Читать книгу Wolność emocjonalna - Judith Orloff - Страница 74

 Czy dana osoba zachowuje się tak, jakby cały świat kręcił się wokół niej?

 Czy musisz prawić jej komplementy, aby skupić na sobie jej uwagę lub zapracować na jej aprobatę?

 Czy ta osoba nieustannie sprowadza rozmowę na temat swojej osoby?

 Czy deprecjonuje twoje uczucia lub zainteresowania?

 Czy staje się zimna lub dystansuje się od ciebie, gdy nie zgodzisz się z nią?

Jeśli na jedno lub dwa pytania udzieliłeś odpowiedzi twierdzącej, jest wysoce prawdopodobne, że masz do czynienia z narcyzem. Odpowiedź pozytywna na trzy lub więcej pytań sugeruje, że narcyz narusza twoją wolność emocjonalną.

Narcyz to ciężki orzech do zgryzienia. W przypadku tego rodzaju pacjentów najlepsze, co mogę zrobić, to zwracać ich uwagę na ich pozytywne cechy oraz na zachowania, które – również ich zdaniem – nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Nawet kiedy ktoś naprawdę chce się zmienić, na ogół czyni co najwyżej ograniczone postępy. Z moich doświadczeń zawodowych wypływa następujący wniosek: nie zakochuj się w narcyzie i nie łudź się, że jest on tworzyć zdrowy i oparty na wzajemności intymny związek z drugą osobą. W tego rodzaju związkach zawsze będziesz w pewnym stopniu emocjonalnie osamotniony. Jeśli twój małżonek jest skrytym narcyzem, w ogóle nie ma sensu oczekiwać od niego troski i opieki, której nie dali ci twoi rodzice – po prostu nie ma na to szans. Możesz zapomnieć o tym, że twoja wrażliwość zostanie uszanowana. Tego rodzaju emocjonalne wampiry po prostu niszczą osoby o usposobieniu empatycznym. W ich wydaniu miłość ma cierpki smak kolejnych prób, które musisz przejść, aby je zadowolić. W ostatecznym rozrachunku narcyz złamie ci serce i ograbi cię z wolności.

Jestem poruszona portretem narcystycznego rodzica, jaki stworzył Bernard Cooper w swoich pamiętnikach zatytułowanych The Bill from My Father. Kiedy Bernard skończył dwadzieścia trzy lata, jego ojciec, Ed, prawnik specjalizujący się w sprawach rozwodowych, wysłał mu fakturę za świadczone usługi ojcowskie (faktura była wydrukowana na eleganckiej papeterii jego firmy prawniczej). Poważnie. Na fakturze znalazło się szczegółowe zestawienie kwot, jakie ojciec wydał na jego wychowanie: łącznie faktura opiewała na kwotę dwóch milionów dolarów. Historia ta zdecydowanie bije na głowę wszystkie historie o poczuciu prawa do czegokolwiek, jakie kiedykolwiek zdarzyło mi się słyszeć. Biedny Bernard nie zapłacił. Wykazał się zadziwiającym współczuciem – po latach niechęci i rozczarowań starał się zrozumieć swojego ojca i nie iść w jego ślady. Kiedy jego ojciec przekroczył osiemdziesiątkę, obowiązek opieki nad nim spoczął na Bernardzie oraz na całodobowej pielęgniarce, która szybko została kochanką Eda. Jestem pod ogromnym wrażeniem wielkiego serca Bernarda – to naprawdę rzadki widok u dzieci narcystycznych rodziców.

Jeśli narcyz wysysa cię emocjonalnie, następujące ćwiczenie pozwoli ci odzyskać siły oraz w sposób świadomy poradzić sobie z jego egocentryzmem.

Wskazówka emocjonalna

Zmniejsz oczekiwania i uporządkuj swoje potrzeby

Te metody pozwolą ci zniechęcić narcyzów.

 Formułuj realistyczne oczekiwania. Nie daj się wciągnąć w żadną grę narcyza. Korzystaj z jego zalet, ale nie zapominaj, że pomimo wyjątkowej biegłości w pewnych obszarach życia jest on emocjonalnie ograniczony. Nie proś przyjaciół, członków rodziny i współpracowników o to, czego nie mogą ci dać. Weź sobie do serca następującą definicją szaleństwa: powtarzanie tych samych działań w nadziei na odmienne rezultaty.

 Nigdy nie uzależniaj poczucia własnej wartości od zachowań wampira. Nie daj się złapać w pułapkę – nie próbuj wiecznie zadowalać narcyza. Chroń swoją wrażliwość. Zrezygnuj z powierzania najgłębszych uczuć osobie, która nie potrafi ich docenić.

 Wskazuj na korzyści, jakie wampir mógłby czerpać z danego rozwiązania. Jeżeli chcesz skutecznie komunikować się z narcyzem, powinieneś przedstawiać wszystko właśnie w takim świetle – taka jest smutna prawda. Jasne i wyraźne sprecyzowanie własnych potrzeb sprawdza się bardzo rzadko, podobnie zresztą jak użalanie się, złość czy żądania. Powinieneś przemawiać do wampira w taki sposób, aby skutecznie dotrzeć do jego ego. Zamiast mówić małżonkowi: „Moglibyśmy pójść razem na rodzinny obiad”, możesz sformułować propozycję w sposób następujący: „Wszyscy cię tam uwielbiają. Byliby zachwyceni twoim towarzystwem”. Zamiast mówić swojemu pracodawcy: „Wolałbym mniej pracować wieczorami”, możesz ująć to następująco: „Sądzę, że we wcześniejszych godzinach jestem w stanie wypracować większe przychody”. Oczywiście najlepiej byłoby w ogóle nie musieć realizować strategii łechtania ego osoby narcystycznej, ale czasami tego typu relacji nie da się uniknąć, a wówczas przedstawiona tu metoda pozwoli ci uzyskać zadowalające rezultaty.