Читать книгу Katolik Prusak Nazista - Adam Wielomski - Страница 16

W omawianych w tym rozdziale książkach i artykułach Carl Schmitt rozprawia się z liberalizmem politycznym, kulturowym i ekonomicznym, a także – już jako prawnik – czyni pierwsze przymiarki do totalnej rozprawy z liberalizmem w naukach prawnych, a mianowicie z neokantyzmem i pozytywizmem (H. Kelsen, H. Krabbe, H. Preuß)295. Ten ostatni element, na razie dopiero ledwo zaznaczony, stanowi zapowiedź jego przyszłych zażartych sporów – toczonych przez całą następną dekadą – z pozytywizmem prawniczym jako dominującą doktryną prawno–polityczną i osobiście z jego głównym niemieckojęzycznym reprezentantem, a mianowicie z austriackim socjaldemokratą żydowskiego pochodzenia Hansem Kelsenem. Ten ostatni powoli wyrastał w jego oczach na największego przeciwnika w teorii nauki o państwie, prawie publicznym i konstytucyjnym.

Hiszpański badacz José Luis Villacañas uznaje napisane w tym okresie prace Schmitta za wyraz jego „polityki katolickiej”296. Trudno się z tym poglądem nie zgodzić. Potwierdzają go także inni badacze i biografowie, dostrzegający ówczesne fascynacje nadreńskiego konserwatysty Kościołem rzymskim i eklezjologią katolicką jako prawzorem dla organizacji i uporządkowania nowoczesnego państwa297.

Postawiliśmy w tym rozdziale hipotezę, że fascynacja ta jest refleksem młodzieńczego zachwytu nad instytucją, która skutecznie oparła się skoncentrowanemu natarciu ze strony Bismarckowskiej II Rzeszy. Nie ma wątpliwości, że dla młodego katolickiego prawnika Kościół katolicki był wzorcem, politycznym archetypem tego, co jest konieczne dla uporządkowania wspólnoty i nadania jej formy, czyli ustroju. Oto, pisze Schmitt, źródło „porządku i dyscypliny, dogmatycznej klarowności i precyzyjnej moralności”298. Jak zauważa Karl–Egon Lönne, cenione i wypunktowane są w Schmittiańskim opisie Kościoła przede wszystkim takie pojęcia jak „hierarchiczny porządek” i „forma prawna”299. Innymi słowy: podziw młodego prawnika budzą katolicka eklezjologia, prawo kanoniczne i uregulowana, precyzyjna i niebudząca wątpliwości obiektywna i nieomylnie podana dogmatyka. Nie inspirują go – jak się nam wydaje – apostołowie, Ojcowie Kościoła, wielcy mistycy, prorocy i święci, lecz wielcy katoliccy kanoniści. Nie budzą jego aplauzu ludzie wiary, lecz ludzie ksiąg. W Kościele nie pociąga go ani modlitwa, ani asceza, lecz łacińskie prawnicze teksty. Problem ten wymaga szerszego zbadania.