Читать книгу Choroby zakaźne i pasożytnicze - Группа авторов - Страница 40

Rodzina Herpesviridae (tzw. herpeswirusy) zawiera ponad 100 gatunków wirusów DNA (8 patogennych dla człowieka), o dużym rozpowszechnieniu w populacji i ważnym znaczeniu klinicznym, szczególnie w stanach deficytu immunologicznego. Do rodziny tej zalicza się m.in. wirusy opryszczki pospolitej (HSV-1 i HSV-2), wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV), wirusa Epsteina-Barr (EBV), wirusa cytomegalii (CMV) oraz wirusa mięsaka Kaposiego (KSHV). W większości tych zakażeń istnieje możliwość leczenia przeciwwirusowego analogami nukleozydowymi lub nukleotydowymi. Wybór leku i schemat leczenia zależy od zajętego narządu, ciężkości zakażenia oraz stopnia upośledzenia odporności. Ich szczegółowe omówienie przekracza objętość tego rozdziału.

Analogi nukleoz(t)ydowye działają przez hamowanie wirusowej polimerazy DNA i zatrzymywanie transkrypcji (chain termination). Zwykle leki te zanim osiągną formę aktywną muszą przejść przez etapy fosforylacji (np. acyklowir 3-krotnie). W leczeniu zakażeń wirusem opryszczki pospolitej oraz ospy wietrznej i półpaśca stosuje się acyklowir (dożylnie, doustnie, miejscowo), walacyklowir (stosowany doustnie prolek), famcyklowir (doustnie) oraz jego aktywny metabolit pencyklowir (miejscowo). W zakażeniach opornych na acyklowir można stosować cydofowir i foskarnet.

Leczenie zakażenia CMV, często występującego w stanach zaburzonej odporności (zakażenie HIV, stan po przeszczepieniu narządów, immunosupresja) wymaga podawania gancyklowiru (dożylnie lub doustnie) lub jego doustnego proleku – walgancyklowiru, zaś w przypadkach oporności foskarnetu (dożylnie) lub cydofowiru (dożylnie – zapalenie siatkówki w przebiegu AIDS).

Trwają prace nad nowymi lekami przeciwko wirusom z rodziny Herpesviridae, mającymi inne punkty uchwytu w cyklu replikacyjnym. Najbardziej zaawansowane badania dotyczą prytelwiru w zakażeniach HSV-1 i HSV-2. Lek ten blokuje syntezę wirusowego DNA poprzez hamowanie kompleksu helikazy-prymazy.

Piśmiennictwo

1. Rekomendacje Polskiej Grupy Ekspertów HCV (www.pasl.pl).

2. Zalecenia Terapeutyczne Polskiej Grupy Ekspertów HBV (www.pasl.pl).

3. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS (www.ptnaids.pl).

4. Profilaktyka i leczenie grypy. Wytyczne Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce (https://klrwp.pl).