Читать книгу Wolność emocjonalna - Judith Orloff - Страница 47

Aby określić właściwy danej osobie styl nawiązywania relacji z innymi ludźmi, dobrze jest wcześniej poznać jej typ emocjonalny. Chodzi o filtr, przez który postrzegamy świat: domyślne ustawienia osobowości, które ujawniają się szczególnie silnie pod wpływem stresu. Poszczególne typy emocjonalne są wypadkową temperamentu właściwego nam już w chwili narodzin oraz procesów warunkowania, którym jesteśmy poddawani w okresie dorastania. Uwrażliwienie się na własną naturę pozwala lepiej kontrolować własne reakcje emocjonalne i poszerzać zakres własnej wolności. Miałam okazję spotkać wielu pacjentów, którzy nie zdawali sobie sprawy z tego, że latami trwali w okowach swojego typu emocjonalnego, w ogóle nie zastanawiając się nad tym, które z jego aspektów są dla nich korzystne, a które działają destrukcyjnie. Najwyższy czas zidentyfikować plusy i minusy własnego typu emocjonalnego, a także zastanowić się, jakie cechy warto byłoby przejąć od innych. Im lepiej będziesz wyposażony emocjonalnie, tym większej wolności będziesz doświadczać. Nie ograniczaj się, nie przyjmuj założenia, że jesteś tylko i wyłącznie taki lub inny. Nikt nie jest jednowymiarowy. Zaszalej, rozwiń skrzydła. Rozpal w sobie ogień, a twój intelekt będzie mógł wspiąć się na wyżyny swoich możliwości. Serce wielkie jak dzwon może gromadzić mądrość tylko za pośrednictwem bystrego umysłu. W tym rozdziale opiszę, w jaki sposób akumulować zalety poszczególnych typów emocjonalnych i jak wystrzegać się ich wad.

Określanie swojego typu emocjonalnego należy zacząć od analizy poszczególnych opisów ogólnych i porównania ich z własnym życiem – poczynając od dzieciństwa, a na dniu dzisiejszym kończąc. Zastanów się, jakim podstawowym schematem posługujesz się, by radzić sobie w życiu? Czy posługujesz się intelektem? A może empatią?” (Empatia stanowi jedną z podstaw moich teorii. Omawiam ją we wszystkich swoich książkach. Tutaj chciałabym przedstawić ją jako osobny typ emocjonalny, w znacznym stopniu kształtujący zakres naszej wolności emocjonalnej). Czy jesteś skałą, na której wszyscy się opierają, a sam rzadko wyrażasz emocje? A może regularnie wylewasz z siebie uczucia na prawo i lewo?” Nie jest oczywiście wykluczone, że łączysz w sobie aspekty różnych typów emocjonalnych. Chciałabym, abyś na początek wskazał jeden typ, z którym się w największym stopniu utożsamiasz. Potem możesz uzupełniać swoją emocjonalną charakterystykę o cechy zaczerpnięte z innych typów. Jeśli nie umiesz wskazać jednego typu, postaraj się skupić na najlepszych cechach typów, które bierzesz pod uwagę. Jeżeli chodzi o zrównoważone typy emocjonalne, nie sposób dokonać klasyfikacji jakościowej – nie można wskazać jednego, który byłby obiektywnie lepszy od innych. Pamiętaj, aby w trakcie tych rozważań być dla siebie życzliwym – niniejsza analiza to nie pretekst, aby sobie nawrzucać. Określenie typu emocjonalnego stanowi punkt wyjścia do dalszego rozwoju, absolutnie nie jest wyrokiem dożywocia. Nie. Typ emocjonalny nie został wyryty w kamieniu, stanowi jedynie odzwierciedlenie ogólnych tendencji. Absolutnie nie chcę nikogo kategoryzować w sposób stereotypowy, nie namawiam również do zmiany własnej osobowości. Chciałabym ci pomóc rozwijać swoją osobowość, ażebyś mógł wypłynąć na szerokie wody wolności emocjonalnej.