Читать книгу Інфанта і аднарог - Сяргей Балахонаў - Страница 12

Арына разам з Мілай і надалей не здраджвалі сваёй звычцы з’яўляцца, каб выцягнуць мяне з няпростае сітуацыі ці змрочнага настрою. Аднак той візіт быў рэдкім выключэннем.

– Час не марнуеце, – маючы на ўвазе практыкантку, зазначыла Зарыцкая і папрасіла рэпрынт рарытэтнай кнігі «Крывічанскае звяздарства» Чэслава Драбышэўскага.

Міла ў запытах была больш сціплай і пацікавілася зборнікам з артыкулам «Классовый подход к формированию потребности в духовном общении» Людмілы Мухарскай. Кніжкамі я ніколі асабліва не раскідваўся. Але для гэтых дзвюх дзяўчын – маіх выратавальніц і будучых каляжанак – я не пашкадаваў бы і «Полацкага летапісу», калі б ён у мяне, вядома, быў.

– Хадземце ў кабінет. Пакуль дойдзем, і званок будзе. А то Зінаіду Львоўну неяк не вельмі хочацца ад работы адрываць.

– О, яна нам таксама патрэбная, – дуэтам прамовілі сяброўкі, што ў іх на маёй памяці атрымлівалася гады ў рады.

– Хто два зайцы гоніць… – удаючы ментаршчыну, пачаў быў я.

– … ніводнага вожыка не здагоніць, – з усмешкай завяршыла Міла.

Данцова сустрэла нядаўніх вучаніц з радасцю. І пакуль я вышукваў у шафе патрэбныя фаліянты, дзяўчаты асыпалі яе сваімі пытаннямі. Калі ж я вярнуўся ў іх таварыства і ўрачыста перадаў кнігі задаволеным госцям, Зінаіда досыць штучна кашлянула і з’едліва зірнула ў мой бок. Яўна хацела мяне трохі пацвеліць. Доўга чакаць пацверджання маёй здагадкі не прыйшлося.

– А чым ваша сяброўка Наста Цыпіна займаецца? – ласкава-ласкава, нібы мёдам мазала, спытала яна ў дзяўчат, а на іх недаўменныя позіркі адразу ж удакладніла: – Проста я яе амаль кожны дзень бачу: шыбуе пад ручку з маладым чалавекам. Яўна ж не на лекцыі.

Гэта быў удар значна вышэй калена. Я моцна ўкусіў сабе краёчак губы. Яна трэснула. Здавалася, што гэты гук пачулі ўсе прысутныя. Прыклаўшы да ранкі язык, я адчуў саланаваты смак крыві. Добра заўважалася, што ўдакладненне Данцовай заспела знянацку не аднаго мяне. Верагодна, што Арына і Міла ведалі пра Насцінага хлапца, але нічога мне не казалі, бо мелі на тое нейкія свае прычыны. Можа не хацелі прычыняць мне лішняга болю. Можа мелі ўласныя планы і разлікі наставіць Цыпіну на розум. Можа… Цяпер жа, бачачы, як руйнуюцца шматпавярховікі маёй чулай натуры, сяброўкі не маглі прыдумаць ніякага дзейснага болеспатольнага сродку.

– Гэта яе сусед, – нарэшце выціснула з сябе Арынка, як апошнюю кроплю зубной пасты з цюбіка. – Ён там яе туды-сюды праводзіць і сустракае.

– Сусед? – не вымавіў, а прасвістваў я з кульгавай пытальнай інтанацыяй. – Усё так сур’ёзна. Рэч Паспалітую таксама клапатлівыя суседзі разабралі… – Гэта яе друг дзяцінства, – знайшла прыдатную дэфініцыю Міла.

– І што ж? Значыць ніякіх шанцаў у мяне няма? – не зважаючы на прысутнасць Зінаіды, пацікавіўся я і паспрабаваў развесці рукамі хмары ўласнае роспачы.

– Ну-у-у… – толькі і ўдалося пачуць ад Зарыцкай.

Я адчуў, як крывіцца зямная вось пад цяжарам маіх думак. Дзяўчаты, развітаўшыся, збеглі. Данцова паглядзела на мяне і зусім па-сяброўску сказала: – Без хірургічнага ўмяшання не абысціся.

– Да чаго тут гэта? – спытаў я, рыхтуючыся выкруціцца.

– Тваё пачуццё да Цыпінай трэба змяняць.

– Пачуццё? – падкінуў я лішак здзіўлення ў інтанацыю.

– Дык ты ж толькі што ў дзяўчынак пра шанцы быць з ёй выпытваў.

– Ты нешта блытаеш, Зіна. Я проста шкадаваў, што яна не можа завітаць у школу так, як гэта робяць Арына і Міла. У нас жа з ёй былі добрыя адносіны… – Ха… «Добрыя адносіны». Гэта цяпер так называецца? – каляжанка яўна не збіралася даваць веры маім словам. – Баластоўскі, ты ж віўся вакол яе, быццам уюн ці нават электрычны вугор. Яна, можа і менш, але таксама вілася. Хадзілі тут па школе. Салавейкамі заліваліся. Любавалісь сабой, как маглі.

– Ну, у цябе і фантазія, – не кідаў супраціву я. – Табе б, Данцова, раманы пісаць.

Зінаіда Львоўна збіралася адмераць мне яшчэ нейкую слоўную тыраду, але званок на ўрок і вучнёўская гамарня пад дзвярыма не дазволілі ёй гэтага зрабіць. Я ўсміхнуўся і пайшоў прэч, ведаючы, што без якой-небудзь прынагоднай зачэпкі яна не зможа пасля вярнуцца да ўзнятай тэмы.

За парогам кабінету ўсмешка мая светам загавела, ажно дзевяцікласнікі, якія ішлі на ўрок, аціхлі, думаючы, што завуч мяне добра прапясочыла. У пэўным сэнсе яно акурат так і было, бо згадка пра Насцінага кавалера (суседа чортавага!) каштавала майму сэрцу болей за любыя выгаворванні. Я збіраўся быў заскуголіць на нябачны Месяц ці нават Марс, але мяне пераняла Марына Нарымунтаўна: – Аднаму майму знаёмаму патрэбна твая кансультацыя.

– Каму?

– Сяргею Аляксандравічу, майму сябру дзяцінства. Ён зараз працуе ў КНАКС.

Пачуўшы знаёмую абрэвіятуру, маё сэрца сціснулася, нібы няшчасны селянін пад прыгнётам панскім. Уздзець на твар бравурнасці ніяк не атрымлівалася. І калі б у тую секунду я змог зазірнуць у люстэрка, то найхутчэй бы ўбачыў не іранічную ўсмешку рэпінскага «Беларуса», а панурае аблічча гарапашнага мужыка з літаграфіі «Беларускі раб» Юзафа Азямблоўскага. Але ўсе люстэркі я мінуў, і даводзілася прыкідвацца перад самім сабой, што выглядаю, як стомлены балтаславянскі macho пасля візіту да Мінатаўра.

– Баюся, што нічым вашаму сябру я дапамагчы не змагу, – з напятай штучнай усмешкай прамовіў я, заўважаючы, што і для Любартавай гэтая размова не была ўзорам прыемнага баўлення часу.

– Ты дарма так усхваляваўся, – стала супакойваць яна. – Гаворка мусіць пайсці пра чорных археолагаў і іх сувязь з таталітарнымі сектамі.

– Ды я і белай археалогіяй асабліва не цікаўлюся, – шчыра абурыўся я.

– Але цябе яму параіў твой колішні выкладчык прафесар Драўлянскі.

Спасылка на Драўлянскага выглядала дужа непераканаўчай. Яна б яшчэ на Нарбута спаслалася!

– Я з ім амаль пяць гадоў не камунікую, – паціснуў плячыма я.

– Ну, не ведаю… – Марына Нарымунтаўна спяшалася як мага хутчэй, абы з рук, завершыць гутарку. – У любым выпадку ты павінен гэта мець на ўвазе і не бянтэжыцца, калі Сяргей выйдзе на сувязь з табой.

Я хітнуў галавой, нібы пагаджаўся. Да маіх «радасцяў» дадалася яшчэ адна. Стаў разважаць пра рэальныя прычыны цікавасці да мяне з боку славутай Камісіі па надзвычайнай ахове культурнай спадчыны. Круціў і так, круціў і гэтак, але нічога асаблівага не знаходзіў. Я сапраўды не мог быць прафесійным кансультанам па нейкіх археалагічных пытаннях. Таму адзіным, што магло так нечакана прывабіць КНАКС да мяне, падалася мая літаратурная творчасць. Але яе наўрад ці можна было прылічыць да аб’ектаў культурнай спадчыны, на ахове якой спецыялізавалася гэтая арганізацыя. Прынамсі, ні мае публікацыі ў перыёдыцы, ні кніга, якая вось-вось павінна была выйсці, на гэты асаблівы статус не прэтэндавалі. Заставалася чакаць анансаванай завучам сустрэчы.