, w dniu, w którym książęta chałchascy ogłosili niepodległość kraju. Ta część dziejów jest rozpatrywana w kontekście wielkich i potężnych sąsiadów Mongolii, w szczególności Chin, Rosji i Japonii. Niektórzy mówią, że początkiem nowych wydarzeń był rok 1921, kiedy Mongolska Partia Ludowo-Rewolucyjna powołała swój rząd, ja jednak uważam, że rok 1921 stanowił jedynie kontynuację procesu, który się rozpoczął w 1911 roku.

Księga Trzecia, Marionetkowa republika, opowiada o przejściu Mongolii na komunizm typu sowieckiego i o nieprzerwanej walce o suwerenność, której aż do 1946 roku nie uznawał żaden kraj. W tym okresie, od 1924 aż do 1946 roku, Mongolii nie uznawano jako państwa narodowego.

Koszty cywilizacji, obejmujące okres między 1946 a 1990 rokiem, zostaną opisane w drugim tomie, w Księdze Pierwszej. Ostatnia księga (tom drugi, Księga Druga), Kształtowanie się narodu, przedstawi doniosłe wydarzenia od demokratycznych zamieszek roku 1989 do 13 stycznia 1992 roku, daty proklamowania nowej konstytucji.

Przed 1990 rokiem Mongolia znajdowała się w ideologicznym kaftanie bezpieczeństwa i ludzie byli represjonowani przez reżym militarno-totalitarny. Niemożliwe było, by jakikolwiek – krajowy lub zagraniczny – badacz mógł napisać historię Mongolii dwudziestego wieku. Jestem jedną z pierwszych osób, korzystających z możliwości, jakie przyniósł rok 1990; czuję się zaszczycony, że miałem okazję spożytkować dokumenty, które ukryte przez wiele lat, zostały udostępnione dzięki demokratycznej rewolucji 1990 roku.

Niewątpliwie w przyszłości badacze i historycy będą pisać bardziej szczegółowo o historii dwudziestowiecznej Mongolii. Ja starałem się ułożyć tę książkę, korzystając z najnowszej dokumentacji i pisać ją jak gdyby z perspektywy zewnętrznego obserwatora.

Po 1990 roku ujrzało światło dzienne wiele materiałów archiwalnych, publikowanych w czasopismach i dziennikach. Osobiście sprawdziłem oryginalne materiały archiwalne, lecz należy uznać pierwszeństwo autorów, którzy opublikowali je w swych artykułach, ja zaś cytowałem ich publikacje jako moje źródła.

Jeśli ktoś z Czytelników tej książki miałby jakieś uwagi lub pytania, proszę czuć się upoważnionym do kontaktowania się ze mną pod adresem:

Central Post BOX 2327, Ulaanbaatar-211213, MONGOLIA lub e-mailem: baabar@mongolnet.mn.

BAABAR

(Bat-Erdene Batbajar)