Читать книгу Ekseem: Jou noodsaaklike gids - Regina Malan - Страница 7
DIE JEUK-KRAP-SIKLUS
Оглавление’n Ander siklus is die sogenaamde jeuk-krap-siklus (sien Figuur 1.1). Die jeuk van ekseem is veel meer as net ’n irritasie. Dit is konstant daar, kan selfs pynlik wees en is feitlik onuithoubaar.
As jy reageer op die jeuk en jou vel krap, word chemikalieë in jou vel vrygestel wat dit nog erger laat jeuk. Hoe groter die jeuk, hoe meer krap jy, maar hoe meer jy krap, hoe erger word die jeuk en hoe harder wil jy krap. Dit is ’n bose kringloop wat die toestand net vererger.
Deur die gekrap beskadig jy die vel wat reeds verswak is. Daar tree dus baie maklik infeksie in wat veroorsaak word deur bakterieë, virusse en fungi. ’n Algemene infeksie is dié van die bakterie Staphylococcus aureus (ook bekend as staf-infeksies) wat lei tot klein stukkende plekkies, krake in die vel, geel of rooi korsagtigheid en rowe.3
As daar ’n goggatjie op jou vel loop, sal dit jeuk. Jeuk is ’n boodskap aan jou brein dat daar iets op jou vel is wat potensieel gevaarlik kan wees. Die natuurlike reaksie op ’n gejeuk is om te krap of die vermeende goggatjie van jou vel af te vee. Sodoende word jy teen insekbyte, parasiete wat jou vel probeer binnedring of plantmateriaal wat gevaarlike chemiese stowwe afskei, beskerm.4 By ’n ekseemlyer waarsku die gejeuk nie soseer teen ’n potensiële gevaar nie, maar teen ’n mikroskopies klein irriterende stof wat deur die buitenste skanslaag van die vel gedring het.
Al ontgroei baie kinders ekseem teen die tyd dat hulle nege of tien jaar oud is, beteken dit nie hulle is daarvan genees nie. Die geneigdheid tot hierdie veltoestand is altyd in jou liggaam. Ouderdom as sodanig het nie ’n direkte verband met ekseem nie. As dit verdwyn namate jy ouer word, beteken dit bloot jou liggaam se natuurlike genesingsmeganisme werk beter.
As die gejeuk, en dus ook die gekrap, stopgesit kan word, word die komplikasie van infeksie ingeperk en kan die droogheid van die vel en die uitslag self makliker behandel word.
Die probleem met die gekrap is dat dit naderhand gewoontevormend word. Die ekseemlyer is soms nie eens daarvan bewus dat hy/sy al weer krap nie. Om bedag te wees op die kraphandeling is ’n baie belangrike aspek in die bestuur en opklaring van die ekseemtoestand. Dit kry in Hoofstuk 10 meer aandag (sien Leer die krapgewoonte af).
Dit is nie maklik om die gekrap af te leer nie. Die genot wat die gekrap meebring, word selfs in jou brein weerspieël. By die Wake Forest Universiteit se Baptistiese Mediese Sentrum is ’n studie onder leiding van die dermatoloog dr. Gil Yosipovitch gedoen waarvan die resultate in die Journal of Investigative Dermatology uiteengesit is. Beeldtegnologie is gebruik om waar te neem wat in ’n mens se brein aangaan as jy krap. Dit was opmerklik dat dele van die brein wat normaalweg aktief is wanneer ’n mens negatiewe emosies en herinneringe ervaar, beduidend minder aktief geword het tydens ’n gekrap. Dit baan die weg vir nuwe medikasie wat dieselfde strelende effek kan hê op die spesifieke breinarea wat die verligting ervaar.5