Читать книгу Інфанта і аднарог - Сяргей Балахонаў - Страница 22

Наступныя дні, а можна нават і тыдні, я намагаўся ўпарадкаваць усе свае думкі і пачуцці. Я старанна раскладваў іх па палічках і шуфлядках, да якіх прымацоўваў адпаведныя цэтлікі, каб лягчэй было разабрацца. Аднак палічкі заўжды ламаліся, шуфлядкі вывальваліся, а цэтлікі блыталіся. Мне даводзілася пачынаць каталагізацыю наноў, каб за адзін крок да яе завершання зразумець, што ўсё ў чарговы раз бурыцца.

Разважаючы над гутаркай з Відавым-Вошчанкам, я паспрабаваў адшукаць у сеціве інфармацыю пра беларускую філію «Кангрэгацыі кібернетычных байцоў». Але пошукавыя машыны выдавалі толькі спасылку на блог аднаго тутэйшага самазакаханага літаратара, дзе назва секты ўзгадавалася ў пераказе яго сну. Гэтая акалічнасць яшчэ больш адштурхнула мяне ад казак Сяргея Аляксандравіча, і я вырашыў пра іх не ўспамінаць. Стараўся я не прыгадваць і словы Карыны Кляшторнай пра Алісу, бо з кожнай такой неасцярожнай прыгадкай перад вачыма паўставаў вобраз асляпляльнай бландзінкі Аэліты, ад якога мозг пачынаў пакрывацца грыбком атамных выбухаў.

Галоўнай гераіняй маіх успамінаў па-ранейшаму заставалася Настасся Цыпіна. Тут я нічога з сабой зрабіць не мог. У часы найбольшага разумовага працверазення мне здавалася, што я папросту непадуладны самому сабе. Я пастаянна хадзіў з яе імем у думках, у сэрцы, на вуснах. Я прапускаў міма вушэй жарты калег пра маіх півасёрбаў. Мяне зусім не ўсхвалявала, калі Алеся Рыбанька павярнула гісторыю з «Агнямі святога Эльма» і каробкай шакаладу ў адметнае рэчышча, пераканаўшы ці не ўвесь педагагічны калектыў у тым, што я з ёй пачаў сустракацца. Мне ставала абыякавасці, каб выслухоўваць пакрыўджаныя рэплікі Рагнеды Андрамедавай і Ліі Келдышавай з іх немінучымі падкрэсліваннямі, што Рыбанька мне не пара.

Я вельмі хацеў пабачыць Насту. Але верагоднасць нашай выпадковай сустрэчы, як я прыкідваў з улікам розных варыянтаў перамяшчэння маёй бусі па гарадскім мурашніку, была мізэрна малой. «Хутчэй дэльфіны завядуцца ў рацэ, што раздзяляе нас, чым я змагу спаткаць яе проста на вуліцы», – думалася мне па дарозе на прыпынак, калі я аднойчы ішоў пасля працы паўз сквер, назіраючы за палётам стракатага восеньскага лісця.

Варта было мне абагнуць шапік і выйсці на досыць вялікую прыпынкавую пляцоўку, як перад вачыма паўстала Настасся. Ногі мае ўраз абамлелі. Сэрца хацела збегчы ў блізулеглыя двары. Я з насцярогаю працёр вочы, не давяраючы ім. Настачка нікуды не знікала. Яна стаяла сярод іншага люду і вычэквала патрэбны ёй аўтобус-тралейбус. Я ж стаяў, як жалезны слуп у Шымайхалоры, чакаючы, пакуль дзяўчына заўважыць мяне. Але Цыпіна ўпарта адмаўлялася гэта рабіць. Урэшце яна села ў аўтобус таго самага маршруту, што пасаваў і мне.

У паўпустым салоне, дзе занятымі былі толькі сядзячыя месцы, мы стаялі за два метры адно ад аднаго. Наста заўважыла мяне і пасля секунднага здранцвення кіўнула галавою на знак прывітання, злёгку ўсміхнуўшыся. І ўсё. Яна не тое, каб кінуцца да мяне, яна нават з месца зварухнуцца не спрамаглася. Ды сто дзесяць тысяч іншых маіх вучаніц, на якіх я мог гадамі сварыцца і ляпіць ім на кожным ўроку па дзвесце калоў і двоек ва ўсе клеткі, і то б падышлі да мяне! А Настасся Цыпіна, якую ўся школа называла любіміцай Баластоўскага, стаяла пасярод збяёданага «Ікаруса», і не жадала зрабіць нейкія два-тры-чатыры крокі, быццам мы былі зусім чужымі людзьмі.

Зрэшты, каб не выглядаць у маіх вачах поўнай ідыёткай, яна ўсё ж наважылася са мной загаварыць.

– Ну, як вашы справы? Як там дзеці? Лепш за нас? – задала яна стандартны набор пытанняў, застаючыся на сваім месцы.

– Табе па пунктах расказаць ці ўперамешку? – прамовіў я з такой горыччу, што адчуў на языку і вуснах смак палыну.

Наста, якая і перад тым усміхалася дужа млява, спахмурнела і, паціснуўшы плячыма, адвярнулася ад мяне ў бок вакна. Яна дастала з сумачкі мабільны тэлефон, утаропілася ў яго і доўга перабірала кнопкі. У думках я павіншаваў яе з набыткам і, не зважаючы на сваю сярдзітасць, з дзіцячай наіўнасцю стаў чакаць, што зараз Настачка дашле мне sms’ку, якой патлумачыць усё, што не здолела патлумачыць словамі. Наіўны рамантык! Тоўсты аднарог, які дзеля гэтай дзяўчыны цэлае лета цягаў штангу і качаў прэс! Іншы на маім месцы ўсё зразумеў бы яшчэ ў канцы вясны, я ж працягваў жывіць лядашчыя ілюзіі. Sms’ка не прыходзіла. Цыпіна працягвала вазёкацца з тэлефонам, ніводнага разу не азірнуўшыся на мяне. Аўтобус хутка імчаў у мае родныя акалоддзі. Мая роспач шпарка набліжалася да высокага жалезабетоннага слупа, на якім вісела вялікая шыльда з надпісам: «Сардэчна запрашаем у Апагей!».

Калі аўтобусны робат абвясціў мой прыпынак, я яшчэ раз паглядзеў на Настассю. Тая, улавіўшы бакавым зрокам маю перадыслакацыю, павярнула галаву і, адстаронена ўсміхнуўшыся вачыма, развяла рукамі, нібы тым самым гаварыла: «Сэ ляві, Эрнест Скіргайлавіч». Не дачакаўшыся ад яе нават намёку на развітанне, я толькі кашлянуў і выскачыў з аўтобусных дзвярэй у абдоймы маёй роспачы. «Се лаве пекельной подобно», – утрапёна паўтараў я старабеларускую фразу, цудоўна ведаючы, што ў маім персанальным пекле пануе сцюжа.

Дома я кідаўся ў чатырох сценах ад безвыходнасці, намагаючыся ўскараскацца на кожную з іх. Я браў раменную дысцыпліну караля Ўладзіслава дзеля стлумлення парываў цела. Я хапаў напаленыя абцугі гаўляйтара фон Каўніца, каб вырваць з сэрца аскепкі кахання. Старэча Сімэнс, прыкаваны да падзараднага прыстасавання, адарваў мяне ад гэтых непрыглядных заняткаў, паклікаўшы зняць новенькую sms’ку. Падыходзячы да тэлефона, я злавіў сябе на думцы, што ўсё яшчэ спадзяюся прачытаць паведамленне ад Цыпінай.

Выявілася, што sms’ку даслала Аліса Селязнёва. «Я рыхтуюся да алімпіяды па фізіцы і не змагу заўтра адказаць вам параграф па сусветцы. Прабачце, калі ласка», – з немалым для сябе подзівам прачытаў я. У тую хвіліну я мусіў бы набраць яе нумар і распытаць усё, як след. Але замест гэтага я прыняўся таропка набіраць адказ: «Добра. Вывучыш і раскажаш тэму пасля канікул. Як справы наагул?». Рукі мае дрыжалі. З язвачак на сэрцы ценькімі пасачкамі струменіла кроў. «Дзякуй! Справы нармалёк. А як вы?» – неўзабаве адказала Аліса. Я нервова ўсміхнуўся. Трэба было тэрмінова спыняць ліставанне. Каб бяды якой не было. Але сэрца ў крывавых язвачках не хацела слухацца парадаў памяркоўна здаровае развагі. Пальцы працягвалі націскаць на кнопкі: «Нешта быў засумаваў, але цяпер усё добра». За шыбамі пачынаўся халодны дождж, водарам якога я прагна дыхаў праз адчыненае вакно. «Правільна! Не трэба вам сумаваць!» – падбадзёрыла мяне вучаніца ў наступным паведамленні. Я проста заззяў. Мне зрабілася спакойна-спакойна, быццам зусім нядаўна не я, а хтосьці іншы ляжаў пад вялікагрузам лютых пакут.

На працы я стараўся трымацца зусім нейтральна. Нікому не паказваў слядоў ад сардэчных балячак, а то б ураз раскалупалі да крыві. Нідзе не афішаваў прадчуванне блізкага шчасця, каб на гэтых афішах чорным маркерам не падмалявалі гітлераўскія вусікі і не напісалі «лох». Але не было і дня, каб мяне не разрывалі на кавалкі. Рагнеда цягнула за руку, каб я ўпэўніўся, як шпарка б’ецца яе сэрца пры маім набліжэнні. Лія задзірала сабе блузку і прыспускала джынсы, каб я на ўласнае вока ацаніў змяю, вытатуяваную ў яе між спіной і падспіннем. Алеся, адпрошваючы з маіх урокаў сіх-тых актывістаў, абавязкова выцягвала мяне з класа і літаральна аблізвала гарачым позіркам. Усё гэта выглядала па-дурному, і я спяшаўся хутчэй выблытвацца з падобных сітуацый.

Мой 11 «А» працягваў выходзіць з-пад кантролю. Не ад злосці, а ад любові да мастацтва непадпарадкавання. Амаль усе хлапцы на перапынках бегалі ў бліжэйшыя елачкі, каб пусціць па коле цыгарэціну. Інгеборы Каленвалавай падабалася сядзець у холе на першым паверсе і цалавацца са сваім каханым з паралельнага класа. Лера Булатнікава і Карына Кляшторная ўпарта адмаўляліся хадзіць на заняткі фізічнай культуры. Усіх пастаянна хто-небудзь ганяў – ці я, ці сацыяльна-псіхалагічная служба. Практыканку Валю ў гэтае проціборства я нават не збіраўся падключаць, каб тая да часу не расчаравалася ў сваім прафесійным выбары. Бо што ў мяне, што ў сацыяльнага педагога з псіхолагам вынік атрымліваўся адным і тым самым: дзеці рабілі тое, што ім хацелася. Нават перад Днём настаўніка.

Да маіх слоўных грымотаў і стукання кулаком па стале падапечныя на дзіва хутка прызвычаіліся, рэагуючы прыкладна гэтак жа, як на брэх прывязанага ланцуговага сабакі ў намордніку. Нездарма перад самымі вакацыямі я не здолеў сабраць ніводнага чалавека, каб звадзіць на прагляд баскетбольнай гульні, што было часткай плана выхаваўчай работы. Атрымлівалася, што седзячы на глядацкай трыбуне разам з Галінай Альгімонтаўнай Мятлікавай ды яе 9 «А» класам, я займаўся выхаваннем самога сябе. Нутро маё гарэла, нібы шахты Сайлент Хіла. Ніхто з 11 «А» не прыйшоў, хаця Аліса і Алёна на прамілы бог запэўнівалі, што будуць у палацы спорту пры любым надвор’і і нават прывядуць сяброў.

Я млява назіраў за гульнёй і думаў, што сябры маіх адзінаццацікласніц знайшлі лепшы спосаб баўлення часу ў суботні вечар перад восеньскімі вакацыямі. Галя зноў, як і на пачатку навучальнага года, суцяшала мяне. Казала, што з цяперашнімі адзінаццатымі цяжка ўправіцца ў прынцыпе. Я не згаджаўся з ёй і ківаў галавой на «бэшак» і «вэшак», якія хаця і няпоўным складам, але сядзелі з боку ад нас. Маё ківанне заўважылі Кіра Краўзэ і Ніна Дарошка і адразу ж адарылі прыязнымі ўсмешкамі і зграбным памахваннем пальчыкамі. Я адказаў ім у такой самай манеры. – Бачыш, як цябе дзеўкі любяць, а ты ўсё журышся, – заўважыла Мятлікава.

– Жорсткая, як смерць любоў, – не змог ўстрымацца ад цытаты я.

Трыбуны прагнулі відовішчнай гульні.