Читать книгу Slow life. Japoński sposób na życie w zdrowiu i długowieczność - Maciej Kozakiewicz - Страница 19

To, że zwy­kłe ko­mór­ki ludz­kie mogą po­dzie­lić się tyl­ko ogra­ni­czo­ną ilość razy, by osta­tecz­nie ob­umrzeć, wie­my od 1961 roku, kie­dy to bio­log Le­onard Hay­flick od­krył, że ko­mór­ki mno­żą się po­przez wy­twa­rza­nie ko­pii sa­mych sie­bie. Wzrost ten, po­cząt­ko­wo szyb­ki i dy­na­micz­ny, z cza­sem słab­nie i prak­tycz­nie za­ni­ka, gdy do­cho­dzi do pięć­dzie­sią­te­go z ko­lei po­dzia­łu. Wła­śnie to ogra­ni­cze­nie w licz­bie moż­li­wo­ści po­dzia­łu jest przy­czy­ną sta­rze­nia się or­ga­ni­zmów po 70 roku ży­cia. Zja­wi­sko sta­rze­nia się ko­mór­ki i za­prze­sta­nia po­dzia­łu na­zy­wa się li­mi­tem Hay­flic­ka. Jed­nak ogra­ni­cze­nie to nie do­ty­czy wszyst­kich ko­mó­rek w na­szym cie­le. Te zdol­ne do więk­szej ilo­ści od­na­wia­nia się za­miesz­ku­ją w ukła­dzie od­por­no­ścio­wym, ko­ściach, je­li­tach, płu­cach, wą­tro­bie, wło­sach, trzu­st­ce oraz ko­mór­kach wy­ście­ła­ją­cych układ krwio­no­śny – czy­li prak­tycz­nie we wszyst­kich new­ral­gicz­nych or­ga­nach na­sze­go cia­ła. Dzię­ki zja­wi­sku te­lo­me­ra­zy są one zdol­ne dzie­lić się nie­ustan­nie przez całe na­sze ży­cie. Jed­nak i w tych na­rzą­dach po­ja­wia­ją się sta­re czy też star­cze ko­mór­ki, któ­re z cza­sem ob­umie­ra­ją. Je­śli jest ich zbyt dużo, sta­rość za­czy­na do­ty­kać tak­że tkan­ki. Zo­bra­zuj­my to na przy­kła­dzie ścia­nek na­czyń krwio­no­śnych. Zbyt duża ilość mar­twych tka­nek spra­wia, że tęt­ni­ce sztyw­nie­ją i wzra­sta ry­zy­ko za­wa­łu ser­ca. Je­śli z ko­lei ko­mór­ki ukła­du od­por­no­ścio­we­go są zbyt sła­be, tra­cą zdol­ność wy­kry­cia wi­ru­sa, a w or­ga­ni­zmie wzra­sta po­dat­ność na prze­zię­bie­nie czy też za­pa­le­nie płuc. Opty­mi­stycz­ne w tym wszyst­kim jest to, że pro­ce­sy sta­rze­nia się or­ga­ni­zmu moż­na po­wstrzy­mać, a na­wet od­wró­cić.