Читать книгу Мае дзевяностыя - Альгерд Бахаревич, Ольгерд Бахаревич - Страница 29

За камэрунцаў мне было прыемна яшчэ і таму, што я бачыў, як за іх перажываюць людзі навокал – а гэтых людзей я небеспадстаўна лічыў клінічнымі расістамі. Асабліва пасьля таго, як мы з бацькам неяк схадзілі на «Дынама», на эўракубкавы матч: менскія заўзятары ўсяляк палівалі афрыканскага легіянэра супернікаў адборным расісцкім дзярмом.

Ён, відаць, здагадваўся, што яны крычаць, гэты чарнаскуры хлопец, але быў звыклы і стараўся не зьвяртаць увагі. Я сядзеў як на іголках, я быў на ягоным баку, мне хацелася крыкнуць яму на ягонай мове, што ён супэр, што ён герой, што ня ўсе ў гэтай краіне такія мудзілы. Мне хацелася, каб ён забіў нам – каб зрабіў хэт-трык, каб парваў сёньня нашую браму, адпомсьціўшы гэтым расістам і даказаўшы, што ён лепшы за ўвесь стадыён. Ня ведаю: у пэўны момант мне падалося, што ён адчуў маю маўклівую падтрымку, паміж намі ўсталявалася нейкая няўлоўная сувязь… Але потым яго замянілі і ён сышоў з поля, пахілы, кульгаючы, пад зларадныя крыкі менскіх заўзятараў. Упершыню я чуў і бачыў, як людзі, сярод якіх я жыву, могуць так ненавідзець кагосьці выключна за колер скуры. Для мяне гэта быў шок – усе мае кнігі, усё савецкае інтэрнацыянальнае выхаваньне, маё пачуцьцё справядлівасьці і ўласнай годнасьці казалі мне, што такога ня можа быць. Человек добр, добр, добр – ненавідзець за колер скуры, мову, зьнешнасьць, імя, беднасьць ці багацьце забаронена, гэтак робяць адны пашлякі і ліхадзеі. Але гэтыя людзі, якія крычалі: «Умри, шоколадка», «Обезьяна! На пальму!» – не, яны не былі ліхадзеямі. Яны былі нармальныя – і я ўпершыню зразумеў, наколькі паскудная, тупая і небясьпечная рэч: нармальнасьць.