Читать книгу Шигырьләр / Стихи (на татарском языке) - Габделджаббар Кандалый - Страница 3

Тотынышып кулың кулга,

Үзең кергән сары тунга,

Кая киттең болай, хәзрәт,

Абыстайны салып уңга?

Үзең түргә утыргансың,

Ауызыңны тутыргансың,

Төгәл кәефне коргансың,

Абыстай утырып уңга.

Сәнең өчен тавык чалган,

Суган, балтырганын салган,

Сән әйткәч, чакырып алган,

Егермесен сатып унга.

Качырма сән бу форсатны,

Чәеңә сал бауырсакны,

Тутыр бик яхшы корсакны,

Икенче калмасын соңга.

Сәңа атап тавык суйгач,

Ашап-эчеп тамак туйгач,

Кесәгә ун тиен кунгач,

Чәй эчеп төн буе кунма.

Ләкин, мулла, онытма сән,

Бу ашларга кызыкма сән,

Ки алдыңа сызыкла сән;

Мужиклар да бизәр соңра.

Сауыт-саба ышылдамас,

Бу коймаклар чыжылдамас,

Дәхи хәлвә хышылдамас,

Ки акча юк, ди-ди, онга.

Абыстай да сөйми башлар,

Катаңны да өстеңә ташлар,

Чытык йөзләр, түбән кашлар, –

Чакырмыйлар нигә шунда?

Торып иртә битең югач,

Ашык-пошык намаз кыйлгач,

Берәр ашка баруны сән

Үзеңә зур бәхет сандың[106].

Абыстай берлә икәүләп,

Мужикның сыртып игәүләп,

Тавык, күркә, казын ашап,

Ки кайтып йокыга талдың.

Тавык төштә тары күрә,

Сәнең дә ашларың керә,

Йокыңда сөйлисең нигә:

«Абыстай, чык, кеше керә!»

Чакыручы түгел икән,

Бу бары төш кенә икән,

Күп ашап саташып шулай

Төшеңдә сөйлисең икән…

Катаң бозга катып беткән,

Ки чаңгыдай шуып киткән,

Абыстайны да сән сөйрәп,

Кай арада барып җиткән?!

Агайга сән сада салдың[107], –

Өйдәме? – дип, хәбәр алдың,

Икәү бергә йөреп ашка,

Гомергә көлкегә калдың!

Киез итектә һич зарар юк –

Казандин алуга кигән.

Шакирҗан, бик һауаланма:

Үзең тычкан итен йигән[108]!

Бу сүзне кара «Мишкят» дин,

Яки сора ишек катдин.

Күркәленең картлары,

………………………….лары

Бу Кандалый шәкертен

Куркытырсыз, әкертен!

Бүген без утырдык хушлап,

Ишан сагышын сагышлап,

Сезнең рухыңызга багышлап,

Теге якта Урайкинда.

Ишан хәзрәтне мәдехләп[109],

Ишан сохбәтен[110] сагышлап,

Ки мәрхүмләргә багышлап,

Гүләйт итдек Урайкинда.

Алдар Чумай – агадин ага,

Ник йөри ягадин яга?

Ишан биргән, имеш, сага,

Шуның өчен йиңел чаба.

Әгәр эчсә кызыл кандик винаный,

Янымдин китмидер сукмый-кыйнамый.

Тра-ля-ля-ля, тра-та-та,

Сбижий бинек[111] вә кайнар су

Сырхауларны тарата.

Сәлам ул сын сезә, мелла Рауилә,

Ки ултырсаң да йар илә,

Бу угъланның сорауилә[112]

Безгә күндер пырауилә.

Сән тәнауел биррәли[114],

Онытмадыңмы ани?

Хастә тайдин башка итне

Тапмадыңмы, йа гъәни[115]?!

Че хушемән мийайәд тарильдә орех.

Вә ин ләм йөэкәл булырса грех.

Дийә кат ки: – Читек кимә,

Гаед елда ике килә;

Мона угълың йитеп килә, –

Аңарга калсын ул мирас.

Бабаңдан калмыш атаңа,

Атаңдан соң дәхи сәңа.

Ки сәндин калсын угълыңа, –

Нәселгә калсын ул мирас…

Мажик дигәндә, без динлек,

Нә дөньясы, нәдер динлек[116]?

Аны йар әйләмәк шинлек[117]

Сәнең кебек матур затка…

Бу юха ла, бу юха ла, бу юха,

Гүйә охшады ла имрәти Нуха[118];

Пылута[119] ла, пылута ла, пылута,

Гүйә охшады ла имрәти Лута.

Къәләмгөл атлыдыр карчык,

Хөбәйбәнең йөзе ачык;

Киленне хурлыйдыр: «Малчук,

Гөлестанны, бар, алып чык!»

Әфзале нисани[120] булдичә,

Хөснине хурлыйдыр Хәдичә;

«Къәдичә – къөндичә», –

Диеп әйтә Хәлимәкәй.

«Килсен, дигәндә, бедняшка[121],

Утыралмыйдыр, йоклашка[122],

Кимерә коры муклашка», –

Диеп әйтә Хәлимәкәй.

Мажик кия аршын ярым чабата,

Чабатасын кия-кия таң ата.

Унике күркә бер әтәчне кайчан җиңмәс?

Әтәч дәхи күркә берлә бер тиң ирмәс,

Алай да һәм анларга серен бирмәс,

Артка чигеп: «Ки-крик!» – дип кычкырыр имди.

Каләм әйтер: караң улса, тагын яз,

Абыстайга укырга булмасын аз.

Каләм әйтер: тагын әзрәк язасы,

Абыстайның китә төшсен мазасы.

Фатыйма, сән, сеңелем,

Бүген әллә нишләгән:

Тышы күгән[123] камырыңның

Эче генә пешмәгән.

Ашап карачы бер кашык ашымны,

Кара кашларың ашады башымны.

«Мөхәммәдия» алып кулга,

Даим кызлар көйләр микән?

«Мөхәммәдия» каты серле,

Сезең берлән сөйләр микән?

Әгәр, җаным, барыр булсаң наданга,

Салам салып, ябып куяр аранга.

Сәнең башың ирер мисле пудаука[124],

Колакларың гүйә торыр ылаука[125],

Күзең елтырыйдыр сулы чиләкти,

Авызың җәйрәгән иске иләкти.

Нәсыйб булып, ала калсам, җанашым,

Савыт-саба, табаклар да кирәкми!

Йа сакалым, сән юк идең, бән хуб идем,

Кызларның каршысында мәхбүб[126] идем.

И сакалым, сәнлә[127] булдым бичара:

Кая барсам, андин кызлар кача ла!