Читать книгу Neonatologia - Группа авторов - Страница 9

Badanie kliniczne (fizykalne) noworodka powinno być dwuetapowe. Pierwszej wstępnej oceny stanu noworodka należy dokonać bezpośrednio po urodzeniu na sali porodowej.

W tym etapie trzeba zwrócić uwagę na:

● adaptację pourodzeniową noworodka, ze szczególnym uwzględnieniem czynności oddychania i krążenia;

● istotne wady wrodzone, mogące wpływać na stan noworodka, proces adaptacji pourodzeniowej i jego dalszy rozwój;

● uszkodzenia porodowe.

Tabela 2.1. Ocena stanu dziecka w skali Apgar

W celu oceny stanu ogólnego noworodka stosuje się punktowy schemat według Virginii Apgar [tab. 2.1]. W skali tej ocenia się 5 parametrów punktowanych od 0 do 2. U noworodków w stanie dobrym suma punktów wynosi 8–10, średnim 4–7, a w stanie ciężkim 0–3 punktów.

Ocenę należy przeprowadzić co najmniej dwukrotnie – w 1. i 5. minucie życia. Ocena w 1. minucie pozwala na identyfikację noworodków wymagających bezpośredniej pomocy. Punktacja w 5. minucie pomaga w określeniu skuteczności udzielanej pomocy w przywróceniu prawidłowych funkcji życiowych lub wskazuje na pogorszenie stanu dziecka.

Bezpośrednio po urodzeniu dziecka należy zwrócić uwagę na takie cechy kliniczne, jak: zabarwienie powłok skórnych, częstość rytmu serca i oddechów, aktywność motoryczna, funkcja przewodu pokarmowego oraz ciepłota ciała.

Po porodzie czynność serca gwałtownie przyspiesza do 160–180 uderzeń na minutę. Po około 30 minutach obserwuje się stopniowe zwolnienie częstości do około 100–120 uderzeń na minutę. W czasie pierwszych 15 minut po urodzeniu oddechy są nieregularne, przyspieszone do 60–80 na minutę. W tym okresie można obserwować takie objawy, jak: stękanie wydechowe, wciąganie mostka i międzyżebrzy, poruszanie skrzydełkami nosa. Powyższym objawom mogą towarzyszyć zmiany zachowania noworodka.

W początkowym okresie po urodzeniu, trwającym od 15 do 30 minut, można stwierdzić wzmożoną aktywność pod postacią pobudzenia ruchowego, drżeń, płaczu, ruchów naprzemiennych głowy. Objawami czynności przewodu pokarmowego są ruchy robaczkowe jelit, pasaż smółki i wydzielanie śliny.

Po początkowym okresie aktywności ruchowej, w ciągu kolejnych 60 do 100 minut, noworodek zasypia lub jego aktywność jest znacznie obniżona. Następnie przez wiele godzin obserwuje się okresowe wzrosty aktywności, trwające około 10 minut. Towarzyszą im: przyspieszenie częstości rytmu serca i oddechu, zaczerwienienie powłok skórnych oraz samoistne oczyszczanie dróg oddechowych z wydzieliny.