Читать книгу Шигырьләр / Стихи (на татарском языке) - Габделджаббар Кандалый - Страница 8

«Нисъф-ел-мөлякъәт» – дәйүбән, нурлы йөзем,

Ак чырайлы кыйгач кашым, кара күзем,

Кабул итеп укысана ошбу сүзем, –

Мисрагъ[142] саен сәне мәдех кыйлам[143] имди.

Мәдех кыйлсам, охшатырга оҗмах хурый,

Хур мислендин балкыйдыр йөзең нурый,

Җәмалеңә төшәр булса күзем турый, –

Шул заманда сабрым карар кыйлмаз имди.

Сәлам яздым, җаныем, сәне мактап,

Сән дә бәне яманлама, хәтер саклап;

Сән дә бәне яманласаң, үзен ятлап,

Бу дөньяны ташлап китү кирәк имди. (…)

Ник сикертдең, җаныкәем, әй, кашыңны,

Әйләндердең бәнем газиз, әй, башымны?

Һич дә бән тыя алмыйм күз йәшемне, –

Һич такъәт тоту мөмкин дәгел имди.

Диванага әйләнәдер газиз башлар,

Күземдин агадыр канлы йәшләр;

Бу сүзләргә йомшар иде каты ташлар, –

Бу йомшау сәндин һич дә кәлмәз имди.

Егълый-егълый кан урнашды бәнем күзгә,

Ышанмыйсыңмыни, җаным, шушы сүзгә?

Күрмәймүсән: сары тулды нурлы йөзгә? –

Бу сүзләргә ышанырга кирәк имди!

Бәне сәүми диеп әйтсәң – телең корыр,

Бәне ташлап ятка китсәң – Ходай орыр;

Җәһед ит[144]: эшең үткәч эчең борыр, –

Бер ахмакга атаң биреп куяр имди!

Имди безгә кауышырга вакыт йиткән,

Әл дә безнең гомеремез заигъ үткән[145];

Кайда бар сәүгән йарын ташлап киткән? –

Кауышуны җәһед итү кирәк имди.

Атаң ятка биргәнне тоймый калма,

Үгет бирәм, җаныкәем, яхшы аңла,

Бармыйм дигән сүзеңне телдин салма, –

Бу үгетне яхшы аңлап торың[146] имди.

Бу сүземне тыңлагыл колак салып,

Ятка бирү охшар микән, сәүгән калып? –

«Йөрсә иде эчеңдә утлар янып!» –

Шулай дип къәһре дога[147] кыйлам имди.

Сәнең буең, җаныкәем, зифа үсә,

Бәнем йөрәк-бәгыремне шулар кисә;

Һич исемдин чыкмыйсың көндез-кичә, –

Һич тә такъәт тоту мөмкин дәгел имди!

Сәнең буең, җаныкәем, зифа үссә,

Бәнем йөрәк-бәгыремне шулар киссә,

Иртә торсам, сезнең якдыйн җилләр иссә, –

Шул җилләрдин исәнлегең сорыйм имди!

Сәнең өчен бәнем эчем утлар яна,

Бәнем йөрәк-бәгыремне чолгап ала,

Кауышуны, җаныкәем, теләп кара, –

Бер Ходаем кабул итмәс микән имди?! (…)

Торсам иде бу дөньяда сәне алып,

Сәнең өчен йөримен көеп-янып;

Һич бүтәнгә йөрмимен күңел салып, –

Бу күңелдин кайгы кайчан бетәр имди?!

Әгәр килсә яучыга сәңа ятлар,

Үзең сакланмасаң, сәне кем[ләр] саклар?

Үзең саклансаң, сәне Хода саклар, –

Бу сүзләрне яхшы аңлап торың имди!

Бу сүзләрне тота күрмә, җаным, ялган,

Сәнең кебек бар биргәнне тоймый калган[148] –

Шул буладыр үз башыны суга салган, –

Бер баргачдин кайту мөмкин дәгел имди!

Суга киткән нәрсәне булмый алып,

Сән дә дәхи шулай булма, тоймый калып;

Гомрең буе йөрерсең көеп-янып, –

Бу үгетләр исеңә төшәр имди.

Сәүгән [ярлар] калып ятка, әй, баруың,

Андин артык утка кереп, әй, януың,

Көнен-төнен кайнар, җаным, әй, саруың! –

Гыйшык уты һич сүрелми янар имди.

Гыйшык уты янар, һич сүрелмидер,

Дөнья-галәм күзләргә һич күренмидер;

Үлгәндин соң тәүбә кабул булынмыйдыр, –

Бу гыйшыклык бар шуңарга мисаль имди. (…)

Бәне сәүсәң, җаныкәем, үзең белеп,

Бергә йөрсәк иде икемез уйнап-көлеп,

Яныңдин йибәрмәсәң үзең сөреп, –

Бәне сәүгәнең шундин беленер имди.

Әйа җаным, Сылукаем, кызыл алма,

Бән бик матур кыз диеп һауаланма[149],

Сәүгәнеңдин аерылып утка янма, –

Бу мәгъшукның эше бик яман имди!

Һауалану җаиз ирмәс[150] сезгә-безгә,

Һауалансаң, нәзар кыйл[151] Гъәзазилгә;

Хатасыз һич кем булмас хакъдин үзгә, –

Күзе күргәнләр шундан белер имди. (…)

Әгәр барсаң, бәне ташлап, сән ятларга,

Башың төшсен сәнең яманатларга! –

Шуны язып йибәрсәм имди хатларга,

«Менә къәһр дога төшде!» дирсең имди.

Барган ирең торсайде чыбыркы тагып,

Көне-төне торса иде алып-чагып,

Сукъган йирең чыкса иде кара янып, –

Шул вакытда бән исеңә төшәрем имди.

Китерерләр сәне эшкә иртә торып,

Көне буе йөрерсән урак урып,

Ахры, бер көн бетәрсең кибеп-корып, –

Ул чакларда егълау файда бирмәс имди. (…)

Шулай бетәсең, җаныем, кибеп-корып,

Һаман эшкә йөртерләр к…ңә тибеп;

Егъларсың төп йортыңа көн дә килеп, –

Ул чакларда егълау файда бирмәс имди. (…)

Буйларыңны охшатамын зифа талга,

Тел[ләр]еңне охшатамын сөчек балга;

Бер генә алып сөйәр идем [сәне] алга, –

Аулак йирдә күрү мөмкин булса имди.

Көмеш йөзек кийәсең, әй, кулыңа,

Ука яка сапкансың, әй, муйыныңа,

Бер генә кич керә калсам, әй, куйныңа,

Бу дөньяда һич хаҗәтем калмаз имди! (…)