Читать книгу Choroby wirusowe w praktyce klinicznej - Группа авторов - Страница 63

Chorobą specyficzną pod wieloma względami, także z epidemiologicznego punktu widzenia, jest wścieklizna. Występuje na wszystkich kontynentach (poza Antarktydą) i rokrocznie jest odpowiedzialna za śmierć około 50 000 ludzi, przy czym około 99% wszystkich przypadków wścieklizny u człowieka dotyczy azjatyckich i afrykańskich krajów rozwijających się, a wynika to z istnienia w tych krajach dużej liczby zdziczałych psów. Na 1. miejscu pod tym względem znajdują się Indie, gdzie notuje się 18 000–20 000 przypadków wścieklizny rocznie. Inne kraje azjatyckie, w których występuje znaczna (tj. przekraczająca 3000 przypadków rocznie) liczba zachorowań na wściekliznę, to Pakistan, Afganistan, Chiny, Mjanma i Bangladesz. Największa liczba przypadków wścieklizny na kontynencie afrykańskim dotyczy Republiki Demokratycznej Konga, Etiopii oraz Nigerii. Z drugiej strony, na świecie 24 kraje zostały określone jako „wolne od wścieklizny” (w tym Wielka Brytania, Finlandia, Irlandia, Islandia, Norwegia, Szwecja, Nowa Zelandia, Japonia, Australia oraz niektóre małe kraje wyspiarskie, takie jak Antyle Holenderskie, Bermudy lub Fidżi). Wśród krajów Unii Europejskiej, w Rumunii oraz w Polsce obserwuje się zwiększoną liczbę zachorowań na wściekliznę u zwierząt dzikich oraz domowych. Pojedyncze przypadki wścieklizny u zwierząt dzikich stwierdza się także w Grecji, Bułgarii, Słowenii oraz na Łotwie.

W ciągu ostatnich 32 lat w Polsce doszło do 3 przypadków zachorowania na wściekliznę u ludzi (w 1985, 2000 i 2002 r.). Ostatni przypadek miał miejsce w województwie podkarpackim; zakażony mężczyzna zmarł, a w wywiadzie brak było danych o pokąsaniu przez zwierzę. Obecnie wścieklizna w Polsce jest przede wszystkim problemem epizootiologicznym, a istniejąca sytuacja wynika z kilku czynników:

■ Szczepienia psów są obowiązkowe, jednak szczepienia kotów (szczególnie mogących mieć kontakt z lisami lub jenotami) – tylko zalecane.

■ W Polsce występuje duża populacja dziko żyjących drapieżników (przede wszystkim lisów, ale także jenotów, a w ostatnich latach – szopów).

■ Od 2002 r. prowadzi się akcje wykładania przynęt zawierających atenuowane szczepy wirusa wścieklizny, co ma na celu uodpornienie dziko żyjących drapieżników; w przypadku zadowalającej sytuacji epizootiologicznej wojewódzki inspektorat weterynaryjny może wstrzymać akcję szczepień.

■ W Obwodzie Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej, na Białorusi i na Ukrainie żyje znaczna liczba zakażonych, wolno żyjących drapieżników, a także zakażonych psów i kotów; ich migracje są nieuniknione.

Opierając się na danych NIZP-PZH za ostatnie 5 lat, rokrocznie szczepi się 6000–8000 osób narażonych na zakażenie oraz 100–300 osób po kontakcie z chorym zwierzęciem.