Читать книгу Standardy opieki pielęgniarskiej w kardiologii inwazyjnej - Группа авторов - Страница 5

Angiografia tętnic wieńcowych – często określana mianem złotego standardu w diagnostyce choroby wieńcowej – jest najczęściej wykonywanym zabiegiem cewnikowania serca.

Koronarografia bezpośrednia selektywna polega na wstrzyknięciu środka cieniującego przez cewnik wprost do światła każdej z obu tętnic wieńcowych oddzielnie. Dzięki temu otrzymuje się wyraźny obraz badanego naczynia, co pozwala na precyzyjną interpretację.

Stosuje się dwie techniki koronarografii: przez nakłucie tętnicy udowej lub tętnicy promieniowej. W obu przypadkach po nakłuciu naczynia wprowadza się koszulki naczyniowe, a przez nie – cewniki diagnostyczne, skonstruowane specjalnie do prawej i lewej tętnicy wieńcowej.

Metoda Judkinsa – to najbardziej rozpowszechniona technika wykonywania badań koronarograficznych. Cewniki Judkinsa, osobny do lewej i do prawej tętnicy wieńcowej, wprowadza się do układu tętniczego przez koszulki naczyniowe po nakłuciu tętnicy udowej. Cewnik przesuwa się do aorty wstępującej. Końcowa faza zabiegu, czyli wprowadzenie końca cewnika do ujścia tętnicy wieńcowej, przebiega odmiennie w przypadku każdej z nich. W razie daleko posuniętych zmian miażdżycowych tętnic udowych, biodrowych, aorty brzusznej i krętego przebiegu tych naczyń, metodą z wyboru jest zabieg przeprowadzony po nakłuciu tętnicy promieniowej.

Wskazania

Koronarografię wykonuje się u osób z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca, u których stwierdza się cechy wysokiego ryzyka w testach obciążeniowych: elektrokardiograficznej lub echokardiograficznej próbie wysiłkowej, próbie dobutaminowej, badaniu izotopowym oraz gdy obserwowane są zmiany niedokrwienne w spoczynkowym zapisie EKG lub badaniu Holtera. Koronarografię przeprowadza się w przypadku, gdy dolegliwości stenokardialne ograniczają zdolność do pracy i codziennych czynności. Stanowi również wstęp do dalszego leczenia inwazyjnego w przypadku stwierdzenia niestabilnej choroby wieńcowej bądź zawału serca.

Głównymi wskazaniami do koronarografii są:

1. Niestabilna dusznica bolesna u chorych wysokiego i średniego ryzyka oraz opornych na leczenie farmakologiczne.

2. Typowe dolegliwości dławicowe u pacjentów z ujemnym wynikiem nieinwazyjnych testów obciążeniowych.

3. Nieprawidłowy wynik testu wysiłkowego z wykładnikami wysokiego ryzyka.

4. Niewyjaśnione, zagrażające życiu arytmie komorowe lub po nagłym zatrzymaniu krążenia ze skuteczną reanimacją.

5. Wady zastawkowe lub wrodzone wady serca planowane do operacji kardiochirurgicznych z wysokim ryzykiem choroby niedokrwiennej serca.

6. Podejrzenie zakrzepu w stencie, nawracające dolegliwości po zabiegu interwencji wewnątrznaczyniowej.

7. Planowane zabiegi operacyjne niekardiologiczne u chorych z dusznicą lub dodatnim wynikiem próby wysiłkowej.

Przebieg badania

Koronarografia polega na podaniu środka cieniującego do każdej z tętnic wieńcowych oraz na rejestracji przepływu kontrastu przy użyciu aparatu rentgenowskiego. Badanie to pozwala na rozpoznanie choroby wieńcowej i podjęcie decyzji dotyczącej wyboru technik rewaskularyzacji, jak np. angioplastyka wieńcowa, pomostowanie aortalno-wieńcowe. Podczas zabiegu oceniana jest budowa tętnic, obecność zmian miażdżycowych, skrzeplin, stanów skurczowych tętnic oraz mostków mięśniowych. Obserwacja przepływu kontrastu pozwala również na wnioskowanie o stanie mikrokrążenia wieńcowego.

Przeciwwskazania

Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania koronarografii jest brak zgody pacjenta na badanie. Przeciwwskazania względne do koronarografii to:

■ skaza krwotoczna,

■ zaawansowany wiek biologiczny,

■ niekontrolowane nadciśnienie tętnicze,

■ zaburzenia elektrolitowe,

■ zatrucie preparatami naparstnicy,

■ infekcje przebiegające z podwyższeniem temperatury,

■ zdekompensowana zastoinowa niewydolność krążenia,

■ obrzęk płuc,

■ niekontrolowana arytmia komorowa,

■ krwawienie z przewodu pokarmowego,

■ brak współpracy z chorym,

■ incydent mózgowy w okresie ostatnich trzech miesięcy,

■ współistnienie choroby ograniczającej dłuższe przeżycie,

■ alergia na środek kontrastowy,

■ zaawansowana niewydolność nerek i anuria,

■ znaczna niedokrwistość.

Powikłania

Obecnie dostępna technologia powoduje, że koronarografia jest badaniem bezpiecznym. Możliwe powikłania mogą być jednak potencjalnie poważne, a są to: zgon (0,1%), udar (0,05%) lub zawał (0,05%). Inne powikłania występujące stosunkowo rzadko, to rozwarstwienie tętnic wieńcowych i ich skurcz (najczęściej tętnicy prawej). Skurcz ustępuje po wycofaniu cewnika i podaniu dotętniczym nitrogliceryny.

Niebezpieczeństwo migotania komór podczas cewnikowania lewego serca ocenia się na 0,5%. Ryzyko ratunkowego wszczepienia pomostów aortalno-wieńcowych (CABG) w następstwie koronarografii jest bardzo niskie (ok. 0,1%). Używanie jonowych środków cieniujących u pacjentów z ciężką niewydolnością serca może doprowadzić do przeciążenia objętościowego, a następnie do obrzęku płuc. Do obwodowych powikłań naczyniowych związanych z cewnikowaniem lewego serca zalicza się: krwiak tętniący w okolicy nakłucia tętnicy udowej, przetoki tętniczo-żylne, zakrzepicę tętniczą i zatory obwodowe.