Читать книгу Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2014 t. I-II - Группа авторов - Страница 25

Traktując depeszę MSZ, którą otrzymano w konsulacie RP w Tel Awiwie 23 listopada, jako odpowiedź Raczyńskiego z tego właśnie dnia, David Engel dodaje, że odpowiedź ta była „nieszczera [disingenuous]”319. Rzeczywiście, gdyby Raczyński twierdził 23 listopada, dzień przed ogłoszeniem „raportu Karskiego”, że wiadomości o getcie warszawskim są „dotąd niepotwierdzone”, musielibyśmy chyba zakwestionować nie tylko jego szczerość. Podobnie jest z Mikołajczykiem, który 9 listopada wysłał do kraju depeszę z pytaniem od Zygielbojma, „Ojciec Joska [Zygielbojm] prosi Bund o nowe sprawozdania. Zapytuje, kto z czynnych działaczy Bundu ucierpiał, czy w dalszym ciągu deportuje się siedem tysięcy dziennie?”320. Stola raczej słusznie komentuje, że czytając tę depeszę, zakładamy, iż „Mikołajczyk nie wysyłał do kraju depesz, na które znał odpowiedź”. Depesza Mikołajczyka z 9 listopada czy też ta od Raczyńskiego z 14 listopada, wysłana w porozumieniu z ministerstwem Mikołajczyka, zdają się więc potwierdzać, jak to określił Stola, „przypuszczenia, że w polskim Londynie wiedza o losie getta była zaskakująco niewielka”. Przypuszczenia te są „zaskakujące”, ponieważ w miarę jak się do nich zbliżamy, są one dla nas coraz trudniejsze do przyjęcia. Czyżby naprawdę „cała ich wiedza o losie getta ograniczała się do dziewięciu zdań wysłanych z Warszawy przed trzema miesiącami”?321 Wydaje się bowiem, że cokolwiek możemy powiedzieć o ich niewiedzy, była to niewiedza szczera.

„Usilna prośba”, którą Rosmarin dostał od Reprezentacji Żydostwa Polskiego w Palestynie przed 10 listopada, nie była jedyną taką prośbą o potwierdzenie nowych, zdawałoby się, dramatycznych informacji o tragedii Żydów w Polsce. Podobną prośbę przekazał 12 listopada Tadeusz Pilch, konsul w Sztokholmie, w depeszy nr 139 do MSZ, gdzie otrzymano ją następnego dnia. Znów mowa o organizacjach żydowskich: „Szwedzkie koła żydowskie otrzymały wiadomość o całkowitym usunięciu ludności z Ghetta warszawskiego. Proszę o potwierdzenie tej wiadomości”. I znów mamy adnotację, dodaną chyba 14 listopada, z której wynika, że MSZ nie wie i że należy zwrócić się do MSW: „Czy M[inisterstwo] S[praw] Wewn[ętrznych] ma wiadomości jakieś w tej sprawie?”322.