Читать книгу Standardy opieki pielęgniarskiej w kardiologii inwazyjnej - Группа авторов - Страница 7

Diagnostyczne cewnikowanie serca jest badaniem często zastępowanym przez procedury nieinwazyjne, takie jak ECHO serca czy rezonans magnetyczny. Istnieją jednak sytuacje, w których jest badaniem najlepszym.

Polega ono na przezskórnym nakłuciu żyły lub tętnicy i wprowadzeniu cewnika, który przesuwa się następnie w świetle naczynia do jam serca i dużych naczyń, rejestrując w nich ciśnienie oraz wysycenie krwi tlenem. Ruchy cewnika w naczyniach i jamach serca kontrolowane są na ekranie monitora poprzez okresowe przepuszczanie przez ciało badanego wiązki promieni rentgenowskich. Często podaje się również środek cieniujący (kontrast) do jam serca.

Celem badania jest pozyskanie takich danych hemodynamicznych, jak:

■ zapisy ciśnienia i saturacji krwi w naczyniach i jamach serca,

■ zapisy ich pochodnych dotyczące przepływów, oporów, przecieków, wielkości fal zwrotnych, funkcji komór, powierzchni ujść zastawkowych.

Ponadto, dzięki angiografii, możliwe jest również uzyskanie danych anatomicznych. Pozwala to na konkretne rozpoznanie i podjęcie decyzji dotyczących leczenia.

Wskazania

■ wątpliwości diagnostyczne w przypadku niektórych wad wrodzonych serca,

■ określenie stopnia zaawansowania wady serca,

■ kwalifikacja do inwazyjnego zabiegu kardiologicznego, ewentualnie operacji kardiochirurgicznej lub przeszczepu serca.

U dzieci z wrodzonymi wadami serca cewnikowanie wykonuje się:

■ w przypadku wad serca, kiedy istnieją wątpliwości co do szczegółów rozpoznania w badaniach nieinwazyjnych,

■ w przypadku dzieci ze złożonymi wadami serca, u których cewnikowanie wykonuje się przed każdym etapem leczenia,

■ w przypadku dzieci zakwalifikowanych do leczenia interwencyjnego: przed zabiegiem, w celu oceny anatomii wady oraz po zabiegu, w celu oceny skuteczności zabiegu,

■ jeżeli stan dziecka po operacji wady wrodzonej serca jest niezadowalający, a badania nieinwazyjne nie wskazują na przyczynę.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazanie bezwzględne do wykonania inwazyjnego badania, jakim jest cewnikowanie serca, to brak zgody pacjenta. Do przeciwwskazań względnych zaliczamy:

■ ciążę,

■ ciężką niewydolność krążenia uniemożliwiającą dłuższe przebywanie pacjenta w pozycji leżącej potrzebnej do wykonania badania,

■ ciężkie nadciśnienie tętnicze,

■ alergię na środek kontrastowy podawany w czasie cewnikowania serca,

■ niskie stężenie potasu we krwi,

■ zatrucie digoksyną,

■ gorączkę,

■ niewydolność nerek, nadczynność tarczycy,

■ stosowanie doustnych leków przeciwkrzepliwych,

■ nawracające, groźne dla życia zaburzenia rytmu serca.

Należy pamiętać, że badania z zakresu kardiologii inwazyjnej, a więc również cewnikowanie serca, wiąże się z możliwością wystąpienia wielu groźnych powikłań włącznie ze zgonem pacjenta. Powikłania miejscowe to przedłużone krwawienie z miejsca wkłucia oraz zakrzepica naczyń. Możliwe jest wystąpienie odczynu alergicznego na środek cieniujący pod postacią: zmian skórnych, nudności, wymiotów, bólów głowy, dreszczy i spadku ciśnienia. Do powikłań ogólnych zalicza się: zapalenie płuc, zakażenie ogólne, przedłużające się zaburzenia rytmu serca, zawał serca oraz niedokrwienny udar mózgu. Najgroźniejszym powikłaniem jest jednak przebicie ściany serca. Zdarza się to sporadycznie i wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej.