Читать книгу Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF - Группа авторов - Страница 24

Inwestycje stanowią podstawową formę powiększania kapitału. W szerokim znaczeniu oznaczają nakłady gospodarcze przeznaczone na powiększenie lub odtworzenie składników majątku, które w przyszłości przyniosą pozytywne efekty. Tak pojmowane inwestycje obejmują nakłady na tworzenie nowych zdolności wytwórczych poprzez wznoszenie nowych obiektów bądź rozbudowę istniejących, a także lokowanie wolnych środków pieniężnych w sposób, który w przyszłości przyniesie zwiększenie dochodu. Z punktu widzenia rachunkowości efektem tak rozumianych nakładów/lokat mogą być dwie grupy aktywów. Pierwszą stanowią operacyjne aktywa trwałe (środki trwałe, wartości niematerialne i prawne), a więc elementy aktywów wykorzystywane przez podmiot do prowadzenia działalności gospodarczej. Druga grupa obejmuje aktywa, których podmiot nie wykorzystuje na własne potrzeby, a z których posiadaniem wiąże osiągnięcie korzyści ekonomicznych. I tę grupę aktywów rachunkowość określa mianem inwestycji (rysunek 3.1).

Rysunek 3.1. Pojęcie inwestycji

Źródło: opracowanie własne.

W rachunkowości pojęcie inwestycji jest zatem zawężone do takich elementów aktywów, które jednostka gospodarcza posiada w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych. Korzyści te mogą wynikać ze spodziewanego przyrostu wartości nabytych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) [uor, art. 3 pkt 17]. Inwestycje obejmują wszelkie formy lokowania wolnych zasobów. Podstawowym celem inwestycji jest przewidywanie wygenerowania dodatkowych korzyści ekonomicznych z samego faktu posiadania tych aktywów (a nie ich użytkowania).

Powyższą definicję spełniają z pewnością wszelkie posiadane przez jednostkę gospodarczą aktywa finansowe (np. papiery wartościowe, udzielone pożyczki) oraz te niefinansowe aktywa, z których wynikają potencjalne korzyści ekonomiczne inne od korzyści osiąganych z podstawowej działalności operacyjnej (np. środki trwałe, wartości niematerialne i prawne nieużytkowane przez jednostkę). Kryterium postaci, w jakiej występują inwestycje, pozwala na wyodrębnienie dwóch grup inwestycji: finansowych i niefinansowych.

Inwestycje finansowe to aktywa finansowe, obejmujące papiery wartościowe, udzielone pożyczki, lokaty terminowe itp. Natomiast inwestycje niefinansowe mają postać praw lub rzeczy (nieruchomości, rzeczy ruchome) i obejmują aktywa, które nie są wykorzystywane przez podmiot do produkcji, sprzedaży produktów, świadczenia usług czy też do prowadzenia własnej działalności administracyjnej.

Wyróżnienie inwestycji finansowych i niefinansowych znajduje także swój wyraz w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej. I tak MSR 32 „Instrumenty finansowe: prezentacja”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” oraz MSSF 9 „Instrumenty finansowe” zawierają regulacje dotyczące aktywów finansowych, natomiast problematykę nieruchomości inwestycyjnych regulują przepisy MSR 40 „Nieruchomości inwestycyjne”. Standardy międzynarodowe nie podejmują kwestii dotyczących inwestycji w rzeczy ruchome czy też wartości niematerialne i prawne.

Ważną klasyfikacją inwestycji – z punktu widzenia obowiązującego w Polsce układu bilansu – jest ich podział na długo- i krótkoterminowe. Jeżeli okres, w którym podmiot zamierza sprawować kontrolę nad danym składnikiem i czerpać z niego pożytki, przekracza 12 miesięcy, inwestycje będą miały charakter długoterminowy, w przeciwnym razie (do 12 miesięcy włącznie) – krótkoterminowy. Generalnie, inwestycje w nieruchomości lub wartości niematerialne i prawne mają charakter inwestycji długoterminowych, natomiast pozostałe (aktywa finansowe, ruchomości inwestycyjne) mogą być albo inwestycjami długo-, albo krótkoterminowymi (rysunek 3.2).

Rysunek 3.2. Klasyfikacja inwestycji

Źródło: opracowanie własne.