Читать книгу Transmisja kultury w rodzinie i w szkole - Joanna Bielecka-Prus - Страница 19

Bernstein, jako socjolingwista i socjolog kultury, uważał, że badanie języka jest podstawowym zadaniem socjologii, ponieważ tak kultura, jak i struktura społeczna są tworzone, podtrzymywane i zmieniane w procesie komunikacji. „Ogólne twierdzenia socjolingwistyki dążą do wyjaśnienia, jak systemy symboliczne są zarówno realizacjami, jak i regulatorami struktury stosunków społecznych” (Bernstein, 1971, s. 171). Interesował się jednak wyłącznie jednym z wielu systemów symbolicznych – mową, którą posługują się użytkownicy języka w sytuacji komunikowania. Taki sposób ujęcia języka nie był powszechnie uznany przez językoznawców, natomiast w pracach socjologów i antropologów, mimo że traktowali oni język jako „podstawowe medium transmisji kultury – nośnik genów społecznych” (ibidem, s. 119), mowa nie była przedmiotem odrębnych badań, tak jakby język był „szybą, przez którą się patrzy, a nie na którą się patrzy” (Mehan, 1984, s. 181). Dopiero prace Meada ukazały, jak wymiana symboli znaczących wpływa na kształtowanie jaźni społecznej, ale i on, zdaniem Bernsteina (1971), nie przeprowadzał badań empirycznych. Teoria komunikowania opracowana przez Bernsteina należy do pragmatycznej tradycji badań nad językiem z co najmniej trzech powodów:

1 Bernstein interesował się relacjami społecznymi oraz procesami komunikowania.

2 Mowa jest według niego powiązana z działaniem – pełni funkcję podtrzymującą istniejące relacje między jednostkami.

3 Bernstein zakładał, że wiedza jednostki zależy od jej sposobów zaangażowania w świat.