Читать книгу Մատեան Ողբերգութեան - იაკობ ცურტაველი - Страница 32

Արդ, նոյն ցաւագին հեծեծանքներով վշտահար սրտիս

Եւ բոլորովին տագնապած հոգուս տառապանքներով,

Այս անգամ դարձեա՛լ միեւնոյն ոճով դիմելով ես քեզ,

Ամենապարգեւ քո բարերարի գո՜ւթն եմ խնդրելու:

Պաղատում եմ իբրեւ մեռեալ` կենդանի անմահ Աստծուդ,

Փառքիդ հանդէպ իմ անարգութիւնը խոստովանելով,

Ինչպէս եւ քո բարութիւնն իմ չարութեան դիմաց.

Որոնցով յաղթուեցի ինքս, քան թէ բուժուեցի,

Ամաչեցի, քան թէ համարձակուեցի,

Ուխտակորոյսս ես եւ աւանդամոռաց:

Այն ոչխարի պէս, որին օրինակ է բերում առակն երկրորդ,

Ես էլ ծայրայեղ չափով մատնուած անզգայութեան

Ու մոլորուելով անմարդաբնակ լեռներում` երկար,

Եւ դեւերի հետ գազանաբարոյ վայրի կուռքերի մէջ թափառելով,

Առանց թեկուզ փոքր-ինչ հօտին մօտենալու, -

Չունէի լեզու, որով պատմէի ցաւերն իմ տանջող,

Ոչ էլ ձեռք, որի շարժուձեւերով համրերն են իրենց մտքերը յայտնում:

Իսկ դու, միա՜յն գովեալդ, սկսած նախնի սերունդներից մինչեւ այսօր,

Գտնելով եւ ինձ` մեղաւորիս էլ մոլորութեան մէջ անլոյս ու անել,

Ըստ գոչման առ քեզ մաղթանք երգողի,

Քո խնամարկու կամքի տեսչութեամբ

Հովիւ կոչուեցիր.

Ոչ միայն հոգ տարար, այլեւ փնտրեցիր,

Եւ, ո՜վ հրաշագործ, ոչ միայն գտար, այլեւ անճառելի բարերարութեամբ

Վերցրիր սիրով դու կենդանարար քո ուսի վրայ,

Եւ քո երկնային զօրաց հետ մէկտեղ`

Քո հայրենական ժառանգութեան մէջ դասեցիր ինձ:

Եւ արդ, դու հզօ՜ր, կենարար, օրհնեալ, այցելու գթած եւ մի՛շտ ողորմած,

Դու, որ ընդունեցիր նրանց` անաղերսներին այն անլեզու,

Որոնցից մէկը մահացու խոցուած` չարչարւում էր խիստ,

Միւսն անբանների անզգայութեամբ

Փախել էր դէպի հեռու ամայի վայրեր անբնակ,

Եւ վտարանդի, շուար ու վհատ` բառաչում էր խեղճ, անիմաստօրէն, -

Քո աստուածային բարեխնամութեամբ տիեզերահրաշ

Ցոյց տուեցիր դու հոգածութիւնդ թշուառութեան մէջ կորածի հանդէպ, -

Յայտնիր արդ եւ ի՛նձ գթութիւնդ խոր եւ բարիքներիդ յորդումներն առատ,

Ինձ, որ վեր բերուած օրինակներից շատ աւելի եմ եղել անօրէն.

Ինձ, որ մահապարտ եմ բազմօրինակ.

Ինձ, որ բարութեան քաղցր խառնուրդում` յատուկ համ եմ չար.

Ինձ, որ արժանի եմ անդամներիս հատմանն արդարեւ,

Ինձ, համաճարակ, ախտով վարակուած վիրաւոր հոգուս.

Ինձ, որ անզգայ անասուններին եմ հաւասարուել

Եւ օտարացել իմաստունների ընտանութիւնից.

Ինձ, որ նման չեմ բնութեամբ ինձ պէս բանականներին:

Եթէ մի օրինակ ունենայի, ես կասէի.

Թէ նմանակից ունենայի` կպատմէի.

Թէ հանգունակից ունենայի` կխօսէի.

Թէ ինձ հաւասարն ունենայի` կգրէի.

Թէ նոյն բանը անողն ունենայի` ցոյց կտայի.

Թէ ինձ համեմատն ունենայի` կիմացնէի.

Թէ անցեալում լիներ` կսփոփուէի,

Թէ ներկայումս` կյուսայի:

Սակայն, քանի որ ոչ նմանս ունեմ, ոչ էլ օրինակ,

Ուստի դո՛ւ միայն կարող ես քաւել ու բժշկել ինձ եւ կենսագործել,

Կենդանարարդ բոլոր մեռելների եւ նորոգո՛ղդ տիեզերաց:

Զի եթէ երջանիկ, սուրբ ու սրատես

Դաւթի գործած չարիքներն ու

Անօրէնութիւնները գլխից աւելի վեր բարձրացած էին,

Եւ մեղքերն ու յանցանքները դժուարակիր բեռների նման ծանրացած սաստիկ,

Յապա ուրեմն իմ սխալմունքներն աւելի են, քան

Տիեզերասոյզ, ամենասպառ ծովի ջրակուտակ հեղեղի յորդութիւնը

Ու անցնում են բոլոր լեռների կատարներից:

Բայց թող որ փչէ քաղցրաշունչ քամիդ, -

Ինչպէս այդ եղաւ Նոյի ժամանակ, -

Որ լեռներն անգամ կարող է հալել,

Ցամաքեցնելու բազմակոհակ ջրակոյտն իմ երկրակործան յանցանքների

Ու լեռնակարկառ բարձրութեամբ դիզուած մեղքերն իմ բոլոր:

Եւ արդ, համառօտ քո խօսքով հզօր,

Եւ ամենակարող հնարաւորութեամբ կարճ դատաստանիդ,

Ըստ մարգարէի, քաւութեան մի ելք ցոյց տուր ինձ`

Անօրէնութեան մէջ ընդերկար մոլորեալիս:

Եւ դու, ներելով յամառութիւնն իմ,

Ո՜վ երկայնամիտ, ողորմած, օրհնեալ,

Շնորհի՛ր ինձ կատարեալ թողութիւն եւ բարեգործիր ճշմարտապէս,

Ջնջի՛ր բոլորովին` անվճարելի պարտքերիս արժանահատոյց տոկոսների տոյժը տաժանակիր:

Չէ՞ որ դու չունես ցասումնալից սիրտ ու բարկութիւն բորբոք,

Ինչպէս նաեւ չկան քո մէջ նենգութիւններ եւ նշաններ մթութեան,

Քանզի դու կեանք ես կամենում եւ լոյս,

Դու մահ չստեղծեցիր եւ, ըստ Դաւթի ու Սողոմոնի,

Մարդու կորուստը քեզ ուրախութիւն չի պատճառում:

Քո բարեվիճակ կանոնների մէջ դու մեծագոյն պայման սահմանեցիր մարդկանց համար`

Չարութիւնը չարութեամբ չփոխարինել,

Այլ մի օրուայ մէջ եօթանասունեօթ անգամ գործած մեղքերը նոյնիսկ ներել պատգամեցիր մեզ,

Մեզ, որ ի բնէ հակամետ ենք միշտ ի յայտ բերելու բիւր ու անհամար չարութեան բծեր,

Որոնք աճում են ու միշտ նորոգւում

Մեր ամէն տեսակ փշեր բուսցնող բնութեան դաշտում`

Համաձայն անսուտ քո վկայութեան,

Թէ` "Մարդու միտքը իր մանկութիւնից տրամադիր է չարիք գործելու":

Քո Կենաց բանի աւետարանիչ

Յովհաննէսն անգամ,

Որը մաքուր էր կատարելապէս,

Նա ինքը` որպէս հասարակութեան բնութեան լծակից,

Ամբողջովին արդարացած` քո ճշմարտութիւնը հաստատեց իմ ստութեան հանդէպ:

"Եթէ ասենք, որ ոչ մի մեղք չունենք, – ասում է նա, -

Սուտ դուրս բերած կլինենք նրան":

Արդ, կատարուած է խօսքդ խնկելի

Եւ լիովին ստոյգ արդարացուած`

Իմ մոլորութեան խիստ դժնդակ անիրաւութեան հանդէպ:

Ուստի խնայի՛ր ինձ ողորմութեամբ, քաղցրահա՜մ աղբիւր,

Դո՛ւ միայն օրհնեալ յաւիտեանս. ամէն: