Читать книгу Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego - Группа авторов - Страница 33

Adrenalina i noradrenalina są wydzielane przez rdzeń nadnerczy (80% sekrecji tego gruczołu stanowi adrenalina, 20% zaś – noradrenalina). Rdzeń nadnerczy wydziela także śladowe ilości dopaminy. Noradrenalina jest również mediatorem na zakończeniach adrenergicznego układu nerwowego. Noradrenalina znajdująca się we krwi pochodzi z rdzenia nadnerczy, a także z zakończeń adrenergicznych. Adrenalina silnie aktywuje proces glikogenolizy w mięśniach szkieletowych i w wątrobie, powodując hiperglikemię. Prowadzi to do obniżenia stężenia glikogenu w tych tkankach. Adrenalina zwiększa również wytwarzanie kwasu mlekowego w mięśniach. Działanie noradrenaliny w tym względzie jest znacznie słabsze. Obie te aminy aktywują lipolizę i zwiększają stężenie wolnych kwasów tłuszczowych we krwi. Lipolityczne działanie noradrenaliny jest znacznie silniejsze niż działanie adrenaliny.

Wysiłek o umiarkowanym obciążeniu zwiększa stężenie adrenaliny i noradrenaliny we krwi, przy czym wzrost stężenia noradrenaliny wyprzedza zwykle wzrost stężenia adrenaliny. Stężenie obu katecholamin we krwi wzrasta w miarę wydłużania czasu wysiłku. Rośnie też w miarę wzrostu obciążenia. Także wysiłek siłowy, maksymalny i supramaksymalny oraz wysiłki statyczne znacznie zwiększają stężenie obu amin we krwi. Trening wytrzymałościowy zmniejsza wysiłkowe przyrosty stężenia katecholamin. Natomiast w czasie wysiłku do wyczerpania wzrosty stężenia katecholamin u osób wytrenowanych są większe niż u osób niewytrenowanych. Wzrost aktywności układu nerwowego współczulnego i wzrost wydzielania katecholamin przez rdzeń nadnerczy odgrywają ogromną rolę w dostosowaniu ustroju do jego potrzeb w czasie wysiłku, a mianowicie biorą udział w:

– dostosowaniu pracy serca i stanu naczyń krwionośnych do aktualnych potrzeb;

– aktywacji glikogenolizy w wątrobie oraz w mięśniach;

– aktywacji lipolizy w tkance tłuszczowej oraz w mięśniach;

– regulacji wydzielania niektórych hormonów.