Читать книгу Europejski lider wzrostu - Marcin Piątkowski - Страница 15

Dlaczego niektóre kraje są ubogie? Czy dlatego, że nie wiedzą, jak wywołać i podtrzymać wzrost? Co uniemożliwia im prowadzenie dobrej polityki gospodarczej? Większość literatury ekonomicznej skupia się na pośrednich źródłach wzrostu – zmianach w zakresie inwestycji, pracy i produktywności – oraz roli polityki gospodarczej w wywoływaniu tych zmian. Na ogół jednak brakuje w niej wyjaśnienia, dlaczego polityka sprzyjająca wzrostowi nie jest w ogóle wdrażana.

Co roku międzynarodowe instytucje, think-tanki i naukowcy w setkach raportów, prac i artykułów powtarzają te same historie i formułują te same, często trywialne zalecenia dotyczące koniecznych reform gospodarczych – poprawy klimatu dla biznesu, wspierania edukacji, zwiększania stabilności ekonomicznej itd. – tak jakby odbiorcy tych zaleceń o tym wszystkim nie wiedzieli. Nigdy jednak nie wyjaśniają, dlaczego słabo rozwinięte kraje nie wdrożyły jeszcze tych zaleceń (dlaczego otoczenie biznesowe nadal jest tak złe, choć można by łatwo je zmienić?) i co zrobić w przyszłości, aby ułatwić wprowadzanie niezbędnych reform. Czytanie tych publikacji, jakkolwiek pouczające, przypomina uczestniczenie w niekończącej się intelektualnej grze wstępnej, bez podejmowania dalszych kroków. To może być bardzo frustrujące.

Pytanie o to, dlaczego wdraża się dobre strategie, lub się tego nie robi, stanowi najważniejszą część zagadki, dlaczego niektóre kraje osiągają dobre wyniki, a inne nie. To nie ignorancja polityków hamuje wzrost – nigdy nie brakowało dobrych doradców, zwłaszcza teraz, kiedy cała wiedza jest właściwie dostępna online – ale raczej brak chęci z ich strony do wdrażania strategii sprzyjających rozwojowi. Brak chęci jest zaś rezultatem skomplikowanych interakcji między instytucjami, kulturą, ideologią i kilkoma innymi czynnikami będącymi fundamentalnymi źródłami wzrostu. Czynniki te dają bodźce i sprzyjają polityce skutkującej osiągnięciem dobrych wyników gospodarczych, wyższego poziomu dobrostanu i szczęścia, co pokazano na rysunku 1.1.

Rysunek 1.1. Fundamentalne i pośrednie źródła wzrostu gospodarczego

Źródło: opracowanie własne.