Читать книгу Коннік без галавы - Майн Рид - Страница 12

Маёнтак, ці асьенда, Каса-дэль-Корва працягнуўся па лясістай даліне Ляоны больш чым на тры мілі і ішоў на поўдзень у прэрыю на шэсць міль.

Дом плантатара, які звычайна, хаця і няправільна, таксама называлі асьендай, стаяў на адлегласці гарматнага стрэлу ад форта Індж, адкуль была бачна частка яго белых сцен; астатнюю ж частку асьенды засланялі высокія дрэвы, якія акружалі берагі ракі.

Месцазнаходжанне асьенды было незвычайным і, безумоўна, выбрана па меркаваннях абароны, бо ў тыя часы, калі закладваўся падмурак дома, каланісты апасаліся набегаў індзейцаў; зрэшты, гэта небяспека пагражала ім і цяпер.

Рака робіць тут крутую лукавіну ў форме падковы ці дугі ў тры чвэрці круга; на яе хордзе, ці, дакладней, на паралелаграме, што прымыкаў да яе, і была пабудавана асьенда. Адсюль і назва «Каса-дэль-Корва» – «Дом на лукавіне».

Фасад дома павернуты ў бок прэрыі, якая рассцілаецца верад ім да самага гарызонта; у параўнанні з гэтым цудоўным лугам каралеўскі парк здасца зусім маленькім.

Архітэктурны стыль Каса-дэль-Корва, як і іншых вялікіх памешчыцкіх дамоў Мексікі, можна назваць маўрытанска-мексіканскім.

Дом – аднапавярховы, з плоскім дахам – асатэяй, абнесенай парапетам. Унутры знаходзіцца пакрыты плітамі двор – «паціо» – з фантанам і лесвіцай, што вядзе на асатэю. Масіўная драўляная брама галоўнага ўвахода; па абодва бакі ад яе – два ці тры акны з жалезнымі кратамі. Такія характэрныя асаблівасці мексіканскай асьенды. Каса-дэль-Корва мала чым адрознівалася ад гэтага тыпу старадаўніх будынкаў, раскіданых па ўсёй агромністай тэрыторыі Іспанскай Амерыкі.

Такім быў маёнтак, які нядаўна набыў луізіянскі плантатар.

Да гэтага часу не адбылося ніякіх перамен ні ў знешнім выглядзе дома, ні ўнутры яго, калі не гаварыць пра яго жыхароў. Асобы напаўангла-саксонскага, напаўфранка-амерыканскага тыпу мільгаюць у калідоры і ў двары, дзе раней можна было сустрэць толькі чыстакроўных іспанцаў; а замест багатай, гучнай мовы Андалузіі цяпер чуецца рэзкая, гартанная гаворка і толькі зрэдку музыкальная крэола-французская.

За сценамі дома, у накрытых юкавым лісцем хацінах, дзе раней жылі пеоны, адбыліся больш заўважныя перамены. Там, дзе высокі худы вакера ў чорным глянцавым капелюшы з шырокімі палямі і ў клятчастым серапе на плячах, пазвоньваючы шпорамі, важна хадзіў па прэрыі, цяпер расхаджвае фанабэрысты наглядчык у сіняй куртцы ці плашчы, шчоўкаючы сваім бізуном на кожным кроку; там, дзе чырванаскурыя нашчадкі ацтэкаў, ледзь прыкрытыя аўчынай, сумна хадзілі каля сваіх хакале, цяпер чорныя сыны і дочкі Эфіопіі з ранку да вечара балбочуць, спяваюць і танцуюць, як бы абвяргаючы сцверджанне, што рабства – гэта няшчасце.

Ці да лепшага гэта перамена на плантацыях Каса-дэль-Корва?

Быў час, калі англічане адказалі б на гэта пытанне «не» з поўнай аднадушнасцю і гарачнасцю, якая не дапускае сумнення ў шчырасці гэтых слоў.

О чалавечая слабасць і крывадушнасць! Наша так доўга пешчаная сімпатыя да рабоў аказалася толькі прытворствам.

Аказаўшыся на павадку ў алігархіі – не ў старой арыстакратыі нашай краіны, таму што яна не магла б праявіць такога каварства, а ў алігархіі буржуазных дзялкоў, якія прабраліся да ўлады ў краіне, – на павадку ў гэтых заўзятых змоўшчыкаў супраць народных правоў, Англія здрадзіла свайму прынцыпу, які яна так гучна абвясціла, падарвала давер да сябе, які аказалі ёй усе нацыі.

Зусім пра іншае думала Луіза Пойндэкстэр, калі яна задуменна апусцілася ў крэсла перад люстрам і загадала сваёй пакаёўцы Фларындзе адзець і прычасаць яе для прыёму гасцей.

Гэта было прыкладна за гадзіну да званага абеду, які даваў Пойндэкстэр, каб адсвяткаваць наваселле. Ці не гэтым трэба было вытлумачыць некаторую занепакоенасць у паводзінах маладой крэолкі? Аднак у Фларынды былі на гэты конт свае здагадкі, аб чым сведчыла размова, што адбывалася паміж імі.

Хаця наўрад ці гэта можна было назваць размовай: Луіза проста думала ўслых, а яе служанка падтаквала ёй, як рэха. На працягу ўсяго свайго жыцця маладая крэолка звыкла глядзець на рабыню, як на рэч, ад якой можна было не хаваць сваіх думак, таксама як ад крэслаў, сталоў і іншай мэблі ў пакоі. Розніца была толькі ў тым, што Фларында ўсё ж была жывой істотай і магла адказваць на пытанні. Хвілін дзесяць пасля таго, як Фларында з’явілася ў пакоі, яна бесперапынна балбатала пра ўсялякія дробязі, а ўдзел у размове самой Луізы абмяжоўваўся толькі асобнымі заўвагамі.

– О міс Луі,– гаварыла негрыцянка, залюбавана расчэсваючы бліскучыя пасмы валасоў маладой гаспадыні,– ну і цудоўныя ў вас валасы! Нібы іспанскі мох, што звешваецца з кіпарыса. Толькі яны ў вас іншага колеру і блішчаць, нібы цукровая патака.

Луіза Пойндэкстэр, як ужо ўпаміналася, была крэолка, а таму наўрад ці трэба гаварыць, што яе валасы былі цёмнага колеру і пышныя, «нібы іспанскі мох», як наіўна выразілася негрыцянка. Але яны не былі чорнымі: гэта быў той густы каштанавы колер, які сустракаецца часам у афарбоўцы чарапах ці злоўленага зімой собаля.

– Ах, – працягвала Фларында, узяўшы цяжкую пасму валасоў, якая адлівала каштанавым колерам на яе чорнай далоні,– калі б у мяне былі вашы прыгожыя валасы, а не гэта авечая шэрсць, яны ўсе былі б ля маіх ног, усе да аднаго!

– Пра што ты гаворыш? – спытала маладая крэолка, быццам прачнуўшыся ад летуценняў.– Што ты сказала? Ля тваіх ног? Хто?

– Ну вось, хіба міс не разумее, што я кажу?

– Праўда, не.

– Я заставіла б іх закахацца ў мяне. Вось што!

– Але каго ж?

– Усіх белых джэнтльменаў! Маладых плантатараў! Афіцэраў форта – усіх, усіх агулам! З вашымі валасамі, міс Луі, я б іх усіх запаланіла!

– Ха-ха-ха! – засмяялася Луіза, глянуўшы на Фларынду і ўявіўшы яе са сваёй шавялюрай. – Ты думаеш, што ні адзін мужчына не ўстаяў бы перад табой, калі б у цябе былі мае валасы?

– He, міс, не толькі вашы валасы, але і ваш твар, ваша скура, белая, як алебастр, ваша стройная фігура, вашы вочы… О міс Луі, вы такая цудоўная красуня! Я чула, як гэта казалі белыя джэнтльмены. Але мне і не трэба чуць, што яны кажуць, – я сама бачу.

– Ты навучылася ліслівіць, Фларында.

– He, міса, што вы! Ніводнага слоўца ліслівасці, ніводнага слоўца! Клянуся вам! Клянуся апосталам!

Таму, хто хоць раз глянуў на Луізу, не патрэбны былі клятвы негрыцянкі, каб паверыць у шчырасць яе слоў, якімі б узвышанымі яны ні былі. Сказаць, што Луіза Пойндэкстэр прыгожая, значыла толькі пацвердзіць агульную думку людзей, што яе акружалі. Прыгажосць Луізы Пойндэкстэр уражвала ўсіх з першага погляду, але цяжка падабраць словы, каб даць аб ёй уяўленне. Пяро не можа апісаць хараства яе твару. Нават пэндзаль даў бы толькі слабае ўяўленне аб яе абліччы, і ні адзін мастак не мог бы перадаць на безжыццёвым палатне чароўнае святло, якое ішло з яе вачэй, асвятляючы, здавалася, увесь твар. Рысы яго былі класічныя і нагадвалі ўлюбёны Фідыем і Праксітэлем тып жаночай прыгажосці. І ў той жа час ва ўсім грэчаскім пантэоне няма нікога падобнага на яе, таму што ў Луізы Пойндэкстэр быў не твар багіні, а куды больш прывабны для простых смяротных – твар жанчыны.

На захапленне Фларынды дзяўчына адказвала вясёлым смехам, у якім, аднак, не адчувалася сумнення. Маладой крэолцы не трэба было напамінаць аб яе прыгажосці. Луіза ведала, што яна прыгожая, і не раз кідала ўважлівы позірк у люстра, перад якім яе прычэсвала і адзявала служанка. Ліслівасць негрыцянкі мала кранула яе, не больш, чым ласка балаўніка спаніэля, і дачка плантатара зноў задумалася; з гэтага стану яе вывела балбатня служанкі.

Фларынду гэта не збянтэжыла, яна не змоўкла. Пакаёўку, мабыць, мучыла нейкая тайна, якую ёй хацелася разгадаць у што б там ні стала.

– Ах, – працягвала яна, як быццам размаўляючы сама з сабой, – калі б Фларында была хоць напалавіну такая прывабная, як маладая міса, яна б ні на каго не глядзела і ні па кім бы не ўздыхала!

– Уздыхала? – паўтарыла Луіза, здзіўленая яе словамі.– Што ты хочаш гэтым сказаць?

– Божа мой, міс Луі, Фларында не такая ўжо сляпая і не такая глухая, як вы думаеце! Яна даўно заўважае, што вы сядзіце на адным месцы і не прамовіце ні слоўца, толькі ўздыхаеце! Гэтага не было, калі мы жылі на старой плантацыі ў Луізіяне.

– Фларында, я баюся, што ты губляеш розум ці ты яго ўжо ў Луізіяне згубіла!. Можа, тутэйшы клімат дрэнна ўплывае на цябе?

– Чэснае слова, міс Луі, вы павінны аб гэтым спытаць у сябе. He злуйцеся на мяне, што я з вамі так папросту размаўляю. Фларында – ваша рабыня і любіць вас, як чорная сястра. Яна смуткуе, калі вы ўздыхаеце. Таму яна так і гаворыць з вамі. Вы не злуецеся на мяне?

– Канешне, не. За што мне на цябе злавацца, дзяўчынка? Я не злуюся, я ж не казала, што злуюся.

Толькі ты памыляешся. Тое, што ты бачыла і чула, – усяго толькі твая фантазія. Ну а ўздыхаць мне некалі. Зараз мне хапае і іншых спраў – трэба ж будзе прыняць амаль ці не сотню гасцей, і амаль усе яны незнаёмыя. Сярод іх будуць маладыя плантатары і афіцэры, якіх ты злавіла б, калі б у цябе былі мае валасы. Ха-ха! А ў мяне няма ніякага жадання зачароўваць іх, ні аднаго з іх! Так што хутчэй прычэсвай мае валасы, толькі не пляці з іх сетак.

– О міс Луі, вы праўду кажаце? – спытала негрыцянка з непрытоенай цікаўнасцю. – I вы кажаце, што ні адзін з гэтых джэнтльменаў вам не падабаецца? Але ж будуць два-тры вельмі-вельмі прыгожыя! Гэты малады плантатар і тыя два прыгожыя афіцэры. Вы ж ведаеце, пра каго я кажу. Усе яны так заляцаліся да вас. Вы ўпэўнены, міса, што ні аб адным з іх вы не ўздыхаеце?

– Зноў аб уздыхах! – рассмяялася Луіза. – Хопіць, Фларында, мы губляем час. He забывай, што ў нас сёння будзе больш за сто гасцей, і мне трэба хаця б паўгадзіны, каб падрыхтавацца да такога вялікага прыёму.

– He турбуйцеся, міс Луі, не турбуйцеся! Мы паспеем своечасова. Вас адзець няцяжка – міса прыгожая ў любым уборы. Вы ўсё роўна будзеце першай прыгажуняй, нават калі надзенеце простую сукенку зборшчыцы бавоўны!

– Як ты навучылася ліслівіць, Фларында! Я падазраю, што табе штосьці ад мяне трэба. Можа, ты хочаш, каб я памірыла цябе з Плутонам?

– He, міса, Плутон ніколі больш не будзе маім другам. Ён аказаўся такім баязліўцам, калі на нас наляцела бура ў чорнай прэрыі! О міс Луі, што б мы толькі рабілі, каб б не падаспеў той малады джэнтльмен на гнядым кані!

– Калі б не ён, мілая Фларында, мабыць, нікога з нас тут не было б.

– О міса, а які ж ён прыгажун! Вы памятаеце яго твар? Яго густыя валасы зусім такога ж колеру, як вашы, толькі ўюцца яны крыху, накшталт маіх. I што той малады плантатар ці афіцэр форта ў параўнанні з ім! Хай нашы негры кажуць, што ён белы бадзяга, – дык і што з гэтага? Ён такі прыгажун, ён прымусіць любую дзяўчыну ўздыхаць. Вельмі, вельмі прыгожы хлопец!

Да апошняй хвіліны маладая крэолка захоўвала спакой. Цяпер ён быў парушаны. Выпадкова ці наўмысна, але Фларында закранула самыя патаемныя думкі сваёй гаспадыні.

Луізе не хацелася адкрываць сваю тайну нават рабыні, і яна ўзрадавалася, калі са двара пачуліся гучныя галасы, – гэта была зручная падстава хутчэй закончыць туалет, а разам з ім і размову, якую ёй не хацелася працягваць.