Читать книгу Մատեան Ողբերգութեան - იაკობ ცურტაველი - Страница 43

Եւ արդ նրանց հետ, որոնք ողբագին եղանակների

Համաձայն խօսքեր են շարահարում, յօրինում յարմար,

Ամէն մի տողի վերջում միեւնոյն գիրը դնելով,

Որով արտասուք հոսեցնելու չափ մորմոքեցուցիչ

Առաւել սաստիկ ու սուր են ճմլում սրտի ցաւերը, -

Ուստի ես ինքս գլուխն անցած այժմ այդպիսիների,

Որոնք լալագին բանաստեղծութիւն են եղանակում,

Նրանց ողբաձայն հեծեծանքներով վշտակիր հոգիս եմ պարզում ահա,

Որը չի մեռել դեռ բոլորովին աշխարհի համար,

Ոչ էլ իսկապէս կենդանի է նա Աստծոյ համար.

Ոչ իսկապէս ջերմ, ոչ էլ ցուրտ իրօք, -

Ըստ աւետարանչի առակի` գրած իր յայտնութեան մէջ, -

Որը երիցս ատելի է երրեակ տէրութեանն ու ամենատես արարչութեանը:

Այս է եղանակն ամենայարմար` թախծութիւնը մեր նկարագրելու,

Հանգաւորելով իւրաքանչիւր տող,

Որով եւ հոգու յոյզերը տխուր ե՛ւս առաւել են հնչում սրտառուչ:

Դրամական պարտքն ուրանալով, ես վատս, յիրաւի,

Գործովս անարժան մատնուել եմ վաղ տոյժ ու տուգանքի.

Կրկնայանցագործ վատնիչս կորած` գանձին արքունի,

Որ մեծ Աստծոյ հաշիւ պէտք է տայ եւ պատասխանի.

Պէտք է բիւր քանքար, մինչդեռ ես չունեմ կշիռ մի ունկի:

Ես անբարեխօս դառն արգելքի տակ կապկապուած գերի,

Ճաշակում եմ խիստ ցաւ ու հեծութիւն խաւարում բանտի.

Տանջւում եմ անօգ հեգ ողորմելիս առանց պաշարի.

Ինձ համար ողբի մի այլ եղանակ այստեղ ընտրեցի,

Եւ այս խօսքերովս այն կսկծալի կոծի փոխեցի.

Նոյն չափով ու նոյն վերջաւորութեամբ ես շարադրեցի,

Թիւ անհատելի եւ խորհրդաւոր երկեակ տասնեակի:

Հնոցն աղքատութեան մրրկւում է ամէն կողմից ուժգնակի.

Անպաշտպան, թշուառ` դրուած է տխուր սիրտն իմ գրաւի.

Ապաշնորհ, տկար մարդ եմ ենթակա միշտ վրիպանքի,

Շուտով ինձանից անզիջում կերպով դատ կպահանջուի:

Զգայարանս մահուան ու մեղքի զէնքով կխոցուի,

Գերիս` անփախուստ կերպով մատնուած բռնի ախտերի,

Հոշոտում է ինձ սաստը սուր սրով իր սարսափելի:

Այժմուանից, նոյնիսկ, երբ բեմն եմ յիշում ես դատաստանի,

Անլոյս մռայլը չարատես աչքիս առջեւ կփռուի.

Անօգ, կապկապեալ եղկելիս մատնուել եմ տարակոյսի.

Երեւում է ինձ պատկերը երկիւղ ազդող վերնայնի:

Տարտարոսի մէջ անարեւ սաստիկ եւ անծածկելի,

Գեհենի հրում մորմոքւում է յոյժ անձն իմ եղկելի,

Անյայտ ու անհետ կորած-կործանուած անդնդում մեղքի:

Ահա ունեցածս արծաթն անպիտան, որ արժէք չունի,

Որ չի ընդունուի տէրունի գանձում եւ չի ամբարուի:

Յանցանքս է պղտոր, եւ ձեռքս անմաքուր, աննուիրելի.

Բայց ես սրտաբեկ, մատներս շարժելով, յուսալով դարձի,

Երեսս հողին` պաղատում եմ քեզ, դու մա՜յր Յիսուսի.

Բարեխօս եղիր ինձ մեղաւորիս, երկնի՛ց իսկուհի.

Մաղթիր քաւութիւն ինձ, ո՜վ զօրաւոր փրկանակ կեանքի,

Թող երկրի վրայ միշտ օրհնութիւններ, բուրումներ խունկի

Եւ անուշահոտ իւղեր մատուցուեն քեզ ախորժելի:

Իմ այս ողբերի հիւսուածքի վրայ ես մի ուրիշ մաս եւս աւելացրի,

Շնորհապարգեւ մեծ բարերարին առատ արցունքներ ընծայ բերեցի.

Չկարողացայ չափելով երբէք գտնել խորութիւնն ես իմ կորուստի,

Հազիւ թէ հակիրճ խօսքերով միայն ես նրան հանդէս բերել ջանացի,

Չհասայ նրան ես մինչեւ անգամ արագացնելով թեւերն իմ մտքի:

Խորունկ մեղքերից խելքըս պարտուած` բարկութեան բաժակն իմ ձեռքը առի,

Տարակուսանքի տարտամութիւնն իմ ես ինքս իբրեւ մահ ճաշակեցի:

Եւ այժմ էլ, ահա, յանցանքներս անթիւ երգեցի ձայնովն իմ ողորմելի:

Մի աներեւոյթ բարկ կրակարան բորբոքւում է մէջս անզովանալի,

Ասես թէ անտես հալոց-քուրաներ եռում են սաստիկ, անշիջանելի:

Թունաւոր նետի սլաքներ կան սուր` շտեմարանի խորքը իմ սրտի.

Ցաւառիթ խիթեր մահացու կերպով խոցում են բոլոր երակներս լյարդի:

Ճեպելու անճար` աղիքներիցս չեն կարող ելնել ցաւերն երկունքի.

Երիկամունքներն իմ երկու կողմից այրում է ջերմը անդարմանելի.

Անչափ կուտակուած դառն մաղձն ահա նախադուռն է իմ հասել կոկորդի:

Շնչափողիս մէջ հնչում են ուժգին վհատեցուցիչ ձայներ աւաղի,

Էութեանս բազում մասերը` ներհակ իրար դէմ ելել են պատերազմի.

Կասկածանքների վախով վարանած` մատնուել եմ ես անհուն տագնապի,

Թէեւ հարազատ` ջարդում են իրար դաւաճանաբար, ինչպէս թշնամի,

Թաղուած մեղքերի գարշելի տիղմում` ո՛չ մեռած եմ ես եւ ո՛չ կենդանի:

Հայեացքս քեզ եմ ուղղում, բարերա՛ր, կասկածը սրտումն իմ պատժապարտի,

Որպէսզի կեանքի անյոյս այս վիհից դուրս հանես դու ինձ լոյսին անձկալի:

Նա, որ մատեանը այս շարադրեց`

Երջանիկների շարքում պսակուի,

Ակնկալելով ողորմութիւնըդ`

Անարատներին թող հաղորդակցի,

Եւ յանուն Բան-Աստծուդ զենման`

Բարեգործութեամբըդ կենդանանա,

Գովեալ շուրթերիդ օրհնութիւնը թող

Գիրքս ընծայողի գլխին [միշտ] մնա,

Հաստուի ըղձական խօսքը առակի: