Читать книгу Choroby wirusowe w praktyce klinicznej - Группа авторов - Страница 46

Swoiste leczenie ostrych wirusowych zakażeń dróg oddechowych dotyczy niemal wyłącznie infekcji spowodowanych przez wirusy grypy. Podjęcie odpowiedniego leczenia skutkuje zmniejszeniem ryzyka wystąpienia powikłań związanych z zakażeniem dolnych dróg oddechowych (zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli), skróceniem czasu występowania objawów chorobowych oraz zmniejszeniem śmiertelności, zwłaszcza u osób z grup podwyższonego ryzyka.

Obecnie dostępne są 2 grupy leków skierowane przeciwko wirusom grypy. Do pierwszej z nich należą blokery kanału jonowego: amantadyna i jej metylowa pochodna – rymantadyna. Ponieważ mechanizm działania tych leków wykorzystuje białko matriksowe M2 obecne jedynie u wirusa grypy typu A, skuteczność amantadyny i rymantadyny jest ograniczona do zakażeń wywołanych przez ten typ wirusa we wczesnej ich fazie (do 36–48 godz. od chwili pierwszych objawów). Nie zaleca się jednak stosowania tych leków w powszechnej praktyce, z powodu lekooporności szczepów wirusa krążących w populacji: w USA jest na nie opornych 100% szczepów wirusów grypy sezonowej.

Drugą grupę stanowią inhibitory wirusowej neuraminidazy (NAI) – zanamiwir i oseltamiwir, które są stosowane w leczeniu i profilaktyce infekcji grypowych wywołanych zarówno wirusem grypy typu A, jak i B. Oseltamiwir w formie doustnej oraz zanamiwir pod postacią aerozolu są dobrze tolerowane i mogą skutecznie zapobiegać progresji choroby, zmniejszając ryzyko pojawienia się powikłań oraz śmiertelność. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku pacjentów z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym, wdrożenie leczenia z użyciem NAI później niż 48 godzin od wystąpienia objawów infekcji przynosi niewiele korzyści terapeutycznych. Oporność wirusów grypy na inhibitory neuraminidazy – zwłaszcza na zanamiwir – notuje się sporadycznie. W przypadkach trudnych klinicznie sugerowane jest wdrożenie wyższych dawek oseltamiwiru lub zastosowanie skojarzonej terapii różnymi lekami przeciwwirusowymi, takimi jak oseltamiwir, amantadyna oraz rybawiryna. Najnowszym lekiem z grupy inhibitorów neuraminidazy jest peramiwir, dostępny w postaci parenteralnej, jednak w Polsce nie jest jeszcze zarejestrowany.

W chwili obecnej brak jest zatwierdzonych leków do terapii zakażeń paramyksowirusami (wirusy parainfluenzy). W leczeniu ciężkich postaci infekcji tymi wirusami u dzieci lub osób z zaburzeniami odporności sugeruje się zasadność dożylnego podawania rybawiryny lub też rybawiryny w postaci nebulizacji. Ta ostatnia postać leku jest jednak w Polsce niedostępna. Mniejszą skuteczność wykazuje rybawiryna stosowana doustnie (początkowa dawka 15–20 mg/kg mc./d w 4 dawkach podzielonych). Poważnym działaniem niepożądanym takiej terapii, które może uniemożliwić kontynuację leczenia, jest niedokrwistość hemolityczna. Podobne do powyżej przedstawionych rekomendacje dotyczą leczenia zakażeń wywołanych przez syncytialny wirus oddechowy. W leczeniu zakażeń HRSV stosowane są także dożylnie immunoglobuliny w dawce 0,4 g/kg mc. co 7 dni, a w profilaktyce – przeciwciała monoklonalne o aktywności anty-HRSV (paliwizumab). W naszej szerokości geograficznej profilaktykę taką stosuje się w wybranych grupach wcześniaków w okresie od listopada lub grudnia przez kolejnych 5 mies. (lek podaje się raz w miesiącu).