Читать книгу ШУМ И ГЪУЭГУ - Алим Кешоков - Страница 4

Сыт хуэдэ гуауэ дыхуэзами

Техуащ ар ди гум, ap тшэчащ.

ДищӀакъым гухэ дэ гугъуехьым,

Дыщымыгугъыуи тпэщылъ фӀыгъуэм

Щытчакъым лъапэ ди гъуэгу кӀыхьым,

Ди пщӀантӀэм шууэ щепсыхауэ

ТекӀуэныгъэшхуэм дрогуфӀэр —

Ар хьэщӀэу икӀи дымыцӀыхуу,

Дэ дыпэмыплъэу къытхуэкӀуакъым.

Пщыхьэщхьэм дежми е жэщ кӀыфӀми

А дыгъэ ину къыщӀэкӀынум

ДыпэкӀуэрт, тлъагъуу пшэплъ къищӀар.

Дэгъэзеигъуэу гъуэгу мывалъэу

А дыгъэм хуэкӀуэм дэ дытетт.

Борэн къэхъуами увыӀэпӀэ

ДимыӀэу дыкӀуэрт, демызэшт.

Абдеж дэ гъусэ къытхуэхъуахэм

«Ди къуэшкӀэ» деджэрт зыхэтшау.

Гъуэжькуийм уэсыбгыр къигъэщащэу

Дэ тщыщ щыхупӀэм ехуэхами,

Къэнар мувыӀэу адкӀэ кӀуэрт.

Бгы лъагъуэм мафӀэр къыщӀэнау,

КъэткӀуам и бжыгъэр лъыкӀэ дбжырт,

ТӀкӀун хуейм и мардэу дэ хуэтщӀар

Бгы щыгу дихьэнырт, мынэгъуэщӀт.

ТкӀуащ гъуэгури. Зауэр дэ, духащ.

Ди анэжьхэм, цӀыкӀухэм, дэ ди шыпхъухэм

Гуауаем гущтэ ныхахами

Дэ насыпышхуэр къахуэтхьащи

Егъагъыр нобэ а гуфӀэгъуэм —

Ар текӀуэныгъэм и нур лъапӀэр

ГуфӀэгъуэ нэпсым ныхопщӀыпщӀэ.

Дэ тщыщу псэууэ хэт къэнами

ДэкӀахэр и фэм еӀуэтэж.

ТекӀуэныгъэщхуэр зылъэгъуами

И гъащӀэр кӀыхькъэ щӀалэу щытщи.

Дэ гъуэгу къэткӀуахэр къигъэлъагъуэу

Зи мащэ лъагэм къытеднам

И щӀыхь ди щӀэблэм илъытэнщ.

Бгы лъагэ уардэм дитщ и щыгум

Фоч плъа тӀэщӀэлъыр мэупщӀыӀужыр.

Дэ педьесталу а лъэгапӀэр

КъэкӀуэн лӀэщӀыгъуэм щытхуэфащэщ.

ЗэуакIуэ уи къуэр къикIыжащи,

Уи пащхьэм ити, зи щIыхь куу.

Сэлэт сэламыр къыпхуихьащи,

КъеIых а тыгъэр, си Мэзкуу.

Сэ а сэламыр илъэсиплIми

Бгъурылъу щIыхьым сигу илъащ,

Атакэм дежи, бийр къытхуилъми,

Пэслъытэу гъащIэм сэ схъумащ.

Уи къуэфIхэр текIуэм, салют щептуи

Площадь мывалъэу уубгъуам,

Уи унэ хужьхэу ин зэтету

Плакатым иту сэ слъэгъуам,

ХуэсщIыну щхьэщэ сыкъэкIуауэ,

Аузым хуэдэу, уи уэрамхэм

Сыдэтщ, насыпым чэф сищIауэ.

Уи мывэу дыгъэм къигъэплъахэм

СарикIуэм, мэIур си лъэ макъыр,

А макъыр мывэм и сэламу

КъысфIощIри, сэри сыхуосакъыр —

Ди бгы щIыхухэм ещхьу ари лахэщ.

Мо Кремль лъэщым и вагъуитхум

Сеплъыну бгыщхьэм сыкъыщыплъэрт,

Iугъуейм дыхэту бийхэр щытхум,

А тхум я нурыр си гум щыблэрт.

Уи деж, нэхъапэу къэслъытауэ,

Сэ гъуэгу зэпысчри сыкъэкIуащ,

СIых си сэламыр, гу къылъытэ,

Сэ куэдрэ лъыкIэ ар згъэнщIащ.

Кавказ бгы щIыхухэм сыщалъхуами,

СыппIащ уэ, гъащIэ къызэптащ.

ЗэуапIэ дапщэ сэ сихуами,

Пхуэстын си гъащIэр сэ сфIэфIащ.

Духащ зэуэныр! ТекIуэныгъэр

Штык пцIанэм нуру толыдыкI!

Къихьащ гуфIэгъуэр ди цIыху лIыгъэм,

ФыкъикI окопхэм, фыкъыздикI!

ЗауэлIхэм, фIыгъуэм чэф ищIауэ,

КъикIын окопхэм шэчхэр ящI,

Я цейм ятIагъуэр кIэрыпщIауэ

ПIейтейу къажыхьыр, ба зэхуащI.

Окопым къокIри зы долъей,

И каскэ щIыхур щхьэрихауэ.

ЩIы щIыIум щещIыр ислъэмей,

Iэгу йоуэ псори, къэгушхуауэ.

Фашист окопхэр хъуахэщ нэщI.

ЗауэлIхэр щохьэ бий зигу икIам:

«Совет сэлэтым щхьэщэ хуэфщI,

Арщ къыфтекIуэныр зылъэкIар!»

Бгым къелъэ псышхуэм и макъ уардэу,

Мэзкуу салютхэр зэхыдох,

Дэ текIуэныгъэр ди гъуэгу мардэу

Бийр щхьэхьу ди щIым дэ идоху.

Ар жьым хэкIуасэу макъ гуфIэгъуэу

Ди мэзхэм, губгъуэм щызэпхокI,

Абы йодаIуэр ди анэр гугъэу,

И щIалэр хъуэхъукIэ и гум къокI.

Абы йодаIуэр ди адэр пагэу,

И къамэр IитIкIэ иубыдауэ,

Щхьэ тхъуар иIэту, бжьыфIэу, лъагэу,

ГуфIэгъуэр нэкIум телыдауэ.

ЙодэIу а макъым ди нысащIэр,

ХуищIауэ IэплIэ и сабийм,

«КъэкIуэжмэ» – жиIэу ар мэпIащIэ,

Дэ докIуэ, докIуэ деуэу бийм.

ПщIэнтIэпсрэ лъыпсрэ щIым и фадэу

Щытау пшэ фIыцIэр щхьэщыдоху.

Бгым къелъэ псышхуэм и макъ уардэу,

Мэзкуу салютхэр зэхыдох.

Гъуэгу ткIум щытщI мафIэм пхисыкIауэ,

И лъапщхьэм куэдрэ шэ техуащ,

Ди хэку ар сщыгъыу сыкъикIауэ,

Берлин нэсыхукIэ сыкъэкIуащ.

Иджы и лъэгур ныщIэхуами,

ИтIани щIэкIэ ар схъуэжын?

Ар сщыгъыу бийхэм сатекIуащи,

Сэ ар гуфIэгъуэм хуэсхьыжынщ.

СхуащIынщ ныбжьэгъухэм джэгу, згъэзэжмэ,

БжэIупэр къабзэу япхъэнкIау,

Хуэм хъумэ, Iэгур къаублэжу,

Къэфэнщ бащлыкъыр екъуэкIау.

Абы шырыкъур сэ нэсхьэсмэ,

Ар слъыгъыу сщIынущ ислъэмей,

Сэлэт шырыкъум сфIэфIщ сэ лъысмэ,

Япэ къэфэгъуэр мис абдей.

Ди Сталину лъапӀэм

И псалъэр дгъэзащӀэу,

Ди Сталину ди адэм

И гъуэгуу щӀэращӀэм

Дэ – псори народхэр —

ДырокIуэр зэщӀыгъуу.

ГуфӀэгъуэр мардэншэу

Дэ Сталин къыдет,

Гъэ куэдкӀэ узыншэу

Вождь иныр щрет,

ГуфӀэгъуэу инышхуэм

Дыхуешэр ди вождым,

Народхэм я гъащӀэм

И дыгъэр щылыдым.

Уэрэдым я макъым

ДэфӀэтыт бэракъыр!

ГуфӀэгъуэр мардэншэу

Дэ Сталин къыдет,

Гъэ куэдкӀэ узыншэу

Вождь иныр щрет.

Ди бийхэр къыздеӀэу

КъыӀухьэм ди ныджэм,

«ФынакӀуэ!» къыджиӀэу

Дэ Сталин къыдэджэм

Сыт щыгъуи датокӀуэ —

Ди гъуэгум дрокӀуэ.

ГуфӀэгъуэр мардэншэу

Дэ Сталин къыдет,

Гъэ куэдкӀэ узыншэу

Вождь иныр щрет.

Щыгъэ блэ Ӏэджэу уэгу щхъуантӀэм

Вагъуэ щыкъуейхэр ипхъауэ,

Шыхулъагъуэр кусэу пхырокӀыр,

Къуаншэу кӀыфӀыгъэм хэтхъауэ.

Хэт и шу пхъашэм и лъагъуэу,

Шы кӀэбдзкӀэ уэгур итхъуа?

ЩӀыгум дытетхэм дгъэщӀагъуэу,

Хэт и лъэужьу ар хъуа?

Дахэ гъэгуфӀэу шы пхъашэр

Уэгум щызежэу фӀэфӀа?

Ар щӀым техьэнӀкӀэ мэхъашэу

Уэгум и лӀыгъэр щыфӀа?

Дэнэ къикӀами е кӀуами

Нэхуу и лъагъуэр къэнащ.

Шум къимыгъазэу бзэхами

Лъагъуэ мыкӀуэдыр хутащ.

Инми е цӀыкӀуми щӀыжь бгъуэщӀым,

Шу мащӀэ сытми текӀа?

Шыхулъагъуэм ещхьу нэгъуэщӀым

Хэт щӀым щищӀыныр лъэкӀа?

Сэ а шы псынщӀэр згъуэтатэм,

Ӏус зыхуей псомкӀи згъэнщӀынт,

ЦӀахуцӀэу и щӀыбым зездзынти

ЩӀым си Шыхулъагъуэ щысщӀынт.