Читать книгу Choroby wirusowe w praktyce klinicznej - Группа авторов - Страница 62

Wirusy przenoszone przez stawonogi (arbowirusy) są odpowiedzialne za znaczący odsetek zakażeń OUN. W Europie znaczącą rolę odgrywają 3 gatunki arbowirusów: wirus kleszczowego zapalenia mózgu (tick-borne encephalitis virus, TBEV, rodzina Flaviviridae), wirus gorączki Zachodniego Nilu (West Nile virus, WNV, rodzina Flaviviridae) oraz wirus Toscana (Toscana virus, TOSV, rodzina Phenuiviridae) będący jednym z 3 serotypów flebowirusa wywołującego gorączkę pappataci.

W Polsce najważniejszym arbowirusem jest wirus kleszczowego zapalenia mózgu (KZM). Co roku zgłaszanych jest 150–230 przypadków wirusowego zapalenia mózgu (wskaźnik zapadalności 0,5/100 000), co oznacza, że wirus ten odpowiada mniej więcej za 40% wszystkich zgłaszanych przypadków WZM. Kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą odzwierzęcą, a człowiek ulega zakażeniu przede wszystkim w wyniku ukąszenia przez zakażonego kleszcza (Ixodes ricinus), chociaż sporadycznie obserwuje się także infekcje wynikające ze spożycia niepasteryzowanego mleka koziego lub krowiego od zwierzęcia będącego w fazie wiremii. Jednak główne czynniki ryzyka zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu wynikają bezpośrednio z biologii i ekologii wektora. Szacuje się, że w Polsce, w zależności od regionu, zakażonych jest 1–15% kleszczy. Główne biotopy I. ricinus to wilgotne lasy liściaste lub mieszane z bogatym podszytem, środowiska pośrednie łąkowo-leśne oraz trawy. Coraz częściej kleszcze można znaleźć także w miastach oraz w środowiskach przemysłowych. Okres aktywności rocznej kleszczy trwa od kwietnia do października. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH), zapadalność na KZM w roku 2014 wynosiła 0,51/100 000, w 2015 – 0,39/100 000, a w 2016 – 0,74/100 000 populacji. Na podstawie średniej z 5 lat (2011–2015) w województwach podlaskim, warmińsko-mazurskim i mazowieckim zgłaszano 80% wszystkich zachorowań na KZM. Porównując polskie wskaźniki epidemiologiczne z krajami o podobnych cechach przyrodniczych (Czechy, Słowacja), można dostrzec pewne rozbieżności: średni wskaźnik zapadalności w tych krajach wynosi 2–4/100 000. Dla porównania, w innych krajach europejskich, w których istnieją endemiczne regiony KZM (Łotwa, Słowenia), obserwuje się zapadalność na poziomie 11–18/100 000.