Читать книгу Choroby zakaźne i pasożytnicze - Группа авторов - Страница 39

Leczenie grypy jest kolejnym modelowym przykładem dynamicznego rozwoju leczenia przeciwwirusowego, wynikającego przede wszystkim z dużego znaczenia zdrowotnego tej wirusowej choroby epidemicznej. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że rocznie na świecie dochodzi do 3–5 milionów zachorowań oraz do 250 000–500 000 zgonów związanych z zakażeniem wirusem grypy. Co więcej duża zmienność genetyczna wirusa (m.in. grypa świńska H1N1, grypa ptasia H5N1) wymaga regularnego doskonalenia stosowanych leków.

W leczeniu grypy stosuje się dwie grupy leków – pochodne adamantanu (amantadyna, rymantadyna) oraz nowsze inhibitory neuraminidazy (oseltamiwir, zanamiwir i peramiwir). Od 2006 r. nie zaleca się stosowania pochodnych adamantanu z uwagi na ich ograniczone spektrum (grypa A) oraz narastające przypadki szczepów opornych (m.in. H3N2). Inhibitory neuraminidazy są skuteczne wobec grypy A i B, choć już w 2008 r. opisano występowanie szczepów opornych. Leki te hamują kluczowy dla replikacji wirusa grypy enzym – neuraminidazę. Mogą być stosowane nie tylko w leczeniu, lecz także w profilaktyce.

Należy podkreślić, że stosowanie inhibitorów neuraminidazy powinno być wdrożone jak najszybciej od momentu wystąpienia pierwszych objawów (do 48 godzin, optymalnie w ciągu pierwszych 12 godzin). Trzeba też poinformować chorych o potencjalnych działaniach niepożądanych (nudności, wymioty, bóle głowy – oseltamiwir, oraz skurcz oskrzeli – zanamiwir). Badania kliniczne z zastosowaniem oseltamiwiru wskazują, że stosowanie profilaktyczne tego leku zmniejsza 2–3-krotnie ryzyko wystąpienia grypy, zaś lecznicze znacząco obniża czas trwania choroby (z 95 do 53 godzin) i zmniejsza jej ciężkość. Co więcej oseltamiwir może być też stosowany u dzieci < 1. roku życia.

Najnowszym lekiem przeciwko grypie jest zarejestrowany w USA w 2014 r. (w trakcie rejestracji w Europie) peramiwir. Jest to inhibitor neuraminidazy stosowany dożylnie w jednym podaniu (600 mg), co może mieć duże znaczenie u chorych z ciężkim przebiegiem, m.in. nieprzytomnych.

Trwają dalsze prace nad rozwojem nowych leków, badany jest m.in. laninamiwir, który można będzie stosować w pojedynczej dawce wziewnej, ze skutecznością zbliżoną do oseltamiwiru.

Bardziej szczegółowo leczenie grypy opisano na str. 159.