Читать книгу Podstawy ekonomii - Группа авторов - Страница 41

Suma całkowitych wydatków konsumentów jest iloczynem ilości zakupionych dóbr i usług oraz ich ceny. Określa ona sumę przychodów przedsiębiorstw ze sprzedaży dóbr i usług. Wydatki konsumentów i przychody przedsiębiorstw są zależne od wielkości współczynnika elastyczności cenowej popytu i kierunku zmiany ceny. Zależności te przedstawia tabela 4.4.

Tabela 4.4. Zmiany ceny i cenowej elastyczności popytu oraz ich wpływ na wydatki konsumentów i przychody przedsiębiorstw

Źródło: opracowanie własne.

Dobra o wysokiej elastyczności popytu to dobra wyższego rzędu, stąd wzrost ich ceny spowoduje spadek wydatków konsumentów, a tym samym spadek przychodów przedsiębiorców. Odwrotnie, spadek ceny tych dóbr oddziałuje na wzrost wydatków i przychodów.

Rysunek 4.18. Wpływ zmiany ceny i 

Źródło: opracowanie własne.

Górny odcinek linii popytu, jak wiadomo, przedstawia stosunkowo wysoką elastyczność cenową popytu. W punkcie A, przy cenie ca i popycie Qa, suma wydatków i przychodów przedsiębiorstw równa jest polu prostokąta 0caAQa (cena × ilość). Spadek ceny do poziomu cb zwiększa popyt do Qb, stąd wielkość wydatków i przychodów przedsiębiorstw odpowiada większemu polu prostokąta 0cbBQb. Suma wydatków i przychodów zwiększa się (pole „+”) i rekompensuje z nadwyżką straty wywołane spadkiem ceny (pole „–”).

Jeżeli , to suma wydatków konsumentów i przychodów przedsiębiorstw pozostaje na niezmienionym poziomie przy wzroście i spadku ceny.

Rysunek 4.19. Wpływ zmiany ceny i 

Źródło: opracowanie własne.

Z rysunku 4.19 wynika, że kwota wydatków i przychodów z tytułu wzrostu ceny z cb do ca (pole „–”) jest równa sumie wydatków i przychodów z tytułu spadku ceny (pole „+”).

W przypadku gdy czyli popyt jest mało elastyczny, to w wyniku wzrostu ceny danego dobra (pierwszej potrzeby) spadek popytu jest względnie mniejszy od wzrostu ceny, w związku z czym wydatki konsumentów i przychody przedsiębiorstw rosną. Natomiast spadek ceny wywołuje zmniejszenie całkowitych wydatków konsumentów i przychodów przedsiębiorstw.

Rysunek 4.20. Wpływ zmiany ceny i 

Źródło: opracowanie własne.

Dolny odcinek linii popytu przedstawia popyt mało elastyczny. Spadek ceny z ca do cb wywołuje stosunkowo nieznaczny wzrost popytu z Qa do Qb (pole „+”). Całkowite wydatki konsumentów zmniejszają się z 0caAQa do 0cbBQb. W związku z tym zmniejszenie przychodów przedsiębiorstw, spowodowane spadkiem ceny, jest większe niż korzyści związane z przyrostem popytu (pole „–” jest większe niż pole „+”).