Читать книгу Choroby zakaźne i pasożytnicze - Группа авторов - Страница 27

Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne (PK/PD) antybiotyków determinują m.in. możliwość osiągnięcia i utrzymania stężeń terapeutycznych w określonych ogniskach zakażenia (penetracja do OUN i kości) [tab. 4.2] oraz wpływają na sposób ich dawkowania i podawania. W zależności od rozpuszczalności antybiotyki dzieli się na:

• hydrofilne (β-laktamy, aminoglikozydy, glikopeptydy) – mają niewielką objętość dystrybucji, nie dyfundują przez błony komórkowe, są więc nieaktywne wobec bakterii wewnątrzkomórkowych, tj. Chlamydia, Legionella i Mycoplasma, wolno penetrują do głębokich ognisk zakażenia (płuca, narządy jamy brzusznej) i wydalane są przez nerki w postaci niezmienionej (ich stężenie zależy od czynności nerek);

Tabela 4.2.

Penetracja antybiotyków do kości i płynu mózgowo-rdzeniowego wyrażona jako % stężenia antybiotyku w surowicy krwi.

¹ Karbapenemem z wyboru w leczeniu zakażeń OUN jest meropenem ze względu na potencjalnie drgawkotwórcze działanie imipenemu.

² Ryfampicyna charakteryzuje się bardzo dobrą aktywnością wobec biofilmu bakteryjnego i zdaniem niektórych ekspertów zawsze powinna być włączana do leczenia zakażeń kości w sytuacji, gdy czynnik etiologiczny jest na nią wrażliwy.

• lipofilne (fluorochinolony, makrolidy, tetracykliny, ryfampicyna, klindamycyna, linezolid, chloramfenikol) – mają dużą objętość dystrybucji, łatwo dyfundują przez błony komórkowe i bariery anatomiczne, np. bariera krew-mózg, są aktywne wobec bakterii wewnątrzkomórkowych, a ich eliminacja zachodzi głównie na drodze metabolizmu wątrobowego.

W zależności od parametrów wpływających na skuteczność wobec drobnoustrojów antybiotyki dzieli się na:

• zależne od stężenia (aminoglikozydy, fluorochinolony, kolistyna, metronidazol, amfoterycyna B) – skuteczność zależy od stężenia maksymalnego (C_max), które powinno wielokrotnie (np. dla aminoglikozydów przynajmniej 10-krotnie) przekraczać wartość MIC dla drobnoustroju wywołującego zakażenie, ale nie musi utrzymywać się przez długi czas;

• zależne od czasu (β-laktamy, linezolid, erytromycyna, klarytromycyna, klindamycyna, TMP/SMX) – skuteczność zależy od możliwości utrzymania stężenia powyżej wartości MIC dla drobnoustroju przez jak najdłuższy czas (w ciężkich zakażeniach optymalnie przez cały okres pomiędzy kolejnymi dawkami leku; T > MIC = 100%), natomiast stężenie maksymalne nie musi być wysokie;

• zależne od stężenia i czasu (glikopeptydy, cyprofloksacyna, azytromycyna, tetracykliny) – skuteczność zależy od możliwości utrzymania wysokiego stężenia przez długi czas.